و اولین نقش جدی روحانیون در دو فیلم وسریالی بود که بر اساس زندگی مدرس ساخته شد و خسرو شکیبایی و حسین محجوب نقش این روحانی بزرگوار را بازی کردند. بتدریج سینماگرانی نظیر کمال تبریزی با ساختن فیلم مارمولک سراغ ارایه چهره جدیدی از روحانیت رفت که حاشیه‌های خاص خودش را داشت. شاید اولین تصویررئالیستی روحانیت در فیلم زیر نور ماه توسط رضا میرکریمی ارایه شد و درسالهای اخیرهم در اغلب مجموعه‌های تلویزیونی شخصیت روحانی وجود دارد. سریال «تنهایی لیلا» انگیزه‌‌ای شد تا با بهادر زمانی در باره ویژگی ایفای نقش روحانی هم سخن شویم.
برای اولین بار مخاطبان با سریال مدرس که دو بزرگ بازیگری ایران خسرو شکیبایی و حسین محجوب در آن بازی داشتند با چهره روحانیون آشنا شدند. چقدر برای بازی در نقش روحانی سریال تنهایی لیلا به این شخصیت‌ها مراجعه کردید؟
- فیلمها و مجموعه‌هایی که اشاره کردید، مربوط به چند دهه قبل است و موقعیت و فضا بسیار با آن زمان متفاوت است.
آیا جنس رفتار و شخصیت روحانیت در این سه دهه هم تغییرهایی داشته است؟
- من کارشناس مسایل و سیره روحانیون نیستم ومنظورم تغییر فضای کار در تلویزیون است ودر زمان حال سریالها سبک و سیاق دیگری دارند و درهمین راستا هم در نوع بازی‌ها تغییراتی به وجود آمده است و در نتیجه من نمی توانستم به الگوی خاصی برای استفاده در بازیم رجوع کنم.
خسرو شکیبایی و حسین محجوب، نقش روحانیانی را بازی کرده بودند که یک روحانی عادی کوچه و بازار نبود، بلکه یک شخصیت شناخته شده سیاسی و روحانی بود.
روحانی سریال تنهایی لیلا، روحانی جوانی است که شاید بتازگی ملبس شده باشد، بنابراین کاراکتر روحانی این سریال با شخصیت مدرسی که اشاره کردید، تفاوت‌های بنیادین داشت.
درسریال تلاش شد، چهره‌‌ای ملموس و مردمی از شخصیت روحانی ارایه شود و رضا روحانی درست عین مردم کوچه و خیابان است و در کنار آنها زیست می‌کند.
آیا کارگردان قبل از کلید خوردن سریال الگوی خاصی را برای بازی به شما ارایه کرد؟
- در وهله اول باید اشاره کنم که لطیفی تأکید داشتند که این شخصیت را طوری بازی کنم که به واقعیت خیلی نزدیک باشد و یکی از دلایل مهمی که محمد حسین لطیفی من را برای بازی در نقش روحانی انتخاب کرد، خلق و خوی شخصی من بود که به شخصیت و رفتاربا متانت و صبور روحانیون نزدیک بود.
کار با محمد حسین لطیفی چگونه بود؟
- نسبت به ارایه تصویری درست از روحانیون حساسیت زیادی داشت و برایش انتخاب بازیگر نقش روحانی خیلی مهم بود و آیتم‌های خاص خودش را در نظر داشت. یادم می‌آید بعد از صحبت با من اصرار داشت که من این نقش را با سیما و خلق و خوی محمدی بازی کنم.
محمدحسین لطیفی همواره در کارهایش آرامش دارد و این آرامش را به کل گروهشان تزریق می‌کند. در مورد تنهایی لیلا هم این موضوع مصداق بارز دارد و درمدت شش ماه کار همه با فراغ بال کارشان را انجام دادند. با این نوع هدایت درست و توأم با منطق و آرامش لطیفی بود که تنهایی لیلا به بهترین شکل ممکن به پایان رسید.
