قدس انلاین: از دیر باز دانشمندان مسلمان ایرانی؛ سر آمدان دانش روزگار خود بوده اند.

وضعیت علمی کشور مانند ورزش همگانی

بوعلی سینا را یکی از بزرگترین اندیشمندان و دانشمندان پزشکی می دانند. فارابی را معلم ثانی خوانده اند و رازی به بزرگ ترین پزشک ایران و جهان اسلام در زمان قرون وسطی شهرت دارد؛ کتاب قانون ابن سینا که در پزشکی است، چند صد سال قبل به زبان فرانسه ترجمه شده؛ یعنی آنرها که این کتاب را لازم داشتند، به آن دستیافته و ترجمه کرده بودند.

چنانکه مقام معظم رهبری فرموده اند: مرجعیت علمی این است باید به آنجا برسیم که جوینده ی دانش، طالب علم، مجبور باشد بیاید سراغ ما. این باید اتفاق بیفتد و ان شاءالله این کار خواهد شد. البته هنوز بنده تصور نمیکنم که حالا این کار در ظرف پنج سال و ده سال و پانزده سال انجام بگیرد؛ ... چند سال پیش گفتم شما پنجاه سال دیگر، چهل سال دیگر این آینده را تصور کنید که ... دیگران محتاج دانش شما باشند، مجبور باشند زبان شما را یاد بگیرند تا به دانش شما دست پیدا کنند؛ این کار هم ممکن است. همچنانکه در سخنان مقام معظم رهبری مشهود است، ایشان نه برای زمان حال که برای 50 سال آینده؛ راهنمایی و ارشاد کرده اند که مسئولین و مدیران مملکت به فکر بوده و با برنامه ریزی و مدیریت ظرفیت های کشور، به آینده روشنی دست یابیم.

در حال حاضر توزیع و جذب اساتید در دانشگاه ها بر اساس نیاز های آموزشی انجام می شود و سیستم آکادمیک کشور مبتنی بر آموزش است و نه پژوهش، تحقیقات پراکنده و غیر پویا است و تیم های تخصصی در دانشگاه ها برای تحقیقات هدفمند و پویا شکل نگرفته است. در شرایط کنونی بیشتر تحقیقات در سطح دانشجویی تنزل کرده و اساتید تلاشی برای ارتقاء تحقیقات انجام نمی دهند و در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها شاهد خطوط تحقیقاتی و یا گروه های تحقیقات منسجم نیستیم.

دستیابی به مرجعیت علمی جهانی محیط رشد و شرایط خاص خود را می طلبد. یکی از بزرگترین مشکلات زیر ساخت های تحقیقاتی کشور، نداشتن آزمایشگاه های متعبرِ ملی با تجهیزات پیشرفته می باشد. به دلیل پراکندگی اساتید در سطح کشور تعداد زیادی آزمایشگاه های آموزشی عمومی فعالیت می کنند و بیشتر تجهیزات بصورت فردی و با فرکانس پایین استفاده می شوند.

وضعیت کنونی علمی کشور مشابه ورزش همگانی است. در ورزش همگانی، قهرمان المپیک یا آسیایی ساخته نمی شود و برای قهرمان سازی در کنار وزارت ورزش، کمیته المپیک و فدراسیون های ورزشی بصورت هدفمند فعال هستند. وظیفه کمیته المپیک مهیا نمودن ملزومات لازم برای قهرمان سازی شامل هدف گذاری، استعدادیابی، تامین زیر ساخت ها، بکارگیری مربیان حرفه ای، تعاملات بین المللی و رقابت با قهرمانان جهانی، پرداخت حقوق های قابل توجه، شایسته سالاری و حذف افراد کم قابلیت و در انتها رصد و ارزیابی می باشد. برای داشتن قهرمانان علمی، ضروری است مانند ورزش قهرمانی رفتار کرد و متولی، مسئول و محیط رشد مناسب خودش را فراهم کرد.

ضمن ارج نهادن به رشد کمی انتشارات علمی کشور، محققان کشور در بین سال های 2000 تا 2014 بیش از 172000 مقاله در مجلات isi منتشر کرده اند. لکن نه با کیفیت بالا و شاهد آن، میانگین  if پایین مقالات ایران در سال های 2000 تا 2014 یعنی برابر با 66/1 می باشد.

برای اولین گام اجرایی برنامه دستیابی به مرجعیت علمی، 62 مجله در 3 گروه الف، ب و ج بعنوان مجلات معتبر معرفی شدند که یکی از پر چالش ترین بخش کار بوده است. آمار مقالات کشور در این مجلات در بین سال های 2009 تا 2015 بسیار کم و فقط 1055 مقاله می باشد.

با این حال شاخص های وضعیت مطلوب جهت نیل به سوی مرجعیت علمی جهانی را می توان بصورت زیر در نظر گرفت:

افزایش چشمگیر مقالات ایرانی در 10 مجله برتر؛

افزایش چشمگیر ارجاعات با کیفیت به مقالات علمی ایران؛

داشتن دانشمند تراز اول جهانی؛

ارائه نظریات معتبر علمی در سطح جهان؛

داشتن مجلات ایرانی برتر در سطح جهانی؛

داشتن برندگان جوایز معتبر جهانی (نوبل، کاولی، فیلدز و ...) در 20 سال آینده؛

در حال حاضر کشور دارای سرمایه های انسانی جوان، فعال و توانمند می باشد که برای رسیدن به قله های افتخار باید هم راستا با سایر کشورها در این زمینه سرمایه گذاری شود. باید توجه داشت بهترین رانندگان مسابقات رالی با نداشتن ماشین های مجهز و آماده، در مسابقات معتبر به جایی نخواهند رسید.

ملزومات و فعالیت های مورد نیاز برای دستیابی به مرجعیت علمی شامل: شناسایی افراد سرآمد و اعطای گرنت های پژوهشی برای انجام تحقیقات در مرز دانش، ایجاد شرایط برای افزایش تعاملات بین المللی علمی محققان سرآمد، ایجاد نهاد متولی توسعه و دستیابی به مرجعیت علمی، ایجاد پارک های علمی و آزمایشگاه هی مجهز ملی برای فعالیت محققان سرآمد می باشد.

اجرای برنامه مرجعیت علمی سه مرحله دارد، مرحله اول حمایت از محققان سرآمد کشور با اعطای گرنت، مرحله دوم ایجاد آزمایشگاه های ملی که در حوزه های تخصصی خاصی دارای پیشرفته ترین تجهیزات آزمایشگاهی باشد و مرحله سوم ایجاد پارک علمی که محققان سرآمد کشور ضمن انجام فعالیت های آموزشی خود به صورت مامور در این پارک با ایجاد گروه های تحقیقاتی بتوانند به فعالیت های تحقیقاتی در مرز دانش جهانی بپردازد.

 

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.