به گزارش بلومبرگ، پس از آنکه صندوق بین المللی پول پیش بینی خود از میزان رشد اقتصادی جهان را کاهش داد، قیمت نفت برنت امروز به پایین ترین رقم از ژوئن 2012 تاکنون رسید. قیمت نفت خام آمریکا نیز پیش از انتشار آمارهایی که احتمالا حکایت از افزایش حجم ذخایر نفت خام این کشور خواهد داشت، کاهش یافت.

قیمت نفت برنت در بازار لندن امروز برای دومین جلسه متوالی 1.5 درصد کاهش یافت. بر اساس گزارش جدید صندوق بین المللی پول، رشد اقتصادی جهان در سال آینده میلادی به 3.8 درصد خواهد رسید، درحالی که این رقم در گزارش قبلی 4 درصد پیش بینی شده بود.

بر اساس تحقیقی که در آستانه انتشار گزارش امروز اداره اطلاعات انرژی آمریکا انجام شده است، حجم ذخایر نفت خام این کشور  احتمالا در هفته گذشته 2 میلیون بشکه افزایش یافته است.

میشائیل هیوسون، تحلیلگر بازار نفت در این باره گفت: «کاهش پیش بینی صندوق بین المللی پول از رشد اقتصاد جهانی روایت هفته های اخیر را تایید می کند، بدین معنا که تقاضا همچنان کم باقی خواهد ماند.» وی افزود: «به نظر می رسد که ما قیمت های پایین سال 2012 را در بازار نفت برنت تجربه خواهیم کرد.»

***عربستان در حال حراج نفت اوپک

درهمین حال روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی درباره تصمیمات عجیب اعضای عرب اوپک که به سقوط بیشتر قیمت نفت در بحبوحه کاهش قیمتها انجامیده نوشت: عدم هماهنگی در اوپک در حال تشدید حراج نفت این سازمان است.

بر اساس گزارش این روزنامه، عدم هماهنگی در سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) در حال تبدیل شدن به یک جنگ قیمت و تضعیف سلطه این سازمان نفتی روی بازار جهانی نفت و تشدید حراج اخیر نفت این سازمان است.

همزمان با تضعیف اتحاد سیاسی اعضا به دلیل ناآرامیها در خاورمیانه و رقابت تولیدکنندگان برای مشتری در بحبوحه عرضه زیاد نفت آمریکا و همچنین رشد کند اقتصادی در آسیا، شکاف‌ بین اعضای اوپک بیشتر شده است.

یکی از مقامات نفتی کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: هیچ کس نمی‌گوید که آنها چه کار باید انجام دهند.

به گفته مقامات اوپک، عربستان سعودی این هفته به شکل یکجانبه قیمت فروش نفت خود برای تحویل در ماه آینده را بدون مشورت با دیگر اعضای اوپک کاهش داد. این تصمیم بسیاری از ناظران بازار نفت را که انتظار داشتند عربستان برای کمک به افزایش قیمت‌ها تولید خود را کاهش دهد غافلگیر کرد و باعث شد که قیمت نفت بیش از پیش سقوط کند.

تصمیم عربستان با اقدام مشابهی از سوی کویت مبنی بر کاهش قیمت نفت خود بدون اطلاع به دیگر اعضا همراه شد.

یک مقام دیگر اوپک از حاشیه خلیج فارس گفت: اگر اعضای این سازمان همکاری نکنند همه به دردسر خواهند افتاد و قیمتها بیش از پیش کاهش می‌یابد.

بنا بر این گزارش ، ناآرامیهای اخیر در خاورمیانه اتحادهای سیاسی قدیمی میان برخی از مهمترین اعضای اوپک را از بین برده است. توسعه نفت شیل در آمریکا باعث شده که یکی از بهترین مشتریان اوپک(آمریکا) خرید خود را از این سازمان کاهش دهد و همچنین به عرضه کافی نفت تولیدکنندگان خارج از اوپک بیفزاید. از سوی دیگر رشد اقتصادی در آسیا که باعث شده بود در دوران رکود اقتصادی آمریکا و اروپا قیمت‌های نفت بالا بماند، نیز رو به افول گذاشته است.

تمام این مسائل باعث شده که قیمت‌های جهانی نفت از تابستان به بعد به شدت رو به کاهش بگذارد. در گذشته اوپک معمولا در چنین مواقعی برای افزایش قیمت‌ها به صورت دسته جمعی اقدام می‌کرد و یا تولید خود را کاهش و یا بازار را تهدید به انجام این کار می کرد. بسیاری از ناظران در داخل و بیرون این سازمان تردید دارند که این گروه بتواند در میان اختلافات کنونی چنین تصمیمی را اتخاذ کند.