آیا شما تردیدهایی برای حضور در این نقش داشتید؟
- بعد از حضور در فیلم سینمایی روز رستاخیز تصمیم گرفتم تا مدتی درهیچ اثرهنری حضور نداشته باشم که چهره‌ام ذهنیتی برای مخاطب پیدا نکند و بر همین اساس 3 تا 4 سالی بود که پیشنهادهای بازیگری را رد کردم و برنامه ریزیم هم این بود تا قبل از اکران روز رستاخیز نقشی را قبول نکنم و در این چهارسال بیش از بیست پیشنهاد کاری را رد کردم؛ البته قراردادی با احمد رضا درویش نداشتم که من را مقید کند تا بازی را قبول نکنم، خودم به چنین کاری تمایل داشتم.
به ایفای نقش منفی هم علاقهای نداشتید؟
- نه، علاقهای ندارم این نوع نقش‌ها را بازی کنم. بازهم تأکید می‌کنم من نقشی بازی کردم که مردم ما برای اثبات راستگویشان نام مبارکش را بر زبان می‌آورند. من معتقدم هنرمند متعلق به مردم زمانه خودش است و باید برای خواسته هایشان احترام قایل شود. من نمی‌توانم مثل سایر بازیگران هر نقشی را بازی کنم و ایفای نقش حضرت عباس مسؤولیتم را دوچندان کرده است و باید پای مسؤولیتم بایستم.
یعنی شما جزو هنرمندانی هستید که سینما و تلویزیون را مکانی برای عرصه صرف پیام اخلاقی می‌دانید؟
- رسالت اصلی سینما و تلویزیون سرگرمی‌سازی برای مردم است، اما نباید فراموش کنید ما در کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم و زندگی دینی داریم و بابت پایداری کشور کلی شهید و جانباز داده‌ایم. ما نمی‌توانیم در فعالیتهای هنری این آرمان‌ها را نادیده بگیریم و ملت ما هم چنین اجازه‌ای نمی دهند و باید همه فعالیتهای هنری در چارچوب مداری اخلاق اسلامی باشد. من هم موظفم در این راستا فعالیت کنم.
برای بازی در نقش روحانی چه کارهایی سوای خواندن فیلمنامه و راهنمایی کارگردان انجام دادید؟
- سالهای زیادی است که با روحانیون مراوده دارم و حتی برخی از دوستان صمیمی و نزدیکم روحانی هستند و فضای زندگی و سیره روحانیون را می‌شناسم. در این مدت نوع لباس پوشیدن و رفتارهای آنها را مورد توجه قرار دادم و بخوبی به خاطر سپردم و باید بگویم با دقت وعلاقه این نقش را ایفا کردم.
سریال تنهایی لیلا یک ملودرام اجتماعی محسوب می‌شود و در ملودرام‌ها تقابل خیر و شر درام را به وجود می‌آورد. رضا روحانی در کجای این درام قرار دارد؟
- تلاش شد در ترسیم شخصیت رضا روحانی او به عنوان کسی که حرف دو طرف خیر وشر ماجرا و داستان را گوش می‌کند، توجه شود چنان که دربخش‌هایی از سریال به نظر می‌رسد این روحانی بیشترحرف‌های قطب شر و بد را گوش می‌کند و با آنها حرف می‌زند.
جایی که لطیف بتدریج از اخلاق مداری فاصله می‌گیرد، روحانی به محل بازداشتش می‌رود تا بتواند او را به سمت فطرت پاکش رجعت دهد و زمینه آزادیش را با وساطت کردن فراهم می‌کند. درسریال تنهایی لیلا مباحث مهم اجتماعی که این روزها گریبانگیر جامعه است، مطرح شده بود مثل بحث زمین خواری، بی احترامی به بزرگترها، نگرش بد وغلط به برخی ازخانم‌ها و به نظرم با این کارهای فرهنگی و ساخت سریال می‌توان این مشکلات را از بین برد. به هر حال روحانی سریال هم می‌خواهد، مطرح کند که روحانیت لباس پیامبر را پوشیده است و نزد پیامبر هم طبق روایت و احادیث همه آدمها چه خوب و چه بد به یک چشم نگاه می‌شود و وظیفه اصلیشان را راهنمایی و هدایت آدمها می‌داند. پیامبر(ص) در جنگ‌ها هم تا لحظه آخر حجت را بر کفار تمام می‌کرد و سپس با آنها می‌جنگید. این محوریت نگاه درهر کسی که لباس روحانیت را می‌پوشد، باید وجود داشته باشد.
نظر شما