اینها از گرفتاری و بلا در امان نیستند

قدس آنلاین: اگرچه ما سعی می کنیم با حسناتی همچون دادن صدقه و احسان و نیکوکاری از خودمان دفع بلا کنیم اما گاه با یک عمل یا روش ناصحیح باعث می شویم که از بلا و گرفتاری در امان نباشیم.

به گزارش قدس آنلاین، همنشين در اسلام اهمیت فراوانی دارد چرا که می تواند تاثیرات بسیاری بر ابعاد مختلف زندگی انسان بگذارد و حتی فراتر از آن مسیر سعادت یا شقاوت او را هموار کند از این رو، در آموزه های دینی ما توصیه های فراوانی درباره انتخاب همنشین شده است.

امیرمومنان امام على(ع) می فرمایند: «همنشين خوب نعمت است و همنشين بد، مصيبت.»

و از ایشان است که: «همه بدي ها در مجالست با همنشينِ بد است.»

امام على (ع) می فرمایند: «آنان كه با بَدان همنشينى مى كنند، از گزندهاى بلا و گرفتارى در امان نيستند.»

پيامبر خدا (ص) فرموده اند: «حواريان عيسى عليه السلام عرض كردند: يا روح اللّه! پس با چه كسى همنشين شويم؟ فرمود: با آن كه ديدارش شما را به ياد خدا اندازد و گفتارش بر دانش شما بيفزايد و كردارش شما را به آخرت ترغيب كند.»

همچنین آن حضرت (ص) می فرمایند: «از دانشمندان بپرسيد، با فرزانگان سخن بگوييد، و با تهيدستان بنشينيد.»

و از رسول خدا (ص) است که فرمودند: «تنها در محضر دانشمندانى نشينيد كه شما را از پنج چيز به پنج چيز فرا مى خوانند: از دودلى به يقين، از ريا به اخلاص، از دنياخواهى به دنياگريزى، از تكبّر به فروتنى و از ناخالصى به خلوص.»

ایشان همچنین می فرمایند: «مسكين وار باشيد و مسكينان را دوست بداريد و با آنان بنشينيد و كمكشان كنيد. از همنشينى با توانگران دورى ورزيد و بر آنان رحم و دلسوزى كنيد و از اموالشان چشم برگيريد.»

علاوه بر این آموزه های دینی به صراحت همنشینی با برخی و پرهیز از همنشینی با برخی گروه ها را بیان و توصیه می کنند.

امیرمومنان امام على(ع) می فرمایند: «با بردباران بنشين تا بردبارى ات افزون شود.»

و نیز فرموده اند: «با دانشمندان بنشين تا بر دانشت افزوده گردد، اَدَبت نيكو شود و تزكيه نفس يابى.»

مولای متقیان (ع) همچنین می فرمایند: «با فرزانگان همنشينى كن تا خردت كمال يابد و شرافت نفس يابى و نادانى از تو رخت بربندد.»

و نیز از ایشان است که: «با تهيدستان بنشين تا شكرگزارى ات [از خدا] زياد شود.»

علاوه بر این، امام على (ع) فرموده اند: «با پاكدامنان و فرزانگان بنشين و با آنان زياد بحث و گفتگو كن؛ زيرا اگر نادان باشى، تو را علم مى آموزند و اگر دانا باشى، بر دانشت افزوده مى شود.»

امام زين العابدين (ع) ـدر مناجات با خداـ گفت: «يا شايد در محفل دانشمندانم نديدى، كه مرا فرو گذاشتى، يا شايد مرا در ميان بى خبران ديدى، كه از رحمتت نوميدم گردانيدى، يا شايد مرا همدم محافل هرزگان يافتى، كه با آنان تنهايم گذاشتى.»

و از لقمان حکیم است که گفت: «فرزندم! با دانشمندان نشست و برخاست كن و زانو به زانوى آنها بنشين؛ چه، خداوند عزّ و جلّ دل ها را با نور حكمت زنده مى گرداند همچنان كه زمين را با بارش آسمان زندگى مى بخشد.»

جالب آنکه روایات حتی بر حق همنشین و چگونگی ادای آن نیز تصریح دارند.

چنان که حضرت سجاد (ع) در این باره فرموده اند: «حقّ همنشين تو آن است كه: با او نرمخو و مهربان باشى، در هنگام گفتگو با او به انصاف رفتار كنى، جز با اجازه او از جاى خود بلند نشوى، اگر در كنار تو نشست بتواند بدون اجازه تو برخيزد و برود، لغزش هايش را فراموش كنى، خوبي هايش را به ياد داشته باشى و جز خير و خوبى به او نگويى.»

اما هستند افرادی که در روایات از آنها به همنشينان ناشايسته تعبیر می شود و مجالست با آنها آثار سوء بر جای می گذارد.

پيامبر خدا (ص) فرمودند: «از همنشينى با مردگان بپرهيزيد!» عرض شد: يا رسول اللّه (ص)! مردگان كيستند؟ فرمودند: «هر توانگرى كه توانگرى اش او را سرمست كرده باشد.»

و در بحار الأنوار آمده: در مناهى پيامبر (ص) آمده كه آن حضرت (ص)، از گفت و گويى كه به غير خداوند عزّ و جلّ فرا مى خواند، نهى فرمودند.

امام صادق (ع) در این باره می فرمایند: «از همنشينى با شهرياران و دنياپرستان بپرهيزيد كه اين كار دين شما را مى برد و نفاق و دورويى مى آورد و اين دردى سخت و بى درمان است، نيز سنگدلى به بار مى آورد و فروتنى را مى زدايد، با مردمان همتاى خود و افراد متوسط [جامعه] همنشينى كنيد كه كانهاى جواهر را در ميان آنها مى يابيد.»

امیرمومنان امام على(ع) می فرمایند: «همنشينى با هوسرانان باعث از ياد رفتن ايمان و حاضر شدن شيطان است.»

و نیز فرموده اند: «كسى كه با نادان بنشيند، خردمند نيست. كسى كه با نادان بنشيند بايد خود را آماده قيل و قال [مردم] كند.»

و نیز از ایشان است که «رفت و آمد با دنيا پرستان، به دين [انسان] لطمه مى زند و يقين را سست مى گرداند.»

و امام صادق (ع) فرموده اند: «با بدعت گذاران رفاقت و همنشينى نكنيد كه در نظر مردم، شما هم مانند يكى از آنها خواهيد بود.»

منابع:

غرر الحكم: 4719 ـ 4720، 4774، 4717، 4722، 4786، 4787، 9875، 4723، 4783، ،10823، 4746، 5072.

تحف العقول: 44، 41

تنبيه الخواطر: 2/122، 2/120؛ 2/32.

بحار الأنوار: 74/188/18؛ 78/141/ 35؛ 1/204/22؛ 74/194/19؛ 77/285/1.

الزخرف: 67.

مكارم الأخلاق: 2/348/2660.

تفسير القمّي: 2/70.