تأثیر توافق هسته‌ای بر جایگاه و سیاستهای منطقه‌ای ایران، فزاینده و تدریجی خواهد بود و امیدوار است که کنگره آمریکا مانع تصویب توافق نشود، ولی در عین حال تأثیر آنی توافق را هم تأیید نمی‌کند و می‌گوید، باید برای نتیجه پیامدها منتظر اتفاقات بعدی بمانیم.

او همچنین به تحرکات عربستان درادامه تحولات بین ایران و غرب زیاد امیدوار نیست و معتقد است که برخی کشورهای عربی با این توافق همراهی کرده و روابط خود را بهبود می‌بخشند، اما عربستان آن را یک سد در برابر سیاستهای توسعه طلبانه خود می‌داند و امیدوار است که این اتفاق روزهای بدی را برایش به همراه نداشته باشد.

در گفت‌وگو با پروفسور نادر انتصار، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما به بررسی تأثیر توافق هسته‌ای بر جایگاه و سیاستهای منطقه‌ای ایران پرداخته‌ایم که از نظر می‌گذرد.

تأثیر توافق هسته‌ای بر جایگاه منطقه‌ای ایران چیست؟

تأثیر توافق هسته‌ای بر جایگاه و سیاستهای منطقه‌ای ایران فزاینده و تدریجی خواهد بود و به سایر پیشرفتها در منطقه بستگی خواهد داشت.

آیا توافق هسته‌ای منجر به ایجاد بلوک‌بندی‌های جدید در منطقه از جمله ائتلاف ترکیه و عربستان سعودی در منطقه خواهد شد؟

باید توجه داشت که عربستان سعودی و ترکیه دارای برخی اهداف مشترک در منطقه هستند. از جمله این دو کشور خواهان سرنگونی دولت سوریه هستند، اما به هر حال موانعی برای برقراری محور دایم عربستان و ترکیه وجود دارد، بنابراین برقراری بلوکی به محوریت ترکیه و عربستان موانعی را پیش‌رو دارد.

در واقع ترکیه و عربستان دارای اهدافی متفاوت در خصوص سایر موضوعها و مسایل منطقه هستند که مانع از ایجاد محور راهبردی سیاسی میان این دو کشور می‌شود و اگر چنین محوری هم شکل بگیرد، جنبه موقتی خواهد داشت.

آیا چرخش سیاست خارجی آمریکا از خاورمیانه و منطقه خلیج فارس به آسیا، تأثیری بر روابط آمریکا با شرکای منطقه‌ای دارد؟

آنچه سیاست چرخش به آسیا(pivot to Asia) آمریکا نامیده می‌شود، به این معنا نیست که آمریکا منطقه خلیج فارس و مناطق پیرامونی آن‌را ترک خواهد کرد.

بر این اساس، معتقد نیستم که خلا ٌ قدرتی در منطقه بخواهد شکل بگیرد، زیرا آمریکا در منطقه حضور خواهد داشت. در واقع آن اتفاقی را که در نتیجه خروج بریتانیا از خلیج فارس در اوایل دهه 1970 میلادی شکل گرفت، شاهد نخواهیم بود، چرا که آمریکا منطقه را ترک نخواهد کرد. البته ممکن است اولویتهای دولت آمریکا دوباره مورد ارزیابی قرار گیرد.

تأثیر توافق هسته‌ای بر حل مسایل منطقه‌ای از جمله بحرانهای موجود در سوریه، یمن، عراق و لبنان چه خواهد بود؟

بحرانهای منطقه‌ای پویایی‌های خاص خودش را دارد و ایران نیز تنها یک بازیگر در میان بازیگران بی‌شماری به شمار می‌رود که می‌تواند نقش سازنده‌ای در کاهش و تخفیف این بحرانها ایفا کند.

اگر توافق هسته‌ای بین ایران و کشورهای گروه 1+5 به اجرا در بیاید و کنگره آمریکا نیز توافق را نکشد و از بین نبرد و مانع از اجرای آن نشود، می‌تواند شرایط مناسب و سازنده‌ای برای مدیریت و پیشبرد بحرانهای منطقه‌ای فراهم کند.