با عرض پوزش باید عرض کنم که این مصاحبه یک مصاحبه فرضی بود، ولی فرضی نه به معنای آنکه بر اساس مبانی و خواسته‌ها و تفاسیر از خودخوانده باشد. تمام محتوا با توجه به واقعیات در صحنه و مطالعه کارکرد سیستم رسانه‌ای کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا تنظیم شده است و هیچ بخشی از آن غلط و غیر واقعی نیست. تنها علت فرضی تهیه شدن آن بالا بردن إمکان توضیحات لازم نسبت به ساز و کار انتشار فکت‌شیت در کاخ سفید و سپس بالا بردن جذابیت آن برای خواننده و جلوگیری از کسل بار بودن آن بوده و هیچ قصد دیگری که ممکن است به ذهن خواننده محترم بیاید در کار نبوده است.
محتوای مصاحبه کاملا از نظر حرفه‌ای قابل دفاع است و حاصل کار تحقیقی نویسنده است که فقط به شکل متفاوتی عرضه شده است. پوزش مجدد از اینکه در آخر مطلب، نتیجه غیر قابل انتظار شد.
متن این مصاحبه بدین شرح است:
معرفی: با توجه به ابهاماتی که پیرامون انتشار فکت‌شیت آمریکا در مورد مذاکرات هسته‌ای صورت گرفت برآن شدیم که با یکی از مسئولین رسانه‌ای کاخ سفید در این زمینه گفت‌وگویی داشته باشیم که ترجمه متن کامل آن در ذیل می‌آید. امیدواریم که به برخی از ابهامات موجود پاسخ دهد:
سوال: ضمن تشکر از اینکه ما را برای انجام این گفت‌وگو به حضور پذیرفتید، می‌شود لطف کنید در همین ابتدا بفرمایید چرا اصلا شما این فکت‌شیت را منتشر کردید؟
جواب: (لبخند میزند) یعنی چه که چرا این فکت‌شیت را منتشر کردید، یکی از اصلی‌ترین وظایف من انتشار فکت‌شیت است.
سوال: مگر شما در مذاکرات هسته‌ای شرکت داشتید که چنین وظیفه‌ای به شما محول شده باشد.
جواب: (باز لبخند می زند) اوه نه. انتشار فکت‌شیت درخصوص تحولات مهم سیاسی به ویژه سیاست خارجی از مهمترین وظایف بخش ماست. ما سالانه فکت‌شیت های زیادی صادر می‌کنیم. وزارت خارجه ما هم همینطور، فقط چندین هزار در سال ٢٠١٣ تاکنون. هر واقعه مهمی که به ویژه در خصوص سیاست خارجی اتفاق بیفتد و تبیین موضع کاخ سفید ضروری باشد ما در مورد آن یک فکت‌شیت منتشر می‌کنیم.
سوال: پس چرا فکت شیت‌های دیگر شما منتشر نمی‌شوند؟
جواب: خواهش می‌کنم این را نگویید، چون غیرممکن است این اتفاق بیفتد. ما سایت رسمی داریم و تمامی فکتشیتهای ما در آنجا منتشر می‌شوند.
سوال: پس چرا فقط این فکت‌شیت هسته‌ای اینقدر مهم شد؟
جواب: شنیدن این حرف برای من که مسئول انتشار فکت شیت هستم خیلی ناامید کننده است. ولی فکر نمی‌کنم بتوانم با نظر شما موافقت کنم. فکت‌شیت‌هایی که ما منتشر می‌کنیم در مورد طیف گسترده‌ای از موضوعات هستند و طبیعی است که علاوه بر جامعه رسانه‌ای و مخاطبین عام که علاقمند هستند سیاست کاخ سفید در موضوع به خصوصی را بدانند، مخاطبین خاصی هم دارند که به موضوع خاص موضوع فکت شیت مربوط می‌شود. تا آنجا که ما مطلع می‌شویم و این را بر اساس واکنشهایی که مرتب از مقامات رسمی سیاسی در سراسر جهان و همچنین از واکنشهای رسمی پیگیری می کنیم، تمامی فکتشیتهای ما مورد توجه هستند. اما خب به دلائل سیاسی روز ممکن است موضوع یک فکت‌شیت در آمریکا و یا در کشور دیگری مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
سوال: پس فکت‌شیت شما درخصوص مذاکرات هسته‌ای یکی از میان فکتشیتهای زیادی است که منتشر کرده‌اید؟
جواب: بله قطعا.
سوال: بسیار خب حالا قبول دارید که این فکت‌شیت بیش از خیلی از فکتشیتهای دیگر شما مورد توجه و بحث قرار گرفت.
جواب: قطعا همینطور است.
سوال: خب وقتی می‌دانستید این موضوع اینقدر حساس است چرا در مورد مذاکرات هسته‌ای فکت‌شیت دادید؟
جواب: چطور قابل تصور است من که در طول کارم فکتشیتهای زیادی صادر می‌کنم در مورد مهمترین موضوع دنیا فکت‌شیت ندهم. این مثل آن است که شما از کاخ سفید بخواهید در مورد بحث هسته‌ای و مذاکرات با ایران موضع نداشته باشد. این غیرقابل تصور است.
