در این مجموعه تابناک، درخشنده ترین و نفیس ترین نگین گرانبها، یاد و خاطره شهیدان است که بخشی از این دلاوری‌ها در قاب تصویر ماندگار شده است.

سینمای دفاع مقدس ، جلوه گاه مقاومت مردم ایران در برابر دشمن است که البته این روزها در برابر هجوم فیلمهای تجاری حال و روز خوشی ندارد.به انگیزه هفته دفاع مقدس با «روح ا... سهرابی»، قائم مقام انجمن سینمای انقلاب ودفاع مقدس به گفت و گو نشسته ایم که می‌خوانید.

  چرا تولیدات سینمای دفاع مقدس در این سالها این قدر کم رنگ شده و افت کرده است؟

- بحث سینمای دفاع مقدس به چند جریان وابسته است و رشد یا رشد نکردنش هم به چند ضلع مربوط می‌شود که یکی از این اضلاع مخاطبان هستند، یکی اینکه آیا ذائقه مخاطبان مانند گذشته است و به تماشای این گونه تولیدات تمایل دارند یا نه؟!چون به هر حال نمی‌توان این قضیه را نادیده گرفت که آثاری با موضوع دفاع مقدس در طول این سالها تولید شده اند، اما متأسفانه خیلی آثار قابل دفاعی نبوده اند و نتوانسته اند سطح سلیقه و توقع مخاطب را ارتقا دهد، بنابراین منطقی است که وقتی ذائقه مخاطب پایین بیاید، آثار دفاع مقدسی هم ممکن است خیلی با استقبال مواجه نشود.

به طور کلی مسایلی چون سختی تولید این گونه آثار، میزان استقبال عمومی‌از این فیلمها و از طرفی هم بی برنامگی در این سینما و...همه و همه  سبب می‌شود که فیلمسازان هم خیلی میلی به فعالیت در این عرصه نداشته باشند.ضمن اینکه همان تعداد محدودی هم که در این عرصه فعالیت می‌کنند، چندان مورد توجه و حمایت قرار نمی‌گیرند و متأسفانه با بی مهری مواجه اند.

بنابراین فیلمسازانی که سالها در این عرصه فعالیت می‌کرده اند، امروز ترجیح می‌دهند که درژانرهای دیگر از قبیل ژانر اجتماعی فعالیت کنند تا بتوانند حداقل با این تولیدات، بخش عمده ای از مخاطبان را درگیر فیلم کنند.

 ضلع دیگر این جریان مدیران و تصمیم گیران عرصه فرهنگی بویژه مسؤولان سینمایی هستند که باید بررسی شود که در حال حاضر به چه میزان حمایت از این نوع سینمای ایران که به عقیده خیلی‌ها تنها ژانر ملی سینمای ماست، اتفاق می‌افتد و چه درصدی از بودجه‌های سینمایی به این نوع از سینما اختصاص داده می‌شود؟

وقتی حقیقت این است که با یک حساب سر انگشتی هم می‌شود به این قضیه پی برد که متأسفانه در این زمینه خیلی وضعیت تعریفی و مطلوبی نداریم، حالا اینکه هرچقدر به جلو برویم، چه اتفاقاتی بیفتد، نمی‌دانم، ولی دست کم این است که تقریباً در سالهای اخیر در عمل از تولید فیلمهای شاخص دفاع مقدسی محروم بوده ایم، البته موردی آثاری بوده که متکی بر خلاقیت افراد تولید شده و به شکل مقطعی یک موجی هم ایجاد کرده، ولی این هیچ وقت تبدیل به یک جریان و اتفاق ماندگار نشده است. در نهایت چیزی که مشخص است اینکه متأسفانه ما در این سالها خیلی سینمای دفاع مقدس پر رنگ ، مؤثر و محکمی‌نداشته ایم که من امیدوارم  در ادامه این قضیه، خلأها پر شود و سینمای دفاع مقدس احوال بهتری پیدا کند.

  با توجه به صحبتهای شما مخاطب در تولید این گونه آثار از جایگاه خاصی برخوردار است، ولی چرا قبل از فکر کردن به استقبال مخاطب، به فرهنگ سازی در جهت تولید این گونه آثار توجهی نمی‌شود؟

- درست است.من هم معتقدم که می‌شود به این مقوله با نگاه فرهنگ سازی و تأثیر اجتماعی نگاه کرد و دست به تولیدات
 ارزنده ای زد، فیلمی‌که به خودی خود بتواند تبدیل به یک فرهنگ بشود.

نوع نگاه آدمها به هم در آن فیلمها، نوع روایت فیلم و نوع احترام و اصلاً نوع ارزش و هدفی که در این فیلمها طرح می‌شود، می‌تواند به نوعی تبدیل به یک فرهنگ شود، ولی ما باید مقداری به این قضیه واقع بینانه نگاه کنیم و این نگاه به ما می‌گوید که واقعاً از این نقطه که فیلمی‌را تولید کنیم که به این موفقیت برسد، خیلی فاصله داریم.

