پیامبر خدا و اهل بیت علیهم السلام انسان کامل و اسوه حسنه هستند و آنان که در مکتب اهل بیت(ع) تربیت شده و انسان کامل شده اند، نشان دهنده امکان تربیت و تعالی و تحقق انسان کامل‌اند.

این اسوه ها راهنمای سبک زندگی اسلامی و عامل نشاط و پویایی و تحرک بشریت در طریق زندگانی برتر و سازنده شخصیت‌های ماندگار در خانواده و جامعه می باشند.از ستارگان درخشان مکتب تربیتی اهل بیت علیهم السلام زینب کبری سلام ا... علیها است .او در خانه امام علی (ع)و فاطمه زهرا (س)رشد یافت و شناخته شد و انسان کامل و نمونه گردید.

بنابراین او برای همه مسلمانان و مردم جهان اسوه حسنه جاویدان و ابدی است. بهترین راه شناخت سیمای تابناک حضرت زینب سلام ا... علیها مطالعه آثار اهل بیت علیهم السلام است. زینب کبری(س) در کلام و سیره پیامبر خدا و امامان علیهم السلام جایگاه بی نظیری دارد.

  سبب نامگذاری

دختر امیر مومنان امام علی(ع) که به دنیا آمد، پیامبر خدا در سفر بودند.فاطمه زهرا سلام ا... علیها از همسر خود علی بن ابی طالب درخواست کرد نامی برای نوزاد انتخاب نماید.آن حضرت صبر کرد تا رسول خدا از مسافرت بازگشتند و از ایشان تقاضا نمود که نام فرزند را برگزینند و پیامبر خدا صلی ا... علیه و آله وسلم با بهره گیری از وحی الهی نام زینب را برای نوزاد تعیین کردند. دکتر عایشه بنت الشاطی مصری در باره این نامگذاری می‌نویسد: «زینب دختر بزرگ پیامبر خدا بود که با ابوالعاص بن ربیع ازدواج کرد.او در بین راه مکه و مدینه بر اثر حادثه ای از دنیا رفت. یکی از کفار ضربه ای به شکم زینب زد و بر اثر آن جنینی که در رحم داشت سقط شد و از دنیا رفت.مرگ زینب، پیامبر اسلام(ص) را آزرده و غمگین ساخت هنگامی که نوه دختری آن حضرت به دنیا آمد او را به نام دختر خویش زینب نهاد»(بطله کربلا، ص 15)

  عفت و حجاب زینب (س)

در حضرت زینب همه فضایل اخلاقی و ارزشهای الهی هماهنگ با هم در سطح عالی رشد کرد، از این رو الگوی جامع و جهانی و جاویدان برای زنان و مردان جهان است.حجاب و عفاف این بانوی بزرگوار همراه با شجاعت و بیان رسا و کوبنده ستمگران و دفاع از دین خدا و نبوت و امامت ، برای مادران و دختران جامعه اسلامی درسهای پایدار و سودمند فراوانی دارد.

یحیی مازنی در مدینه همسایه حضرت زینب کبری(س) بوده است، وی می‌گوید : من مدتی در مدینه در همسایگی علی بن ابی طالب (ع)و نزدیک خانه ای که زینب در آن زندگی می کرد بودم. به خدا سوگند هرگز روی زینب را ندیدم و صدایش را نشنیدم. هرگاه می خواست به زیارت قبر جدش رسول خدا صلی ا... علیه و آله برود، شب می‌رفت و امام حسن (ع)جانب راست و امام حسین (ع)جانب چپ و امیر مؤمنان (ع) پیشاپیش او حرکت می‌کرد.

  احترام سید الشهدا (ع)به زینب کبری (س)

اندیشه و گفتار و رفتار زیبای حضرت زینب کبری(س) و آراستگی ایشان به فضایل و کمالات اخلاقی و معنوی ،از رفتار برادر نسبت به وی روشن می‌گردد. امام حسین (ع)در معاشرتها و روابط با خواهر خویش همواره به ایشان احترام می گذاشت. نوشته اند: «ان الحسین کان اذا زارته زینب ، یقوم اجلالا لها و کان یجلسها فی مکانه».هر گاه زینب (س)برادر خویش امام حسین (ع)را زیارت و دیدار می نمود آن حضرت برای تعظیم و بزرگداشت خواهر خود بپا می‌خاست و می‌ایستاد و او را در جای خویش می‌نشاند(خاتون دو سرا، سید علی نقی فیض الاسلام ص 142)

محمود الشرقاوی نقل می کند، امام حسن (ع)و امام حسین (ع)درباره سخنی از پیامبر گفت‌وگو می‌کردند. حضرت زینب(س) اجازه گرفت و بر مجلس آنان وارد شد و در کنار آنان قرار گرفت و گفت : جد ما رسول خدا صلی ا... علیه و آله وسلم فرمود: حلال بودن برخی کارها روشن و آشکار است چنانکه حرام بودن برخی از امور روشن است، ولی اموری وجود داردکه مشتبه است و  حلال و حرام بودن آن روشن نیست و بیشتر مردم توانایی تشخیص حلال از حرام را ندارند.در ادامه حضرت زینب(س) در باره این حدیث نبوی سخن گفت توضیحات و شرح حضرت زینب بر سخن رسول خدا آن چنان با ارزش بود که امام حسین (ع)به ایشان فرمود:آری خواهرم، خداوند فضل و دانش تو را افزایش دهد و بیشتر گرداند.حقیقت همین است که تو گفتی، تو از شجره مبارک نبوت می باشی و از معدن رسالت بهره مند شده ای (السیده زینب (س)، قاهره ص 98) این گفت‌وگوی فرزندان امیر مؤمنان امام علی (ع)نشان دهنده دانش الهی حضرت زینب(س) است و پیوند ایشان با شجره نبوت و معدن رسالت را آشکار می سازد.