سوال: این را می‌گویم چون فکت‌شیت شما در ایران خیلی ابهام و سؤال ایجاد کرد.
جواب: من از این اتفاق تعجب نمی‌کنم. ما در خصوص بحث هسته‌ای برداشت‌های کاملا یکسانی نداریم. اما ما به عنوان مسئول رسانه‌ای کاخ سفید نمی‌توانیم یکی از اصلی‌ترین وظایف خود را به علت اختلافی که در تبیین سیاست‌های هسته‌ای با ایران داریم کنار بگذاریم. این همانطور که گفتم کاملا غیرممکن است.
سوال: ولی وقتی با هم مذاکره می‌کنیم و بعد شما در فکت‌شیت خود حرف متفاوتی می‌زنید، همه گیج می‌شوند.
جواب: قبول دارم، ولی این امر دلائل مختلفی دارد و مهمترین آن این است که شاید شما از فکت‌شیت انتظار بیشتری از آنچه هست دارید. فکت‌شیت ما بیانگر مفاد مذاکرات بین ما و شما نیست. مذاکره بین مقامات مذاکره‌کننده صورت می‌گیرد و عبارت‌ها و جمله‌بندی‌هایی که در اتاق مذاکرات صورت می‌گیرد آن قدر دقیق و حساس هستند که گاهی فقط هیأت‌های مذاکره کننده از آن سر در می آورند. سیاست ما در تدوین فکت‌شیت تکرار عین کلمات و جملات تفاهم نیست، این مربوط به میز مذاکرات است. ما وظیفه داریم این مفاهیم را برای مخاطبین عمومی خود ساده کنیم و البته تمامی دقت لازم را به کار می‌گیریم که دقیق باشد ولی خب عین آن متن‌ها در نمی‌آید، این طبیعت کار رسانه است. من اطمینان دارم که رسانه‌های شما هم همین کار را می‌کنند. آیا رسانه‌های شما مصوبات دقیق مجلس را برای فهم عموم ساده نمی‌کنند؟ کاملا ممکن است اختلاف در تعبیر از مفاد قانون مشخصی که رسانه‌ها به انتشار آن مبادرت می‌کند به علت حساسیت کلمه مهمی که قانونگذار در استفاده آن تعمد داشته است، فریاد نماینده یا نمایندگانی را علیه رسانه ها بلند کند، اما چاره‌ای نیست، این بخشی از ماهیت کار رسانه است.
سوال: پس شما امکان اشتباه در نقل نتایج مذاکرات را می‌پذیرید؟
جواب: باید بپذیریم که نوع بیان و روایت ما میان ایران و آمریکا یکی نیست. روایت شما حفظ دستاوردهای صلح آمیز خودتان و رفع تحریم‌هاست. مبنای روایت ما جلوگیری از هسته‌ای شدن نظامی ایران است. شما می‌خواهید بگویید ما از طریق این تفاهم توانستیم دستاوردهای خود را حفظ کنیم و محدودیت‌های علیه ایران را برداریم، ما می‌خواهیم بگوییم از طریق این تفاهم چهارراه کسب سلاح‌های هسته ای توسط ایران را بستیم. این طبیعی است که روایت ما نمی‌تواند یکی باشد. این غیر قابل انکار است. ما هر یک می‌خواهیم نتایج این مذاکرات را برای افکار عمومی خود توضیح دهیم، این کار حتما به همین صورت خواهد بود.
سوال: پس تکلیف اختلاف ما در موضوعات مهم مذاکره که در فکت شیت شما مطرح شده است چه می‌شود؟
جواب: من جواب این را دادم، فکت‌شیت متن مذاکره شده بین ما و شما نیست، فکت‌شیت روایت این مذاکره است.
سوال: پس روایت ما به عنوان ایران می‌تواند با روایت شما متفاوت باشد در عین حال هر دو روایت هم درست باشد.
جواب: بله این کاملا ممکن است. من باز تاکید می‌کنم که فکت‌شیت متن توافق نیست بلکه روایت این توافق است. مذاکره را مذاکره‌کنندگان در اتاق مذاکره انجام می دهند و در نهایت هم متن آخر را روی آن توافق خواهند کرد. ولی از الان می‌گویم که باز هم یک فکت‌شیت خواهیم داشت که ممکن است باز هم روایت آن با روایت ایران یکی نباشد فقط فرقش آن است که آن موقع اگر مذاکرات موفق شود یک متن داریم که افراد می‌توانند به آن مراجعه کنند. تا آنجا که روایت‌های دو طرف با متن تفاهم متعارض نباشد، از نظر ما قابل قبول است.