به نظرم مقصر اصلی تغییر ذائقه مخاطب در طول این سالها، قطعاً مخاطب نیست، بلکه مقصر دست اندرکاران و تصمیم گیران فرهنگی هستند که وضعیت سینمای ما در نوع مدیریت آنها به سمتی رفته که سبب تغییر ذائقه مخاطبان شده است. این فقط مربوط به سینما نیست و تلویزیون ما هم در این زمینه بی تقصیر نبوده است وهر چند در طول این سالها و به مرور که به جلو آمده ایم، در تلویزیون آثاری تولید شده که در تغییر ذائقه مخاطب بی تأثیر نبوده است. درست است که اکنون با آن نقطه مطلوب فاصله داریم، ولی مطمئن هستم که با هم‌افزایی بین ارگانها و تولید یکسری فیلمهای شاخص و نمونه در سینمای دفاع مقدس می‌توانیم به گذشته برگردیم وجریان ساز باشیم.

ما در سینمای دفاع مقدس از یک نمونه و الگو تقریباً دستمان خالی است و چون این الگو وجود ندارد و هرکسی از نوع نگاه خودش وارد این قضیه می‌شود، طبیعتاً نمی‌تواند در کلیت فرهنگ جامعه تأثیر گذار باشد .پس نمی‌شود کاری کرد، مگر اینکه در این زمینه آثار شاخصی را مبتنی بر تحقیق و پژوهش و تولید کنیم، چون جنگ ما این قدر قصه و موضوع دارد که هیچ نیازی به پردازش و گفتن یک مورد غیرواقعی نیست.هر چند که همچنان معتقدم اساساً زبان سینما برای نشان دادن اتفاقات بزرگی مثل یک عملیات بزرگ در جنگ واقعاً قاصر است.

 گفتید در این هشت سال جنگ موضوعهای زیادی برای کار داریم، ولی در این سینما در عمل با فقر سوژه مواجهیم و فیلمهایی که تولید شده اند، اکثرا سوژه‌ها ی تکراری دارند.

- بله موافقم! من معتقدم خیلی از فیلمهایی که در این زمینه تولید می‌شود، شاید بخشی از مشکلاتش به دلیل نبود تحقیق و پژوهش در تولید فیلمنامه است.

متأسفانه برخی از نویسنده‌‌ها فقط به داشته‌های ذهنی خود بسنده می‌کنند و زحمت و سختی را به خودشان نمی‌دهند که با آدمهای جنگ و خانواده‌های درگیر در جنگ صحبت کنند و این گونه به قضیه ورود کنند. ما اکنون تولیداتی داریم که اصلاً ایده خاصی ندارد و تحقیق درستی در خصوصشان انجام نمی‌شود و همین قضیه می‌تواند عامل اصلی قهر مخاطب با سینما و این گونه آثار باشد.

 شاید یکی از ویژگی‌های برخی آثار دفاع مقدس، نگاه یکجانبه دست اندرکاران به فضای جبهه و جنگ است. به نظر شما این نگاه تا چه حد می تواند در پیشرفت نکردن این ژانر مؤثر باشد؟

- نمی‌شود بگوییم که همه باید به قضیه دفاع مقدس یک جور نگاه کنند، اما این را هم معتقدیم که ملت ما فقط دفاع کرده و آغاز گر جنگ نبوده اند. ولی متأسفانه برخی  به گونه ای به این موضوع ورود می‌کنند که گویی اساسا آغاز گر جنگ ایران بوده و یک فضای تلخ و گزنده ای را به تصویر می‌کشند.خب چرا باید با این حساب بخواهیم که مخاطب پای این نوع آثار بنشیند؟

و وقتی هم که به این گونه آثار اعتراض می‌کنیم، فیلمساز می‌گوید، این نوع نگاه من است، در حالی که بحث نگاه و سلیقه در برخی موارد از جمله هشت سال دفاع جایگاهی ندارد.نمی‌توانیم در خصوص این قضیه یک استنباط شخصی داشته باشیم.

 به عنوان پرسش پایانی بگویید که چه کنیم که به دوران طلایی تولید این گونه آثار برگردیم؟

- به نظر من باید یک مقدار فضای پژوهشی و تحقیقاتی در تولیدات سینمای دفاع مقدس مهیا شود و اعتماد بیشتری به فیلمسازان صاحب اندیشه و فکر بشود، فیلمسازانی که دغدغه این آثار را دارند و نقطه مقابل تولیدات سیاه نما، هستند  فیلمسازانی که زبان مخاطب امروزی را می‌شناسند.

خود فیلمسازان هم باید صادقانه به مقوله جنگ نگاه کنند و به قیمت جذب مخاطب و فروش فیلمشان از خیلی چیزها بگذرند، آن زمان است که من فکر می‌کنم که اتفاقا ت خوبی می‌افتد و می‌شود مثل گذشته جریان فیلمسازی را احیا کرد.البته این را هم بگویم که در همین سالهای افول این سینما هم به صورت موردی و محدودفیلمهایی که واقعا قابل دفاع هستند؛ وجود داشته اند.