ماجرا در ابتدا به نظر نمیرسید که این مقدار جدی بوده و تداوم یابد ؛ تخفیف ها از چند دلار شروع شدونفت را به زیر 100دلار کشاند اما رقابت در تخفیف و تلاش عربستان برای تخفیفهای بیشتر درعین تولید بیتشر نفت از سوی این کشور و سایر کشورهای همسودش باعث شد تا قیمت به این حال وروز برسد و در این میان به نظر میرسد که هدف این انتحار نفتی دردرجه اول روسیه و سپس ایران باشند که هر دو کشور نظری واحد درعرصه سیاسی خاورمیانه دارند ؛ انها هدف انتقام به ثمرنرسیدن تلاشهای عربستان برای سرنگونی دولت سوریه و عراق قرار گرفتند و این کشور که میلیاردها دلار سرمایه گذاری برای شورشیان را دراین دوکشور بر باد رفته میبیند حالا دیوانه وار میلیاردها دلار سرمایه دیگرش را هم به باد میدهد تا شاید روسیه و ایران درمقابل خواستهای غیر مستقیمش کوتاه بیایند .
اما در ایران اوضاع چطور است ؛ کشوری که احتمالا باید بخاطر درامدهای نفتی سرشاری که دردولت قبل داشتیم ذخیره کافی داشته باشد.
شاید اگر منابع نفتی ایران در اختیار کشوری با ساختارهای سیاسی و اقتصادی کارآمد بود، مردم آن کشور حال و روز به مراتب بهتری از امروز ما داشتند؛ چه بسا کشوری توسعه یافته با شاخص های بالای اقتصادی و اجتماعی. سیاست زدگی ساختارهای داخلی از یک سو و تنش‌های بین المللی در طول سالهای متمادی از سوی دیگر، احتمالا مهمترین عواملی بوده که دولتهای مختلف به رغم برخورداری از رشد نزدیک به 200 درصدی درآمدهای نفتی خود نسبت به دولتهای قبل از خود، نتوانستند ساختارهای توسعه یافتگی را تقویت کرده و حال و روز کشور را بهتر از آنچه که میشد، سازند.
در این میان اما دولت نهم و دهم در تاریخ انقلاب اسلامی نام خود را ثبت کرد؛ نه به عنوان دولتی مقتدر و عملگرا که به عنوان دولتی که باوجود برخورداری از بالاترین سطح درآمدهای نفتی در طول سه دهه انقلاب، مشکلات اقتصادی کشور را دو چندان ساخت و معیشت مردم را تضعیف.
از ابتدای دهه 60 تا چند سال نخست دهه 80، کشور با نفت نسبتا ارزان قیمت اداره شد؛ دولتهای سوم تا هشتم تقریبا به طور متوسط کشور را با نفت حدودا 20 دلاری در هر بشکه پیش بردند. از سالهای سخت جنگ گرفته تا تلاش برای بازسازی های بعد از جنگ و سازندگی تا اعمال اصلاحات؛ هیچگاه درآمدهای نفتی از یک عرف و میانگین مشخص فراتر نرفت. اما درست در سالهایی که یکباره نفت در جهان به بالاترین سطح ممکن خود رسید؛ اداره کشور در دست دولتی بود که ترجیح داد به جای پیش برد رویکردهای توسعه ای، با شعارهایی همچون آوردن نفت سر سفره های مردم، منابع کشور را صرف رویکردهای سیاسی کند.
طبق برخی برآوردها درآمد حاصل از فروش نفت کشور در سال آینده چیزی در حدود 35 تا 36 میلیارد دلار خواهد بود. البته همه اینها بستگی به رقم نهایی نفت در لایحه بودجه سال 94 دولت و البته سقف فروش روزانه بستگی دارد؛ اما آنچه مسلم است اینکه دیگر با تجربه درآمد 700 میلیارد دلاری نفتی فاصله گرفته ایم.
*** تداوم جنگ قیمت نفت
درهمین حال پایگاه خبری بلومبرگ به نقل از یک تحلیلگر نفتی اعلام کرد، به احتمال زیاد نبرد قیمت نفت در سال 2015 ادامه خواهد داشت.
