به گزارش قدس انلاین، اساساً تکامل روحی انسان بر اثر افعال اختیاری اوست. در حاق روح انسان گرایش به کمال نهادینه شده است که به صورت اراده ظهور می یابد. این اصل و دیگر مبانی تربیتی-اخلاقی در سیره تربیتی رضوی نیز مشهود است. این اصول از نبی خاتم تا وصی خاتم دارای وحدت است. بدین معنی که آنچه توسط نبی اعظم تأیید یا طرد شده، عیناً توسط اولیاء الهی بعد از ایشان نیز تأیید یا طرد شده است. در سیره رضوی به تبع سیره نبوی و اجداد طاهرینش، از نقش بی بدیل خانواده (پدر و مادر) در تربیت فرزندان چشم پوشی نشده است و کلمات نورانی امام رضا (ع) و به طور کلی سیره نورانی ایشان راهنمای تربیت فرزندان در جوامع اسلامی است.

حق تکریم و احترام جوان و نوجوان از دیگر امور مطرح در گفتار امام رضا (ع) است. اصل کرامت و حرمت انسان و لزوم حفظ آن در لسان و عمل نبوی و علوی بسیار مورد توجه بوده است. در روایتی رسول خدا (ص) فرمود: کسی که به برادر مسلمان خود احترام نهد خدا را احترام کرده است و امیرالمؤمنین (ع) فرموده است: با مخاطب خود پسندیده و مؤدبانه سخن بگویید تا او نیز محترمانه جوابتان را بگوید.

در سیره رضوی نیز اشاره شده است که آن حضرت فرموده اند: لازم است با تمام اطفال و بزرگسالان مؤدب و با تکریم و احترام رفتار کنید (همان) و نیز امام رضا (ع) هر گاه می خواستند امام جواد (ع) را صدا بزند با کنیه اش که نشانه احترام است یاد می کردند و این نگاه کریمانه رضوی در موارد متعددی نقل شده که دلالت بر لزوم رعایت حرمت و آبروی افراد دارد؛ چنانکه می توان به داستان مرد خراسانی اشاره نمود که در پی از دست دادن زاد و توشه سفر، از امام تقاضای کمک کرد و امام رضا (ع) برای احترام به آبروی او، به گونه ای کمک رسانی کرد که حتی نگاهش هم به چشمان این مرد نیفتد تا سبب خجالت او گردد.

تعامل منطقی با جوان و نوجوان بنا به رهنمودهای رضوی امری بسیار مهم است. بی شک با توجه به مراحل مختلف سنی باید رفتارهای متناسب با هر دوره بروز یابد. دوره نوجوانی و جوانی، دوره ورود به عقلانیت و منطق است. باید در این دوره در بستری از مهرورزی، اما همراه با منطق و استدلال و با بیان نرم و شیوا و به دور از خشم و بدون استفاده از روش دستوری با نوجوان برخورد کرد. در سیره عملی امام رضا (ع) مشهود است که ایشان در مکه و بعد از اتمام اعمال عمره مفرده و آن گاه که امام جواد (ع) در طواف با دیدگان نگران و اشکبار نظاره گر پدر بوده و چهره اش حکایت از فرا رسیدن فراق غمبار می داد، آن گاه که امام خواست از امام جواد (ع) جدا شود و به سفر اجباری خراسان برود و شاهد اندوه جگر گوشه اش شده بود، با کلماتی همراه با آرامش و مهرورزی فرمود: «قم یا حبیبی» و با حوصله و صابرانه به اقناع فرزندش پرداخت.

منابع:

1-علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 49: 120.

2-عطاردی، مسند امام رضا (ع)، ج 1: 49.

3-نوری، مستدرک الوسایل، ج 3: 67.

4- حرعاملی، وسایل الشیعه، ج 4: 97.