کاهش قیمتها به ویژه تولیدکنندگان در آمریکای لاتین و آفریقا را که برای تامین هزینه‌های خود به درآمد نفتی احتیاج دارند و همچنین ایران را که صادرات نفتش به دلیل تحریم‌های بین المللی کاهش یافته نگران کرده است.

کاهش قیمت‌ها کشورهای غربی را نگران نخواهد کرد. کشورهای صنعتی مصرف کننده نفت مدت‌ها است از اوپک به دلیل بالا نگه داشتن قیمت‌ها برای پر کردن خزانه کشورهای عضو این سازمان انتقاد می‌کنند.

اعضای اوپک ظرفیت تولید مازاد حدود 3.8 میلیون بشکه نفت در روز را دارند که معادل چهار درصد عرضه جهانی نفت است و این ظرفیت مازاد می‌تواند با یک اشاره به کار بیاید.

جان هال رییس موسسه مشاور انرژی آلفا در انگلیس گفت: اگر یک بحران عرضه رخ دهد اوپک تنها گروهی است که می‌تواند به این مساله واکنش نشان دهد.

همزمان با توسعه تولید نفت آمریکا که واردات سوخت این کشور را کاهش داده، اعضای اوپک بیشتر به مشتریان آسیایی روی آورده‌اند اما با توجه به کندی رشد اقتصادی در آسیا و کاهش تقاضای نفت، اعضای این گروه شروع به رقابت با یکدیگر برای به دست آوردن سهم بازار کرده اند که اغلب به رقابت بر سر قیمتگذاری منجر شده است.

عربستان و کویت ماه گذشته هر دو قیمت‌های فروش نفت خود برای ماه اکتبر را به خریداران آسیایی کاهش دادند که به شکل موثری نسبت به نفت امارات پایین تر شد. در گذشته چنین کاهش قیمتی به صورت دسته جمعی میان کشورهای عضو اوپک صورت می‌گرفت.

امی مایرس مدیر اجرایی دانشکده مدیریت انرژی و پایداری در دانشگاه کالیفرنیا گفت: یک جنگ قیمت در داخل اوپک ایجاد شده است. این ناهماهنگ‌ترین دوره اوپک تاکنون بوده است.

***کاهش تولید درشرایط کمتر از 90دلار

دراین راستا اما یک تحلیلگر راهبردی ارشد بخش کالای موسسه آر بی سی، پیش بینی کرد در صورت کاهش قیمت نفت به سطوح پایین تر از ٩٠ دلار، اعضای اوپک سقف تولید خود را کاهش می دهند.

هیلما کرفت ضمن اعلام این مطلب، تصریح کرد که کاهش قیمت نفت به زیر ٩٠ دلار، عربستان سعودی و دیگر تولیدکنندگان را در یک بحران مالی واقعی قرار می دهد.

وی افزود: چنانچه قیمت نفت به زیر ٩٠ دلار کاهش یابد، فکر می کنم که عربستان سعوی تحت فشار قرار گیرد و اوپک نشست اضطراری برگزار کند.

کرفت گفت: با وجود ریسک بسیار بالای مسائل ژئوپولتیکی، قیمتهای نفت کاهش یافته است.

وی یادآور شد: قیمتها باید افزایش یابند اما با وجود تقاضای کم و رشد زیاد تولید آمریکای شمالی به نظر می رسد که مسائل ژئوپولتیک تنها موضوع کنونی نیست.

به گفته این تحلیگر راهبردی، موضوعی که هم اکنون جالب به نظر می رسد این است که تولید نفت در کشورهای پرتنشی مانند لیبی به سطح پیشین بازگشته و این موضوع سبب شده است که بسیاری از فعالان بازار تصور کنند که عرضه نفت بدون مشکل ادامه می یابد.

درهمین حال رئیس صندوق بین المللی پول در آستانه نشست سالانه این صندق در واشنگتن، نگرانی خود را از شدت گرفتن بحران عراق و تاثیر منفی آن بر افزایش قیمت نفت ابراز کرد.

کریستین لاگارد هشدار داد که بحران عراق می تواند قیمت جهانی نفت را افزیش دهد.

وی در گفتگو با روزنامه الشرق الاوسط اظهار کرد: تاکنون تاثیر تنشهای عراق بر قیمتهای نفت محدود بوده است، اما اگر قرار باشد این درگیریها شدت گیرد و منجر به اختلال بیشتر در صادرات نفت عراق شود این موضوع می تواند قیمتهای جهانی نفت را بالا ببرد و اعتماد به نفس بازارها را کاهش دهد.

این اظهارات درحالی است که خبرگزاری المسله گزارش داد عربستان سعودی در رقابت بر سر سهم بازار نفت با ایران و عراق، بهای نفت خود را کاهش داد.

این تصمیم در زمانی اتخاذ می‌شود که بعضی از اعضای سازمان کشورهای صادر کننده نفت، اوپک، پیشتر خواستار کاستن سهمیه ها و بالابردن قیمتها شده بودند؛ شاخص بین المللی نفت خام برنت هم اکنون به پائین ترین سطح در طی دوسال گذشته رسیده است.