کانگ یوو جین تحلیلگر نفت در شرکت سرمایه گذاری و اوراق بهادار ووری کره جنوبی در سئول، از بزرگ ترین شرکت های سرمایه گذاری این کشور روز چهارشنبه تلفنی به بلومبرگ، گفت: اوپک تصمیم به کاهش تولید نفت نخواهد گرفت مگر اینکه ابتدا آمریکا به این امر مبادرت ورزد.
وی افزود: اکنون نبرد قیمت نفت، شبیه بازی جوجه است و به احتمال زیاد در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.
در تئوری بازی ها، بازی جوجه، یک مدل جنگی برای طرف های نبرد است که در آن، در حالی که هر بازیگر ترجیح می دهد به دیگری تسلیم نشود، بدترین پیامد وقتی رخ می دهد که هر دو بازیگر تسلیم نشوند.
این تحلیلگر اضافه کرد: در حالی که قیمت نفت در حال کاهش است، به نظر می رسد تصمیم استراتژیک کشورهای تولیدکننده از جمله اوپک و روسیه، حفظ سطح تولید و عدم تغییر آن است.
الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه نیز اعلام کرد، در سال 2015 ، تولید نفت این کشور تغییر نخواهد کرد.
آمریکا که تولید نفت آن در سال جاری میلادی، حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش یافته و رکورد سه دهه اخیر را شکسته است، همچنان در حال افزایش تولید است.
در حالی که معمولا، هزینه نهایی با افزایش تولید، افزایش می یابد؛ هزینه نهایی تولید نفت در آمریکا با افزایش سطح تولید رو به کاهش گذارده است.
قیمت نفت از ماه خرداد تاکنون بیش از 40 درصد کاهش یافته و در آستانه تجربه بیشترین کاهش قیمت از سال 2008 است.
درعین حال کارشناسان مسائل اقتصادی می گویند تا زمانی که اختلافات درون گروهی در سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک)، مشکلات مربوط به رشد تولید ناخالص داخلی جهان به ویژه در چین ادامه داشته باشد ،ادامه کاهش قیمت نفت اجتناب ناپذیر است.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی از لندن به قلم کارولین وارین اعلام کرد روند کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی همچنان ادامه دارد به طوری قیمت هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال اکنون به زیر 60 دلار و بهای هر بشکه نفت شاخص آمریکا، وست تگزاس اینترمدییت، نیز به حدود 54 دلار رسیده است. از حدود پنج و نیم سال پیش تاکنون سابقه نداشته است قیمت نفت تا این اندازه در بازار افت کرده باشد. مایک وان دولکن کارشناس شرکت مدیریت سرمایه و تحلیلگر بازار نفت در این باره می گوید عوامل مختلفی دست به دست هم داده اند تا زمینه را برای کاهش هرچه بیشتر قیمت نفت در بازار جهان فراهم کند. عامل دیگری که زمینه ساز کاهش قیمت نفت در بازار جهانی است تلاش های نافرجام و از روی یاس روسیه برای کنترل اوضاع بد اقتصادی حاکم بر این کشور است
این در حالی است که اختلافات درون گروهی در سازمان کشورهای صادر کننده نفت(اوپک) هم در کاهش قیمت نفت مزید برعلت شده است. اگرچه دبیر کل این سازمان اعلام کرده است کاهش قمیت نفت ناشی از سوداگری است اما موضع سرسختانه این نهاددر کاهش ندادن تولید خود یکی از عوامل اصلی ادامه کاهش قیمت نفت است.
دراین خصوص وزیر امور خارجه کشورمان درباره موضوع قیمت نفت گفت: جای تأسف است که کشورهای منطقه در باره کاهش قیمت نفت و آثار منفی ناشی از آن همکاری نمی‌کنند.
***لج بازی عربستان دربازار نفت
در این رابطه همچنین سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس اقدام عربستان را ناشی از یک لج بازی سیاسی دانست و گفت: تحلیل عربستان این است که کاهش قیمت نفت در کوتاه مدت به نفع است از این بابت که نفت غیر متعارف و نوظهور آمریکا که به یک میلیون بشکه در روز رسیده است غیر اقتصادی می شود.
