پیشنهاد سردبیر

مسأله‌ای به‌نام «بودجه» در عرصه ادبیات و یک راه ‌حل

یکی از دیوارهای بزرگی که دیری است از جنس بتن مسلح در برابر فعالیت‌های ادبی بویژه در استان خراسان ‌رضوی و حتی کشورمان روییده و سر به فلک کشیده است، دیواری به‌ نام «بودجه» است. بارها و بارها از زبان مسؤولان شنیده‌ایم که طرح‌ها و برنامه‌های مفید و مؤثری که گاه مطرح می‌شود، به‌ دلیل نبود بودجه به هیچ سرانجامی نمی‌رسد.
در این سال‌های اخیر، چه‌بسا طرح‌ها و برنامه‌هایی همچون حمایت از شاعران برای چاپ مجموعه‌های شعر، خرید مجموعه‌های شعر از شاعران و توزیع آن‌ها در میان اعضای انجمن‌های ادبی، برگزاری نشست‌های هفتگی و ماهانه و سالانه با شاعران فعال و فعالان ادبی، برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌های آبرومند برای گردهمایی اهالی شعر، کشف و معرفی استعدادهای شعری جوان، برگزاری کارگاه‌های آموزشی شعر در مشهد و شهرستان‌های استان، چاپ و انتشار مجلات وزین ادبی و اقدام‌های دیگری از این دست، به‌ علت اینکه بودجه‌ای مشخص و کافی برای حوزۀ شعر و ادبیات وجود ندارد، بر زمین مانده‌اند.
شاید یکی از مهم‌ترین علل رکود عجیبی که این روزها در عرصۀ فعالیت‌های ادبی مشاهده می‌کنیم، همین نبود بودجه باشد. در این شرایط است که یا فعالیت‌های ادبی به ‌طور کلی تعطیل می‌شوند یا مسؤولان سالی یکی ‌دو بار برای رفع تکلیف، وظیفۀ برگزاری این گونه فعالیت‌ها را با بودجه‌هایی که بیشتر شبیه شوخی است، بر عهدۀ  غیرمتخصص‌ترین افراد می‌گذارند و برنامه‌هایی برگزار می‌کنند که حتی اندکی فراتر از همان
شوخی نیست.
روشن است که این انتقاد را نباید یک‌سره متوجه مسؤولان استانی دانست؛ زیرا در این روزگار که کشورمان با انواع معضلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند، مسلم است که عرصه‌های فرهنگی و هنری نیز با کسری بودجه مواجهند که البته نباید این گونه باشد. دربارۀ حساسیت موضوع فرهنگ و هنر بارها و بارها سخن گفته‌اند و شنیده‌ایم و حتی گوشزدهای بزرگان این کشور را نیز در این باره به‌ یاد داریم.
اما به ‌هر حال نکته‌ای که می‌توان در این میان به مسؤولان فرهنگی استان یادآوری کرد، این است که در این روزگار که بودجه‌ای نیست، آیا به موضوعاتی همچون درآمدزایی از عرصۀ ادب و هنر یا جذب بودجه یا جذب حمایت‌های مردمی در این زمینه اندیشیده‌اند یا تنها به فکر گذران روزهای مسؤولیت خود و منتظر رسیدن گشایشی از پایتخت بوده‌اند؟
اگرچه امروزه وضعیت شعر و ادبیات را نمی‌توان با هنر صنعت بی‌رقیبی همچون سینما در جهان مقایسه کرد، اما می‎توان به عنوان الگویی به فعالیت‌های سینمایی حتی در همین کشور خودمان نگریست و فکری به حال شعر و ادبیات کرد.
در سال‌هایی که بودجه‌های فرهنگی و هنری در کم‌ترین حد خود قرار دارند، باز هم می‌بینیم که جشنواره‌های سینمایی در شهرهای گوناگون با رونق فراوان برگزار و بودجه‌های هنگفتی صرف برخی از آن‌ها می‌شود که هرچه بسنجیم، می‌بینیم این بودجه‌های هنگفت هیچ تناسبی با محتوا و کیفیت آن جشنواره ندارد.
البته بماند که در فعالیت‌های سینمایی مسایلی همچون برد تبلیغاتی، گستره دایره مخاطبان، تأثیر شگرف اجتماعی و سیاسی و... سبب جلب توجه نه ‌تنها مسؤولان فرهنگی، بلکه حتی مسؤولان سیاسی به این حوزه می‌شود، اما نکته‌ای که به ‌عنوان دلیل منطقی، جذب همۀ بودجه‌ها به‌ سوی سینما را توجیه می‌کند، این است که این هنرصنعت به ‌خودی‌ خود درآمدزاست؛ یعنی همان چیزی که حلقۀ مفقودۀ دیگر هنرها بویژه شعر و ادبیات است.
در این وضعیت، ضرورت برنامه‌ریزی و هم‌اندیشی برای درآمدزایی از عرصۀ ادبیات به ‌قصد خودکفایی فعالیت‌های این عرصه، بیش از پیش احساس می‌شود. از سوی دیگر، تلاش برای جذب بودجه از کانال‌هایی به ‌جز کانال رسمی بودجۀ دولتی نیز ضروری است. در این باره، یکی از شاعران خراسانی بتازگی اظهار نظری کرده است که درخور
توجه می‌نماید.
 همین دیروز در خبری خواندم که رودابه باقري که به‌عنوان دبير شوراي شعر نيشابور نیز انتخاب شده، گفته است: «با توجه به نبود بودجه، در عمل كار مفيدي نمی‌توان انجام داد، ولی من امیدوارم با جذب خیرین فرهنگی و اتحاد شاعران و همت‌ طلبیدن از حس موروثی و لطیف مردم، بتوان به‌نحو احسن از ظرفیت‌هاي موجود برای ارتقای شعر استفاده كرد.»
خانم باقری در گفته های خود تاکید بر اتحاد شاعران و جذب خیرین فرهنگی در نبود بودجه برای بهبود اوضاع شعر داشته است.
در گفته های او دو نکتۀ مهم وجود دارد. از یک سو مردم ایران و بویژه خراسان علاقه‌ای 1200 ‌ساله به شعر فارسی دارند و در هیچ شرایطی از آن جدا نشده‌اند؛ از سوی دیگر، بی‌تردید هستند افراد خیری که با پشتوانۀ همین علاقه دیرینه می‌توانند از فعالیت‌های ادبی حمایت کنند. در نتیجه، به‌نظر می‌رسد، یکی از وظایف مهم دست‌اندرکاران عرصۀ فرهنگ استان باید جذب حمایت‌های این خیرین برای برگزاری هرچه بهتر برنامه‌های ادبی باشد.
البته روشن است که خیرین باید اراده صادقانه‌ای در مسؤولان مشاهده کنند و نظر و تخصص شاعران بزرگ امروز را مورد احترام بیابند تا برای این کار پا پیش بگذارند. اگر این سه ضلع پا پیش بگذارند و هر کدام با دلسوزی و صدالبته با نگاهی حرفه‌ای وارد عرصه شوند، می‌توان امید داشت، حتی در کوتاه ‌مدت نیز شاهد رونق فعالیت‌های ادبی در شهر و استانمان باشیم.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.