درعین حال خبرگزاری رویترز طی گزارشی کوتاه اعلام کرد این تصمیم عربستان در بحبوحه درخواست برخی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت مبنی بر اقدام در جهت افزایش قیمتهای نفت و همزمان با کاهش بهای شاخص جهانی نفت خام برنت به پایین ترین سطح در دو سال اخیر صورت گرفت و پس از اعلام قیمتهای عربستان سعودی در ماه آینده میلادی شاخص جهانی بهای نفت خام برنت برای معاملات آینده باز هم روند نزولی پیدا کرد.

برخی تحلیلگران نفتی، اعلام کاهش قیمت نفت برای بازارهای آسیایی را تلاش عربستان برای کاهش قیمت ها به دلایل سیاسی می دانند.

نشریه اقتصادی فوربس طی گزارشی نوشت: دو طرح توسعه اخیر عربستان توجه کارشناسان نفتی را به خود جلب کرده است و آنها را به گمانه زنی در مورد سیاستهای قیمت و میزان تولید این کشور واداشته است.

برخی تحلیلگران نفتی، اعلام کاهش قیمت نفت برای بازارهای آسیایی را تلاش عربستان برای کاهش قیمتها به دلایل سیاسی می دانند. مسائل سیاسی می تواند توضیحی بر این اقدام عربستان باشند. ایده هایی مبنی بر زیان دیدن داعش به خاطر کاهش قیمت نفت مطرح می شوند. هرچند به نظر می رسد کاهش ۱۰ درصدی درآمد نفتی داعش برایش چندان نگران کننده نباشد. غارت اموال مردم اصلی ترین منبع درآمد آنهاست و انگیزه های ایدئولوژیک نیز مهمترین ابزار جذب نیرو برای آنها به حساب می آید.

از سوی دیگر احتمال می رود کاهش قیمت نفت عربستان پیشنهاد کابینه اوباما باشد تا از طریق آن ولادیمیر پوتین را تحت فشار قرار دهد یا ایران را در مذاکرات بر سر برنامه هسته ای خود نرم تر کند. البته برخی معتقدند اینها نمی تواند انگیزه کافی برای کاهش قیمت نفت از سوی سیاستگذاران نفتی عربستان باشد. به لحاظ تاریخی، سران عربستان اغلب به بازی با قیمت نفت به منظور زیان رساندن یا کمک به دشمنان یا دوستان خود متهم می شدند اما برخی از اقدامات آنها را می توان به سادگی، واکنش در برابر واقعیتهای موجود بازار تفسیر کرد.

بر اساس این گزارش هم اکنون تولید نفت عربستان هنوز هم بسیار بالاست، اما چشم انداز تولید این کشور برای سال آینده، نسبتا نامطوب ارزیابی می شود. احتمال زیادی وجود دارد که تقاضا برای نفت اوپک کاهش یابد (طبق پیش بینی سازمان بین المللی انرژی، این تقاضا نسبت به سال جاری میلادی ۰.۳ میلیون بشکه در روز، کاهش می یابد) و ممکن است تولید نفت عراق ( و کردستان عراق) و لیبی چنان افزایش یابد که یکی دیگر از اعضای اوپک مجبور شود تولید خود را ۱ میلیون بشکه در روز کاهش دهد.

***جنگ کاهش قیمت نفت رخ نداده است

اما دراین راستا وزیر نفت درباره تصمیم ایران برای کاهش قیمت نفت، گفت: کارهای حرفه ای در بازرگانی نفت را همکارانم در امور بین الملل شرکت ملی نفت انجام می دهند و هر کاری که در زمینه حرفه ای لازم باشد در این مجموعه انجام خواهد شد.

وزیر نفت با بیان اینکه جنگ کاهش قیمت نفت رخ نداده است، گفت: بزرگان اوپک تصمیم خواهند گرفت که تولید خود را چه میزان کاهش دهند.

 بیژن نامدار زنگنه در خصوص جنگ کاهش قیمت نفت توسط عربستان نیز خاطرنشان کرد: جنگ کاهش قیمت نفت یک بحث دیگر است و معنای بازرگانی دیگری دارد بنابراین به نوساناتی که هم اکنون در قیمت ها می بینیم جنگ کاهش قیمت نفت نمی گویند.

وزیر نفت درباره اینکه باتوجه به کاهش قیمت نفت آیا پیش بینی بودجه از درآمد نفت محقق خواهد شد، گفت: امیدوارم که رقم پیش بینی شده محقق شود.

وی در خصوص ضرورت برگزاری نشست فوق العاده توسط اعضای اوپک، اظهار داشت: فعلا برنامه ای برای برگزاری نشست فوق العاده توسط اوپک نداریم.