حسین امیری خامکانی در گفت و گو با خبرگزاری خانه ملت، با اشاره به کاهش شدید قیمت نفت تحلیلی ارایه کردو گفت: عربستان و آمریکا با این کار می خواهند فشارهای خود به کاهش درآمدهای روسیه و ایران افزایش دهند.
نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه روسیه هم تحت فشار تحریم ها قرار دارد، گفت: عربستان کاهش تولید نفت خود را منوط به کاهش تولید در روسیه کرده است.
وی افزود: در دوره های قبل اگر شوکی به بازار نفت وارد می شد اعضای اوپک با تشکیل جلسه فوق العاده و یک اجماع در درون خود تصمیم گیری کرده و میزان تولید خود را کاهش می دادند تا ثبات ایجاد شود اما در این دوره با لج بازی روسیه و عربستان قیمت نفت افت کرد که به نظرم این یک رفتار سیاسی است .
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس اقدام عربستان را ناشی از یک لج بازی سیاسی دانست و گفت: تحلیل عربستان این است که کاهش قیمت نفت در کوتاه مدت به نفع است از این بابت که نفت غیر متعارف و نوظهور آمریکا که به یک میلیون بشکه در روز رسیده است غیر اقتصادی می شود.
امیری خامکانی گفت: عربستان تحلیلش این است که اگر قیمت کاهش یابد با توجه به اینکه هزینه تولید نفت شیل بالاست بخش خصوصی آمریکا از تولید دست برمی دارد از این رو امیدوارند با این حرکت نفت آنها را غیر اقتصادی کنند و شکست دهند.
نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس افزود: بعید است که بخش خصوصی امریکا شکست بخورد چرا که دولت امریکا با ارایه تسهیلات از این بخش حمایت خواهد کرد و اجازه نمی دهد بخش خصوصی اش به راحتی از بازارخارج شود.
وی با بیان اینکه این تحلیل درست نیست که اجازه دهیم قیمت نفت کاهش یابد، گفت: شاید نیاز به برگزاری جلسه فوق العاده در راستای کاهش تولید نفت باشد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه مسایل سیاسی بر مسایل اقتصادی دربازار نفت می چربد،گفت: با توجه به اینکه فصل سرد به اروپا رسیده است و تقاضای نفت رو به افزایش است اگر عربستان همکاری می کرد قیمت نفت افزایش می یافت.
این نماینده مردم در مجلس با بیان اینکه کاهش قیمت نفت شاید یک نعمت و یا فرصت برای اقتصاد کشور باشد، گفت: ما در دو سال گذشته کم کم عادت کردیم که با درآمد کم نفتی کشور را اداره نکنیم از این رو شاید دربرنامه ششم پیشنهاد کنیم دولت سقف استفاده از نفت را در همین حد یک سال و نیم گذشته نگه دارد.
*** اراده ایران برای پیشبرد اهدافش
دراین راستا یک عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه اگر قیمت نفت به صفر هم برسد اراده ایران اسلامی برای پیشبرد اهدافش مقاوم‌تر خواهد شد، گفت: از ابلهان پیر خرفت سعودی تشکر می‌کنیم که ایران را برای رسیدن به اقتصادی بدون نیاز به نفت یاری می‌رسانند.
"منصور حقیقت‌پور" با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری تاکنون چندین بار فرموده‌اند که آیا روزی میرسد که ایران اسلامی منهای نفت امور خود را به پیش ببرد، اظهار داشت: آمریکا و عربستان سعودی، ایران را در راه رسیدن به این هدف همانند یک کاتالیزور کمک می‌کنند.
