به گزارش قدس انلاین، یکی از ملاکهای امام علی (ع) برای گزینش کارگزاران حسن سابقه سیاسی بود. امام از مالک می­خواهند کسانی را برگزینند که دارای سوابق مبارزاتی بوده و پیش ­قدم در اسلام باشند. کارگزارانی که از اصالت خانوادگی برخوردار بوده و در خانواده ­های پاکدامن و نیکو پرورش یافته باشند، چنانکه می فرمایند: «سپس بنگر در امور کارگزارانت، پس آنان را با امتحان و آزمایش، به کار بگمار و به خاطر دوستی و بدون مشورت، به آن­ها امارت مده؛ زیرا این دو از شعبه ­های جور و خیانت هستند. (چون به آن فرد و جامعه ستم و خیانت می ­شود) و برای کارگزاری، افراد باتجربه و باحیا را از خانواده ­های صالح و کسانی که سابقه­ خدمت به اسلام دارند، طلب کن، زیرا اخلاق آنان گرامی­تر است و آبروشان محفوظ ­تر و طمع ­شان کم­تر و عاقبت­ نگری ­شان فزون­تر می­باشد»

از این رو در فهرست اسامی کارگزاران حضرت علی (ع) به جمع زیادی از کسانی برمی­خوریم که دارای سوابق مبارزاتی در صدر اسلام و بعد از آن بوده و در جنگ­های فراوانی همراه پیامبر (ص) حضور داشته اند. ابوقتاده انصاری کارگزار حضرت علی (ع) در مکه بوده است. ابوقتاده بدری بود و در جنگ احد نیز شرکت داشت. وی انصاری فارس رسول خدا (ص) بود که حضرت برای او دعا کرد و او در تمام جنگ­ها حضور داشت و همواره همراه رسول خدا (ص) بود و از آن حضرت حمایت می­کرد. وی فردی دلسوز و متعهد بود. سهل یکی دیگر از کارگزاران حضرت، مکّنی به ابو محمد، مردی جلیل ­القدر از برگزیدگان صحابه و بدری بود. او در جنگ «احد» شرکت داشت و در آن شرایط سخت فرار نکرد. پیامبر درباره­ وی می­فرمود: به سهل تیر بدهید، «نبلوا سهلاً». سهل هم آن تیرها را به طرف دشمن پرتاب می­کرد و زمانی که حضرت علی (ع) برای جنگ یا ناکثین عازم بصره گردید، سهل­بن حنیف را به عنوان فرماندار مدینه منصوب نمود.

ابوایوب انصاری یکی دیگر از مبارزان پرسابقه یاران رسول خدا (ص) است که بعد از جنگ نهروان، به سمت فرمانداری مدینه منصوب شد و بعد از حمله­ بسربن ارطاه، مدینه را ترک کرد. در این حمله، «بسر» منزل او را ویران ساخت. ابوایوب یا خالدبن یزیدبن کعب ­بن ثعلبه خزرجی از بنی نجار بود. او در «عقبه» حضور داشت و با پیامبر بیعت کرد. وی در جنگ بدر و سایر جنگ­ های پیامبر حاضر بود. او شخصی بزرگوار و از بزرگان انصار بود و پیامبر، بعد از خارج شدن از قبیله «بنی عمروبن عوف» در هنگام هجرت و ورود به مدینه، به منزل ابوایوب وارد شد و در منزل او بود تا این­که مسجد و ساختمان­ های اطراف آن را ساختند و سپس پیامبر به آن­جا رفت. پیامبر بین او و مصعب ­بن عمیر، پیوند برادری برقرار کرد.

یکی دیگر از کارگزاران حضرت علی (ع) در مدینه حذیفه ­بن یمان بود. حذیفه از بزرگان اصحاب رسول خدا (ص) بود و در جنگ خندق، پیامبر وی را برای کسب اطلاعات به سوی قریش فرستاد و او خبر فرار کفار قریش را به پیامبر گزارش داد. او چهره­ های نفاق، را خوب می ­شناخت و همواره در میان صحابه به صاحب سرّ و راز رسول خدا معروف بود. حذیفه در نبرد نهاوند حضور داشت و بعد از مرگ نعمان­ بن مقرّن، پرچم مسلمانان را به دست گرفت و فتح همدان، ری و دینور به دست او بود که تماماً در سال بیست­ و دوم هجری اتفاق افتاد. او قبل از جنگ جمل از دنیا رفت و دو فرزندش، صفوان و سعید، بعد از این­که بنا به توصیه­ پدر خود، با حضرت علی (ع) بیعت کردند، در جنگ صفین به شهادت رسیدند.

بر این اساس به طور طبیعی کسانی که دورانی از رنج و مبارزه را برای تحقق حکومت اسلامی گذرانده ­اند اعتقاد و التزام عملی خویش را به اهداف و آرمان­ های آن ثابت کرده ­اند. آن­ها در دورانی که اعتقاد به حکومت اسلامی ثمره ­ای جز رنج و سختی برای مبارزان نداشت؛ تا پای جان مقاومت کردند و نشان دادند که به دنبال کسب امتیازات دنیوی نبوده و جز تحقق اهداف و آرمان ­های الهی انگیزه­ دیگری ندارند. اکنون نیز که زمینه­ چنین حکومتی فراهم شده بهتر از دیگران می­توانند قدر این فرصت را بدانند و در راه موفقیت آن تلاش نمایند. چرا که برای رسیدن به آن متحمل مشکلات و مبارزات فراوان شده ­اند و حاضر نیستند به سادگی آن را از دست بدهند لذا با تمام وجود از دستاوردهای آن پاسداری خواهند کرد و در رشد و بالندگی آن خواهند کوشید.

منابع:

1-نویری، نهایه الارب، ج 5: 126.

2-شیرازی حسینی، الدرجات الرفیعه فی طبقات الشیعه: 388.

3-مجلسی، بحارالانوار، ج 33: 605.

4-مسعودی، مروج الذهب: ج 3: 24.

5-ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 10: 112.

6-ذاکری، سیمای کارگزاران علی (ع)، ج 1: 260.

7-عباسی نژاد، سیره مدیرتی امام علی (ع): 90.