سوال: پس به نظر شما چرا طرف ایرانی روایت خود را بعد از تفاهم لوزان ارائه نکرد؟
جواب:اوه، این حرف خیلی عجیب است. همکاران من حتی قبل از انتشار فکت‌شیت آمریکا در لوزان متنی را برای من فرستادند که به قول آنها از منابع رسانه‌ای نزدیک به هیات ایران منتشر شده بود. ماهیت آن متن کاملا شبیه فکت‌شیت ما بود ولی با یک روایت کاملا مختلف. ضمنا همانطور که می‌دانید همکاران من مرتبا رسانه‌های ایران را تعقیب می‌کنند. من مرتب و حتی روزانه مطالب زیادی دریافت می‌کنم که بیان روایت کاملی از سوی مقامات رسمی مذاکره‌کننده ایران به ویژه از سوی دکتر ظریف و دکتر صالحی از مذاکرات هسته ای و تفاهم لوزان است. همکاران مرتب این مطالب را برای من ترجمه می‌کنند و ما آن را برای مقامات مسئول گزارش می‌کنیم. آنها از هیچ چیز حتی مخالفت با روایت ما که در فکت‌شیت ما آمده است فروگذار نکرده‌اند. من نمیدانم که دیگر چه چیز ممکن است که مانده باشد و گفته نشده باشد.
سوال: آیا شما با روایت آنها موافقید؟
جواب: روایت ما در فکت‌شیت آمریکاست. وظیفه من بیان چیزی بیش از این نیست.
سوال: پس اختلافات چه می شود؟
جواب: اختلافات را اطمینان دارم مذاکره‌کنندگان پای میز مذاکره روشن خواهند کرد.
سوال: ولی به نظر شما چرا ایران فکت‌شیت کتبی رسمی منتشر نکرد؟
جواب: این را باید از مقامات ایرانی سؤال کنید اما از نظر من اولا آن که فکت شیت اولی که گفتم حتی زودتر از فکت‌شیت ما منتشر شد و ما مطلع شدیم که از تیم رسانه‌ای نزدیک به تیم مذاکره کننده بوده است بیان کاملی از روایت ایران است، اما اینکه چرا نظرات تکمیلی مقامات ایرانی به صورت کتبی درنیامد، این را باید از مقامات رسانه‌ای ایران در ریاست جمهوری و یا وزارت خارجه ایران بپرسید. چون این موضوع کلا به سیاست رسانه‌ای کشور شما برمی‌گردد. من که ابتدا توضیح دادم سیاست ما انتشار فکت‌شیت کتبی در خصوص هر موضوع مهم سیاست خارجی است، ولی تا آنجا که من میدانم سیاست رسانه‌ای شما اعلام موضع از طریق کتبی و انتشار فکت‌شیت نیست. من می‌بینم که مواضع رسمی سیاست خارجی در ایران توسط رئیس جمهور و آقای دکتر ظریف آن هم عمدتا در قالب مصاحبه‌ها و یا سخنرانی‌های رسمی اعلام می‌شوند. اظهارات سخنگوی دولت و خانم افخم را هم پیگیری می‌کنم می‌بینم که مواضع آنها هم عمدتا از طریق اعلام موضع از طریق رسانه‌هاست. ولی ما در آمریکا علاوه بر همه اینها فکت شیت را داریم.
سوال: پس شما فکر می‌کنید ایران به اندازه کافی روایت خود را از مذاکرات أعلام کرده است؟
جواب: حداقل می‌توانیم بگوییم که اگر از اظهارات رسمی آمریکا بیشتر نبوده کمترهم نبوده است.
سوال: خب بجایش مواضع شما کتبی بوده است و رسمی.
جواب: گفتم که این کتبی بودن یا نبودن به سیاست رسانه‌ای کشورها برمی‌گردد و ربطی به رسمی بودن ندارد. مواضع رسمی شما در خصوص دیگر موضوعات هم کتبی نیستند. ملاک رسمی بودن مواضع دولتها کتبی بودن یا نبودن نیست. شاید اگر ما هم سیاست انتشار فکت‌شیت را نداشتیم، فکت‌شیت هسته‌ای هم نداشتیم. اما حالا این سیاست ماست.
سوال: پس چرا به نظر شما این موضوع کتبی شدن مواضع هسته‌ای در ایران اینقدر حساس شده است؟.
جواب: اوه، چیزهایی میدانم ولی شما بیشتر می‌دانید و من نمی‌خواهم وارد مباحث سیاست داخلی شما شوم.
سوال: به عنوان آخرین سؤال سرنوشت بحث فکت شیت را چگونه می‌بینید؟
ج-( باز لبخندی میزند) تکلیف خیلی روشن است. من کماکان فکت شیت‌های بیشتری در خصوص موضوعات متفاوت منتشر خواهم کرد، فکت‌شیت‌هایی که شاید رسانه‌های شما علاقه‌ای به آنها نشان ندهند. ولی کارکرد فکت شیت هسته‌ای دیگر تمام شده است. مذاکره‌کنندگان ما به پشت میز مذاکره برگشته‌اند و مشغول مذاکره پیرامون متن تفاهم هستند. یا تفاهمی خواهد بود که امیدواریم اینگونه باشد یا نه. اگر مذاکرات موفق بود آن وقت من باز هم فکت شیت جدید خود را منتشر خواهم کنم و خوشحال هم هستم که فکتشیتهای ما اینقدر در ایران خواننده دارند.
از وقت مبسوطی که در این مصاحبه برای ما گذاشتید سپاسگزاری می‌کنم. ممنونم.»
نظر شما