البته به شرطها و شروطها! از این رو و به مناسبت فرا رسیدن این ماه عظیم الشأن درباره راز این عظمت، اعمال ماه رجب و چگونگی پیوستن به جرگه رجبیون با حجت الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی، قائم مقام دانشگاه قرآن و حدیث و مؤلف آثاری همچون «روش فهم حدیث» و «درسنامه فقه الحدیث» و مترجم «دانشنامه امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه)» و «سیره پیامبر خاتم(صلی الله علیه و آله)» گفت و گو کرده‌ایم که آن را می‌خوانید:

 چرا ماه رجب در اسلام دارای شأنیتی ویژه است، به گونه ای که برای آن اعمال  مستحبی متعدد و فضایل پُرشمار در روایات تصریح شده و نیز چرا رجب المرجب جزو ماه‌های حرام محسوب می‌شود؟
عرب در دوران جاهلیت ماه‌هایی داشت که در آن‌ها از جنگ و جدال و غارت و چپاول دست برمی‌داشت که رجب یکی از آن‌هاست و البته با فاصله از سه ماه حرام دیگر یعنی  ذی القعده، ذی الحجه و محرم قرار دارد و از این رو اهمیت خاص یافته و افزون بر این، رجب در اسلام نیز به دلیل انتساب به خداوند، ماهی ممتاز است؛ زیرا آن را شهر الله العَصَم
خوانده اند، عصم یعنی گنگ که صدای هیچ شمشیر و جنگی در آن نمی آید و پس از آن شعبان ماه پیامبر(صلی الله علیه و آله) و رمضان ماه امت است.
از این رو، شأنیت در جاهلیت و نیز جایگاه خاص در اسلام، رجب را به ماهی بافضیلت تبدیل کرده است.

  ماه رجب در روایات ائمه
(علیهم السلام) چگونه ترسیم و چه راه‌هایی برای  بهره مندی از برکات آن توصیه شده است؟
روایات ائمه(علیهم السلام) رجب را ماه استغفار، برکت و بازگشت به خدا می‌داند؛ گرچه همه ماه‌ها برای خدا یکسان هستند، اما اینکه این ماه منتسب به خداست؛ یعنی خداوند به بندگان رو می‌آورد و بندگان نیز با رو آوردن به او، از مغفرت و رحمتش برخوردار می‌شوند. برای همین امیرمؤمنان علی(علیه السلام) فرمودند: «رجب ماه من است»؛ یعنی به شیوه‌های گوناگون از آن استفاده می‌کردند.
شیوه‌های این استفاده گوناگون همچون روزه داری و اذکار و ادعیه است چنانکه برای این ماه هزار مرتبه ذکر لااله الّاالله به عنوان کلمه توحید توصیه و نیز بر صدقه بسیار سفارش شده و ثواب بیشتری دارد. شیخ مفید در «مسارالشیعه» نقل می‌کند: هر کس هفت روز از رجب را روزه بگیرد، هفت در بهشت به رویش باز می‌شود و اگر هشت روز را روزه بگیرد، هشت در به رویش باز می‌شود و اگر نیمی از رجب را روزه بگیرد، هر درخواستی از خدا کند، به او عطا می‌کند و اگر همه ماه را روزه بگیرد، خداوند او را از آتش نجات داده و حوایج دنیوی و اخرویش را روا می‌کند و جزو صدیقان و شهیدان قرار می‌گیرد. البته شیخ مفید می‌فرماید: این‌ها برای انسان باایمانی است که از گناهان کبیره دوری کند؛ چون خدای متعال متقین را دوست دارد.
افزون بر این، برای ماه رجب سفر عمره نیز توصیه شده و استحباب مؤکد دارد و نیز بر زیارت ائمه(علیهم السلام) بویژه کربلای معلی در این ماه توصیه فراوان می‌شود، چنانکه امام جعفر صادق
(علیه السلام) می‌فرمایند: «هر کس سیدالشهدا را در روز اول رجب زیارت کند، بی تردید خداوند او را می‌آمرزد.» البته اگر شرایط سفر به کربلا فراهم نشد، می‌توان به زیارت دیگر مشاهد شریفه رفت و در نهایت آنکه بر بام خانه رفته و حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) را با ایما و اشاره از راه دور زیارت کرد. بنابراین، برای ماه رجب اعمال خیر و عام المنفعه بسیاری همچون اطعام و احسان استحباب مؤکد دارد.

 از اعمال مستحب ماه رجب زیارت امام رضا(علیه السلام) است، فلسفه توصیه نسبت به این زیارت به عنوان یکی از افضل اعمال ماه رجب چیست؟
زیارت همه ائمه(علیهم السلام) در ماه رجب مستحب است، اما برای ثامن الحجج(علیه السلام) روایتی خاصه در کافی، جلد چهار، صفحه 584، حدیث دوم آمده که شخصی به نام محمدبن سلیمان از امام جواد(علیه السلام) می‌پرسد: شخصی حج واجب خود را به جا آورده و خدا کمک کرده پس از حج به مدینه و زیارت حضرت رسول مشرف شده و بعد شما را به عنوان امام برحق زیارت کرده است و بعد به زیارت کربلا و نیز کاظمین مشرف شده، بعد از بازگشت دریافته که استطاعت حج دوباره را دارد، حال بهتر است به حج (عمل مستحب) مشرف شود یا به خراسان و زیارت پدر بزرگوارتان برود؟
حضرت(علیه السلام) فرمودند: «به خراسان بیاید و به حضرت رضا سلام دهد که از حج مستحب افضل است و این در ماه رجب باشد.»، از این روایت استنباط می‌شود که زیارت حضرت رضا(علیه السلام) در ماه رجب ویژگی خاصی دارد و مستحب مؤکد است.