  احترام امام سجاد (ع)به زینب کبری (س)

امام زین العابدین (ع)همواره برای عمه خویش احترام ویژه ای قایل می شدند.در پی سخنرانی زینب کبری (س)در کوفه که همه را تحت تاثیر قرار داد و آثار فراوانی داشت، امام سجاد (ع)به ایشان فرمود:یا عمه ...انت بحمد ا... عالمه غیر معلمه و فهمه غیر مفهمه(بحار الانوار ، ج 45 ، ص 164*الاحتجاج،ج2،ص 305*سفینه البحار، ج1 ص 558) تو بحمد ا... انسان آگاه و دانشمندی هستی که کسی به تو نیاموخته و درک کننده و فهمیده ای هستی که کسی به تو نفهمانده است.

براساس این کلام امام معصوم (ع)گوهر و حقیقت بزرگ و بی نظیری در زینب کبری وجود دارد و آن علم لدنی است.دانای بی معلم بشری و فقیه و فهیم بی استاد دنیوی امتیاز والای حضرت زینب است که امام سجاد(ع) بر آن تصریح فرموده و به آن گواهی داده اند.

در این گفتار روشنگر ، امام معصومی که پاک از اشتباه و گناه است حضرت زینب را دانای بی همتا می نامد.در میان امام زادگان و در بین غیر معصومان، این امتیاز بزرگ برای هیچ کس دیگر بیان نشده است.علم لدنی ویژه اهل بیت و چهارده معصوم علیهم السلام می باشد.اما در این سخن امام سجاد(ع) این امتیاز برای زینب کبری(س) نیز ثابت گردیده است.همین امتیازات وفضیلت‌های بزرگ در شخصیت حضرت زینب کبری (س)و همین گفتار و رفتار اهل بیت(ع) در باره این بانوی نمونه است که جایگاه شگفت انگیز این اسوه حسنه را در میان شخصیت‌های مقدس جهانی اسلام نشان می دهد.

همین ایمان و اخلاص و تقوا و زهد و ولایتمداری بود که صبر و استقامت و نیروی پایداری زینب کبری(س)  را افزایش و او را در صدر زنان بزرگ و تاثیرگذار جهان قرار داد.

رهبرکبیر انقلاب اسلامی و پرچمدار مکتب اهل بیت در جهان معاصر امام خمینی (ره) در زمینه روحیه عالی و شجاعت حضرت زینب(س) در نبرد با دشمنان فرموده اند:در مقابل یزید،حضرت زینب ایستاد و آن را همچو تحقیر کرد که بنی امیه در عمرشان همچو تحقیری نشده بودند(صحیفه نور، ج 17 ص 60)در جای دیگر از قیام برای خدا توسط حضرت زینب(س) این گونه یاد می کنند: «شما ملاحظه کنید که بهترین خلق ا... در عصر خودش حضرت سید الشهدا (ع)و بهترین جوانان بنی هاشم و اصحاب او شهید شدند و ازدنیا رفتند با شهادت، لکن وقتی که درآن مجلس پلید یزید، صحبت می‌شود حضرت زینب (س)قسم می‌خورد که ما راینا الاجمیلا(ارشاد شیخ مفید ، ج 2 ص 120*بحار الانوار ، ج 45 ، ص 115*اعلام الوری باعلام الهدی ص 427) «رفتن یک انسان کامل ، شهادت یک انسان کامل در نظر اولیای خدا جمیل است نه برای اینکه جنگ کرده و کشته شده برای این که جنگ برای خدا بوده است قیام برا ی خدا بوده است» (صحیفه نور، ج 20،ص 172). 
آیت ا... سید ابوالقاسم موسوی خوئی نیز در وصف حضرت زینب(س) می نویسد: «او در دفاع از اسلام و شریعت جدش سرور پیامبران و جهاد در راه خدا شریک برادر بود. در شیوایی چنان بود که گویی با زبان پدرش علی (ع)سخن می گوید و آن چنان استوار و ثابت قدم بود که استواری پدر را در یادها زنده کرد در حضور جباران و ستمگران سر فرود نیاورد جز از خدا نترسید و حق و راستگویی شیوه او بود تند بادها او راتکان نمی داد و ضربه‌های سهمناک او را متزلزل نمی کرد. بحق که او خواهر امام حسین (ع)و شریک و همرزم او در راه عقیده و جهاد بود(معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه،ج 23 ،
ص 191)

آری، بانوان امروز باید فاطمه زهرا سلام ا... علیها و دخترشان زینب کبری (س) را الگوی خویش قرار دهند، زیرا آنها روشنایی بخش بشر در تاریکی ها و راهنمای انسانها در عبادت و اخلاص و جهاد در راه خدا و ایثار و فداکاری، و اسوه‌های پایدار و جهانی و کامل اند که هیچ‌گاه کهنه نمی شوند و از یاد نمی روند. باید آنان را شناخت و اندیشه و گفتار آنان را سرمشق زندگانی قرار داد زیراتنها راه رشد و سعادت و حیات طیبه شناخت و انگیزش و اراده و همت الهی در اطاعت و پیروی از اهل بیت  علیهم السلام است.