نماینده اردبیل، سرعین و نمین در ادامه تصریح کرد: اگر قیمت نفت به صفر هم برسد، اراده ایران اسلامی برای پیشبرد اهدافش مقاوم‌تر خواهد شد و از آنها تشکر می‌کنیم که ما را در رسیدن به این شرایط یاری می‌کنند زیرا ملت ایران، مردم رمضان و محرم هستند که حاضرند با حداقل‌ها زندگی خود را اداره کنند اما به استقلال و تمامیت ارضی کشورشان دست درازی نشود.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه از ابلهان پیر خرفت سعودی هم تشکر می‌کنیم که در این راه ما را یاری می‌کنند، خاطرنشان کرد: ما می‌توانیم کشورمان را با ذخایر معادن، مالیات، رشد تولید و اقتصاد مقاومتی مدیریت کنیم،ما شرایط سخت‌تر از اینها را هم گذرانده‌ایم و این کشورها باید بفهمند که اراده مردم ایران شکستنی نیست و باید حق ما را به رسمیت بشناسند.
همچنین رییس مجمع نمایندگان زنجان دراین راستا با اشاره به اینکه با توجه به نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی نباید تنها به در آمدهای حاصل از این امر چشم دوخت، عنوان کرد: توجه به بخش پژوهش در کشور می‌تواند راه‌گشای خوبی برای درآمدزایی کشور باشد.
محمدرضا خان‌محمدی با بیان اینکه اگر بخواهیم اقتصاد مقاومتی به اقتصاد ریاضتی تبدیل نشود باید به پیشگامان عرصه مغزافزاری توجه ویژه شود، تاکید کرد: متاسفانه گاهی فکر می‌کنیم که پژوهش تنها برای کشور جنبه مصرفی دارد، این در حالی است که بها دادن به این موضوع در بسیاری از کشورها درآمدهایی به مراتب بیشتر از پول نفت کشورمان در یک سال را نصیب آن کشورها میکند.
درهمین حال رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه نفت تنها 30 درصد از میزان بودجه را به خود اختصاص میدهد و کاهش 10 دلاری آن رقم بزرگی نیست تا موجب ترس ما شود، گفت: بعد از بررسی کلیات بودجه اکثر نمایندگان اذعان داشتند که دولت در شرایط فعلی بودجه منطقی را برای سال 94 در نظر گرفته است.
"غلام‌رضا تاج‌گردون" رئیس کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه دولت بودجه معقولی را برای سال 94 در نظر گرفته است، اظهار داشت: بعد از بررسی کلیات بودجه اکثر نمایندگان اذعان داشتند که دولت در شرایط فعلی بودجه منطقی را برای سال 94 در نظر گرفته است.
نماینده گچساران تصریح کرد: افت قیمت جهانی نفت تنها متوجه کشورمان نبوده و برای دیگر کشورهای صادر کننده نفت مسائلی را بوجود خواهد آورد.
وی در ادامه تاکید کرد: ما در اقتصاد خود نفت را با قیمت بشکه‌ای 8 یا 10 دلار هم داشته‌ایم و به وسیله آن کشور را اداره کرده‌ایم اما امروز با بررسی بودجه در مجلس برای 15 ماه آینده تصمیم‌گیری می‌کنیم پس تمامی متغیرها را در تعیین قیمت نفت در بودجه سال 94 را مدنظر قرار خواهیم داد.
تاج‌گردون بیان داشت: اگر قیمت جهانی نفت به بشکه‌ای 60 دلار هم برسد، دولت می‌تواند با مکانیسم تخفیف عمل کرده و مسلما مشکلی برای بودجه پیش نخواهد آمد.
رئیس کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس گفت: نفت تنها 30 درصد از میزان بودجه را به خود اختصاص میدهد و کاهش 10 دلاری قیمت نفت تنها یک هفتم از آن 30 درصد قیمت نفت در بودجه خواهد بود که رقم بزرگی نیست تا موجب ترس ما شود.
نماینده گچساران خاطرنشان کرد: از 210 هزار میلیارد تومان بودجه سال 94 تنها 73 هزار میلیارد تومان آن یعنی 30 درصد از بودجه تنها به پول نفت اختصاص دارد پس آسیب جدی به ما نخواهد رسید که غرب بخواهد فکر کند، می‌تواند نظام جمهوری اسلامی را فلج کرده تا در مذاکرات هسته‌ای از آن سود ببرد.
نظر شما