ماندن شعر عاشورایی در چنبرۀ سوگ و ماتم به آن ترتیب که دیگر وجوه این حادثۀ عظیم نادیده گرفته شود، این شعر را به اثری بی خطر یا حداقل کم خطر برای جباران و ستمکاران تاریخ بدل می نماید.
این درحالی است که حتی پرداختن به وجه حماسی عاشورا به خاطر پیام کلی و بی نشانه اش بازهم نمی تواند مخاطب را به روشنگری برساند.
بدیهی است که همیشه باید با ظلم و بدعت و انحراف از دین به مبارزه برخاست، اما در این روزگار پرفریب، ظالم کیست ، بدعت چیست و چه کسی از دین منحرف شده است؟
بخشی پیشرو از شعر عاشورایی روزگار ما برای رهایی از ورطۀ سکولاریسمی ناخواسته ، با ذکر مصادیق روشن و گاه عریان سیاسی و اجتماعی تلاش می کند، علاوه بر ژانر دینی در ژانر سیاسی و اجتماعی هم جای گیرد.
«ابوالقاسم حسینجانی» در شعر عاشورایی خود یک کنش سیاسی هم از خویش بروز داده است، در نتیجه واکنش مخاطب را نیز برمی انگیزد.
«حسینجانی» با توجه به وجه ایهامی چپ و راست و رابطۀ این هر دو با معنای واژۀ جناح و نقش آن واژه در ذوالجناح ، شبکه ای از معانی و تداعی های شاعرانه ودرعین حال سیاسی به وجود آورده است. او اما به همین حد بسنده نکرده است و با قراردادن شبکه ارتباط ها در کربلا که شاعرانه ، قبله نامیده شده است ، بر عمق و غنای تصویر افزوده است ، چرا که قبله نیز با مفهوم سمت و جناح قرابت دارد.
به این ترتیب « ابوالقاسم حسینجانی» در یک شعر کوتاه نه تنها توانسته است با برقراری روابطی دال گرایانه بین کلمات از یک حادثۀ تاریخی یک روایت شاعرانه بیافریند، بلکه به مصداق «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» با گسترش دادن مفاهیم عاشورایی تا روزگار معاصر موفق شده است با یک موضع گیری فعال، یک کنش سیاسی را به نمایش بگذارد.
* جغرافیای رازها/ ابوالقاسم حسینجانی/ هزارۀ ققنوس/ 1387/ صفحۀ 52
نظر شما