خداوند در قرآن کریم در برشماری مجموعه ای از حقوق اسلامی مسلمانان در قبال یکدیگر، نیکی به چند گروه از جمله همسایگان را به بندگانش سفارش می کند و می فرماید: وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبی وَ الْجارِ الْجُنُبِ؛ و به همسایه نزدیک و همسایه دور احسان کن. (نساء: 36) علاوه بر کلام خداوند نیکی به همسایگان و پذیرا بودن احساس مسولیت نسبت به آنان در کلام پیشوایان دین مورد تاکید واقع شده است؛ چنانچه در این باره امام صادق (عَليه السَلام) می فرمایند :حُسنُ الجِوارِ يُعَمِّرُ الدِّيارَ وَيَزيدُ فِى العمارِ؛ خوش همسايگى شهرها را آباد و عمرها را زياد مى كند؛ و نیز حضرت محمد (صَلى الله عَليه وَ آله) فرموده اند :إِن أَحبَبتُم أَن يُحِبَّكُمُ اللّه  وَ رَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا ائتُمِنتُم و َاصدُقوا إِذا حَدَّثتُم و َأَحسِنوا جِوارَ مَن جاوَرَكُم؛ اگر مى خواهيد كه خدا و پيغمبر شما را دوست بدارند وقتى امانتى به شما سپردند رد كنيد و چون سخن گوييد راست گوييد و با همسايگان خود به نيكى رفتار نماييد.

همچنین در باب رعایت حقوق همسایگان امام سجاد (عَليه السَلام) فرموده اند :اما حق همسايه ات اين است كه درغياب او آبرويش را حفظ كنى و در حضورش او را احترام نهى. اگر به او ظلمى شد ياريش رسانى، دنبال عيب هايش نباشى، اگر بدى از او ديدى بپوشانى، اگر بدانى نصيحت تو را مى پذيرد او را در خفا نصيحت كنى، در سختى ها رهايش نكنى، از لغزشش درگذرى، گناهش را ببخشى و با او به خوبى و بزرگوارى معاشرت كنى؛ و نیز از  رسول اكرم (صَلى الله عَليه و آله) روایت شده است که ایشان درباره حقوق همسايه فرمودند بیان داشته اند :و اما حقوق همسایه نسبت به تو آن است که اگر از تو كمك خواست كمكش كنى، اگر از تو قرض خواست به او قرض دهى، اگر نيازمند شد نيازش را برطرف سازى، اگر مصيبتى ديد او را دلدارى دهى، اگر خيرى به او رسيد به وى تبريك گويى، اگر بيمار شد به عيادتش روى، هنگامی که فوت نمود در تشييع جنازه اش شركت نمایی؛ و نیز در جایی دیگر فرموده اند: لايَدخُلُ الجَنَّةَ عَبدٌ لا يَأَمَنُ جارُهُ بَوائِقَهُ؛كسى كه همسايه اش از شر او در امان نباشد به بهشت نمى رود.

منابع:

1-كافى، ج2: 667.

2-نهج الفصاحه: 264، 681.

3-خصال ج2 : 569.

4-مسكّن الفؤاد: 114.