درعین حال محمود صلاح یکی از تحلیلگران کویتی بازار انرژی نفت می گوید از زمان تاسیس اوپک در سال 1960 میلادی این سازمان درگیر اختلافات داخلی بین اعضا بوده است، اعضای این سازمان هنگام تصمیم گیری برای کاهش و یا افزایش تولید دسته جمعی خود برای نفوذ روی قیمت ها در بازار، پشت درهای بسته تصمیم گیری می کنند، اما به گفته مقامات و تحلیلگران اوپک، در ماه های اخیر اختلافات بین آن ها به شکل قابل توجهی زیاد شده است،که این امر نفوذ این سازمان را در این برهه کاهش داده است.

وی ادامه می‌دهد اعضای اوپک که بیش از یک سوم نفت جهان را در روز تامین می کنند در گذشته برای جلوگیری از افزایش و یا کاهش قیمت‌ها هماهنگ عمل می کردند اما امروز شاهد اختلافات شدید بین اعضای این سازمان هستیم زیرا عده‌ای به دنبال افزایش قیمت نفت و عده ای به دنبال کاهش شدید قیمت نفت خام در بازارهای جهانی هستند.

این کارشناس انرژی خاطرنشان می کند براین اساس به نظر می‌رسد یک جو دو قطبی در میان اعضای اوپک در حال شکل گیری است که این جو می تواند آینده این سازمان را با خطر مواجه کند.

محمود صلاح اظهار می کند: روند کنونی به گونه ای پیش می رود که یا سازمان اوپک در آینده نزدیک منحل خواهد شد و یا عربستان به همراه یک یا دو کشور دیگر از بین کشورهای عضو اوپک خارج و کشورهای دیگری مانند روسیه جایگزینشان خواهد شد.

در همین رابطه علی النعیمی وزیر نفت عربستان گفته است این نخستین بار نیست که قیمت نفت کاهش می‌یابد، قیمت‌ها همیشه بالا و پایین می‌روند و به واقع نمی‌دانم که چرا این بار این همه جنجال ایجاد شده است.

اما این اظهارات وزیر نفت عربستان در شرایطی مطرح می شود که عبدالله البدری دبیر کل اوپک در خصوص سقوط آزاد بهای جهانی نفت گفته است برگزاری هیچ نشست اضطراری بررسی نشده و پیش بینی می شود که قیمت‌های نفت تا پایان امسال بهبود یابد.

اما درحالی که ازاین کاهش قیمت بعنوان ابزاری برای فشار به ایران یاد میشود ،  یک مقام مسئول در شرکت ملی نفت ایران در واکنش به ارزان فروشی و حراج قیمت نفت توسط عربستان سعودی در بازارهای آسیایی، گفته است در شرایط فعلی روند صادرات نفت خام و میعانات گازیایران طبیعی است و ایران نیازی به کاهش قیمت نفت خود را ندارد.

وی با اعلام اینکه هم اکنون ایران نفت را مطابق با قیمت‌های جهانی عرضه می کند، گفته است ایران قصد ورود به جنگ کاهش قیمت نفت که توسط سعودی‌ها راه افتاده را ندارد.فروش نفت خام ایران در بازارهای مختلف مطابق با قیمت گذاری‌های رایج انجام می شود و ایران قصد هیچ گونه ارزان فروشی نفت را ندارد.

***دخالت آمریکا عامل ناهماهنگی در اوپک

دراین راستا اما نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به کاهش جهانی نفت گفت: :مسئولین عربستان نفت را در راستای رقابت های منطقه ای ارزان می فروشند.

محمد سعید انصاری با اشاره به ناهماهنگی اعضای اوپک در رعایت سهمیه فروش نفت ، گفت: دنیا می داند که عربستان وابسته به آمریکاست و از غرب دستور می گیرد.

وی افزود:مسئولین عربستان نفت این کشور را بسیار ارزان پیش فروش می کنند تا در چارچوب رقابت های منطقه ای با ایران برگ برنده داشته باشند . این کار به دستور آمریکاست تا ایران را در وضعیتی قرار دهد که درکسب استقلال اقتصادی با دشواری روبرو شود .

انصاری عنوان کرد:دخالت های استکبار های جهانی از جمله آمریکا و غرب  باعث شده تا ناهماهنگی کنونی بین اعضا اوپک بوجود بیاید چرا که برخی کشور های عضو از جمله عربستان وابسته به آن ها هستند.

نایب رئیس کمیسیون ان‍رژی مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد:امیدواریم که اعضای اوپک بدون توجه به خواسته های غربی ها و بر اساس نیاز بازار جهانی و سهمیه مقرر شده  برای آنان ، نفت را تولید وعرضه کنند تا شاهد تامین منافع همه مصرف کنندگان و تولیدکنندگان باشیم.