یقیناً سیاستهای غرب در تشدید فشار بر روسیه و ایران در روابط فزاینده دو کشور در سالها و ماه‌های اخیر تأثیر مستقیمی داشته است، تا آنجا که روسها به تکاپو افتاده اند با گسترش روابط با ایران، از مزایای اقتصادی ناشی از این ارتباط بهره مند شوند و از بازارهای پر منفعت ایران استفاده کنند.

امضای این تفاهم نامه فرصت بسیار مهمی برای گسترش همکاری میان ایران و روسیه را فراهم خواهد کرد، اما آنچه در این راستا باید مورد عنایت قرار بگیرد، استفاده حداکثری شرکتهای ایرانی از فرصت به دست آمده است و دولت باید با اتخاذ تدابیر لازم موانع و مشکلات موجود در مسیر همکاری بین شرکت های خصوصی ایران با روسیه را برداشته و به تسهیل تجارت و صادرات در زمینه های کشاورزی،انرژی ،حمل ونقل ، فناوری  اطلاعات وگردشگری کمک کنند.

در دیپلماسی خارجی و تجارت بین المللی همواره سعی طرفین بر سود دهی بیشتر و تأمین منافع ملی خود بوده و استراتژی برد - برد در نظر هر کشوری، بردی به نفع منافع ملی خود و سود دهی بیشتر در راستای استفاده از فرصتهای ناب سرمایه گذاری در کشور طرف قرار داد است وحال که فرصتی برای توسعه صادرات و واردات دو جانبه فراهم شده، باید به چند نکته مهم توجه کرد:

اول آنکه تمامی تخم مرغهایمان را دریک سبد نگذاریم و اقتصاد کشور را به روسیه وابسته نکنیم که در صورت بروز هر رخداد بین المللی، طرف مقابل از وابستگی ایجاد شده در راستای تأمین منافع خود نهایت استفاده را کرده و در صدد کسب امتیازات بیشتری به نفع خود از طرف ایرانی باشند .

در تجربه تجارت با چین به این نکته دست یافتیم که وقتی کشوری احساس کند پروژه های عظیم ایرانی وابسته و منوط به حضور آنهاست، با توسل به راه های مختلف همواره سعی بر افزایش هزینه پروژه‌ها و سود دهی خود و وارد کردن ضرر و زیان به کشوررا داشته اند، بنابراین نباید به طرف روس نیز بیش از حد نیاز اعتماد کرد، چرا که آنها هم در برهه های مختلفی ثابت کرده اند که شریک مطمئنی نیستند .

احتیاط دوم توجه به قیمتهای تمام شده محصولات روسی است که درمقایسه با قیمتهای طرف چینی بسیار گران تر است . دولتمردان ما نباید به این توهم دچار شوند که در شرایطی که شریک تجاری جدیدی یافته ایم، عرصه را برای حضور و بروز آنها بدان گونه که تمایل دارند، فراهم کنیم، زیرا با این عمل یقیناً به ضرر منافع ملی عمل کرده ایم و پروژه هایی که می تواند با مشارکت با دیگر کشورها برایمان ارزان و مناسب تر رقم بخورد، با مبالغی گزاف به کشور تحمیل شود.

موضوع دیگر توجه به خرید تکنولوژی از روسهاست. آنچه که مشهود است اینکه روسها یا از تکنولوژی های جدید روز در مقایسه با غرب و آمریکا بی بهره اند یا در صورت برخورداری از تکنولوژی، به غرب وابسته هستند. برنامه ریزان دولتی باید به این نکته توجه کنند که اگر به طور صد درصد بر روی تکنولوژی‌های روس حساب باز کرده و به آنها تکیه کنیم، ممکن است در واقعیت با چیزی مغایر تصوراتمان روبه رو شویم و روسیه نیز در وارد کردن تکنولوژی های مختلف از غرب با مشکل مواجه شود و یا برای نگهداری، تعمیرات و مصرف انرژی در دراز مدت هزینه های گزافی بر کشور وارد شود.

 نکته مهمتری که باید در زمینه این ارتباط بر آن تأکید داشت، بحث انتقال پول به ایران است و روسیه نیز مانند دیگر کشورهایی که در سالهای اخیر با ایران در تجارت و تعامل بین المللی بوده اند، به بهانه تحریم در قبال صادرات کشور، پولی پرداخت نکرده است، بنابراین آشنایی با پیشینه روابط دو جانبه و بررسی مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ،آشنایی با مسایل بانکی و روشهای پرداخت ،روشهای مناسب حمل و نقل کالا در تجارت با روسیه باید بیش از پیش مورد توجه و اهتمام دولتمردان و تجار گرامی قرار بگیرد،توجه به بازارهای روسیه نیز از مهمترین مواردی است که باید صادر کنندگان ،تولید کنندگان و تجار به آن اهتمام کافی داشته باشند ،آنچه مشهود است دولت روسیه پس از وضع تحریمهای اتحادیه اروپا و آمریکا به دلیل موضع مسکو در قبال اوکراین، واردات هر گونه مواد غذایی از جمله لبنیات،سبزیجات و گوشت و مواد غذایی را از 28 کشور عضو اتحادیه اروپا ممنوع اعلام کرده است .

بسته شدن دروازه های روسیه به اقلام غذایی اروپایی و آمریکایی فرصت مناسبی را برای ایران که در همسایگی روسیه قرار دارد، فراهم کرده تا در این فرصت ایجاد شده بتواند صادرات مواد غذایی را به مسکو افزایش دهد . برنامه ریزی برای افزایش حجم معاملات تجاری با مسکو می تواند به موفقیت طرف ایرانی نیز کمک کند.

بنابراین امید می رود توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی موجود روابط بین ایران و دیگر کشورها و شرکای تجاری تقویت شده و بتدریج، اما محتاطانه و هوشمندانه شاهد افزایش تبادلات اقتصادی و تجاری ایران و حضور ارزشمند کشور در بازارهای بزرگ دنیا باشیم.

* عضو کمیسیون اقتصادی مجلس