اقتصاد/ محمود مصدق: چند دهه می‌شود که نوسان قیمت ارز در ایران به یک موضوع بغرنج تبدیل شده است و ما هر سال شاهد قیمت‌های چندگانه ارز در بازار هستیم که ریشه آن به اعتقاد کارشناسان اقتصادی به وضعیت اقتصادی کشور و دولت که سیاست‌های ارزی را طراحی و اجرا می‌کند، برمی‌گردد. با وجود این، یکسان سازی قیمت ارز درهمه دولت‌های سه چهار دهه اخیر کشورمان مورد تأکید بوده، اما هرگز این اتفاق نیفتاده است، حتی در دولت دهم که رئیس بانک مرکزی آن به صورت رسمی در بهمن ماه سال 90 اجرای یکسان سازی قیمت ارز را اعلام کرده بود. یکسان سازی قیمت ارز در دولت تدبیر و امید هم به عنوان یک سیاست در دستور کار است. البته آن‌گونه که دکتر سیف، رئیس بانک مرکزی مدتی پیش اظهار داشته است، اجرای این سیاست بستگی به شرایط بین‌المللی ایران و سهولت در نقل و انتقالات ارزی بستگی دارد.
در واقع به نظر می‌رسد، دولت یازدهم و بانک مرکزی منتظر اجرای برجام هستند تا پس از رفع تحریم‌های بانکی و آزادسازی دارایی‌ها و منابع مالی بلوکه شده ایران از سوی بانک‌های خارجی، برنامه یکسان سازی قیمت ارز را پیاده کنند .
حال از آنجا که تا اجرای برجام فقط چند روز کوتاهی نمانده این پرسش اساسی مطرح است که حتی با برداشتن تحریم‌های بانکی و آزادسازی پول‌ها و دارایی‌های بلوکه شده ایران باتوجه به رسیدن قیمت نفت در بازارهای جهانی به 30 دلار درهر بشکه و احتمال کاهش بیشتر آن، آیا امکان یکسان سازی قیمت ارز برای امسال و حتی سال آینده وجود دارد؟
کاهش قیمت نفت مانع یکسان سازی
ناصر عاشوری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه بازار ارز از بازارهای پر تلاطم به شمار می‌آید، به قدس می‌گوید: نمی‌توانیم طی مدت کوتاهی در این بازاربه یک ثبات برسیم. وی با اشاره به اینکه نباید یکسان سازی قیمت ارز را به اجرای برجام وصل کنیم، تصریح می‌کند: توجه به شرایط اقتصادی کشور و کاهش شدید قیمت نفت به عنوان یک مؤلفه تأثیرگذار در اجرای این طرح دولت می‌تواند درسال 95 برای کاهش اختلاف قیمت ارز برنامه ریزی کند و در یک پروسه زمانی به یکسان سازی قیمت ارز برسد.
ناصر موسوی لارگانی دیگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز نه تنها یکسان‌سازی قیمت ارز را برای امسال و سال آینده ممکن نمی‌داند، بلکه آن را به مصلحت کشور نمی‌داند و می‌گوید: با توجه به اینکه رکود اقتصادی بشدت کشور را تهدید می‌کند، به طوری که فقط هفت درصد بخش صنعت با 70درصد ظرفیتشان فعالند و30 تا 40 درصد صنایع زیر 25 درصد ظرفیت کار می‌کنند و همچنین در شرایطی که قیمت نفت در بازارهای جهانی که به 30 دلار کاهش یافته است، اصلاً به صلاح نیست. در واقع یکسان سازی ارز را زمانی ممکن و مفید می‌خواند که دولت به اندازه لازم و کافی ارز در اختیار داشته باشد، در غیر این صورت مشکل ایجاد می‌کند. وی در ادامه افزود: اگر دولت یازدهم می‌خواهد ارز را تک نرخی کند، باید نیاز همه افرادی را که به ارز احتیاج دارند، در نظر بگیرد، در غیر این صورت بازار باز دو قیمتی و یا چند قیمتی می‌شود.
قیمت ارز بالا بهتر از یک قیمت غیر پایدار است
دکتر محسن بهرامی، رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق بازرگانی نیز چنین نگاهی دارد و می‌گوید: یکسان سازی قیمت ارز نیاز به بسترسازی‌ها و پیش نیازهایی دارد که تا فراهم نباشد، تحقق آن ممکن نخواهد بود. اول اینکه دولت باید با یک پشتوانه قوی ارزی تصمیم به یکسان سازی قیمت ارز بگیرد که این قیمت بتواند حداقل در یک مدت پنج ساله و با یک دامنه تغییرات جزئی در بازار حفظ شود. دوم اینکه بانک مرکزی بتواند همه خواسته‌ها و نیازهای مربوط به آن قیمت ارز را پاسخگو باشد. حتی نیازهای مربوط به کالاهای لوکس و سفرهای خارجی و... را برآورده کند، در غیر این صورت دوباره قیمت دیگری در حاشیه بازار شکل می‌گیرد و سبب فساد رانتی می‌شود. وی با اشاره به اینکه آزادسازی منابع و دارایی‌های مالی بلوکه شده بانک مرکزی از سوی برخی، افزایش قیمت نفت، جذب سرمایه‌های خارجی می‌تواند به ثبات و نگه‌داشتن قیمت ارز در یک پایه منطقی در بازار ارز کمک کند، می‌گوید: با وجود این، با توجه به مخاطراتی که الان وجود دارد، یکسان سازی قیمت ارز به نحوی که پایدار نباشد، حتماً به مصلحت و منافع کشور نیست. وی با بیان اینکه فعالان اقتصادی بیش از آن که از افزایش قیمت ارز نگران باشند نگران نوسانات غیر منطقی آن هستند، می‌افزاید: چون این موضوع پیش‌بینی‌پذیر بودن اقتصاد را دشوار می‌کند. بر این اساس، ما اگر یک قیمت بالا، اما با ثبات داشته باشیم، بهتر است تا یک قیمت بی ثبات.
نظر شما