  برای ماه رجب، دعاهای متعددی بویژه در مفاتیح الجنان توصیه شده، محتوای کلی این دعاها در ماه خدا چیست و می‌کوشد مخاطب را از چه مسیری عبور دهد و به کدام مقصد برساند؟
دعاهای ما معرف محور هستند؛ یعنی می‌کوشند معرفت انسان را نسبت به ذات باری تعالی، خلقت، هستی، و ائمه(علیهم السلام) و کرامات و سجایای اخلاقی آنان افزایش دهند، در دعاهای ماه رجب بویژه دعاهایی که از جانب امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) به نواب اربعه توقیع شده نیز این بُعد پُررنگ است.
سه دعا از جانب ایشان برای ماه رجب است که در «مصباح المتهجد» و دیگر کتاب‌های قدیمی بیان شده، در یکی از این دعاها بیان می‌شود که انسان در هر روز از ماه رجب از خدا بخواهد آن هم جوری که والیان امرش خواسته اند؛ زیرا این بهترین نوع دعا را ائمه(علیهم السلام) داشته اند.
 در این دعا ابتدا صفات خداوند برشمرده می‌شود، همچون یا شاهد کل مشهود، یا محصی کل معدود و... سپس در چند سطر حوایج خواسته می‌شود که این نقشه راه برای دعا به درگاه خداست؛ به عبارت بهتر ابتدا باید خدا را با صفات  او توصیف و ثنا کنیم و بعد حاجت‌ها را بگوییم؛ سپس می‌رسد به درود فرستادن به همه مخلوقات و در نهایت از خدا می‌خواهد که به زندگی‌اش برکت دهد؛ زیرا برکت جدا از فراوانی است؛ برکت با خوشی، لذت و توفیق همراه است و انسان از خدا می‌خواهد که نعمت‌ها را بر بندگان در این ماه فراوان کند و نصیب آن‌ها را بدهد. باز از خدا درخواست می‌شود، انسان را از خیر باز ندارد و ما را به غیر خودت وا مگذار و افزون بر مال، به عمر ما نیز برکت بده، به ما امانت و اطمینان عطا و به ایمان و عمل نیک وادارمان کن و درخواست می‌شود که ما را به ماه رمضان برسان که اگر به رمضان برسیم و از آن بهره‌مند شویم، آمرزیده خواهیم شد.
افزون بر این، دعای توسلی نیز از جانب ولیعصر(عجل الله تعالی فرجه) برای ماه رجب توقیع شده که به دو مولود این ماه یعنی امامان باقر و جواد (علیهماالسلام) متوسل می‌شوند. بنابر نقل «مصباح المتهجد» امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) طبق توقیع به نایب خود بواسطه این دو امام(علیهما السلام) به خدا تقرب جسته و ما را نیز به این توسل توصیه کرده اند و اینکه از خداوند بخواهیم ما را در این ماه با رحمت گسترده خود در بر بگیرد و نعمت‌های فراوان عطا کند و نیز از خدا خواسته اند که نفس انسان را به رزقش راضی گرداند که این قناعت گنج بی پایان است، انسان هر چه داشته باشد، اما بدون روح قناعت، فقیر است.
همچنین دعای دیگری از امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در کتاب «اقبال» از «معالم الدین» نقل شده (بدون ذکر سند) و در آن خداوند با نعمت‌ها و صفات خاصش یاد می‌شود، همچون اینکه به کسی تشبیه نمی شود، خلق کرده و روزی داده و...  سپس بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) و خاندانش صلوات می‌فرستد و می‌فرماید: از خدا بخواهید در این ماه بهترین قسمت و روزی و قضا و قدر را نصیب ما کند و آخرت و عاقبت ما را سعادت قرار دهد و تا زمان حیات، در وفور نعمت قرار دهد و هنگام مرگ با سرور و مغفرت ببرد و ما را از سوال و جواب قبر و نکیر و منکر نجات دهد و مبشر و بشیر را به ما بنمایاند و راه ما را به بهشت و مُلک کبیر رهنمون شود.

 آیا در روایات تصریح شده است که چطور می‌توان از فضایل و برکات ماه رجب بهره مند شد، به گونه ای که جزو رجبیون قرار بگیریم؟
وقتی رجب ماه خدا و استغفار است؛ یعنی باید از خدا آمرزش بطلبیم و به سوی او باز گردیم از راهی که برایمان مقدور است؛ کسی می‌تواند روزه بگیرد که این بهترین راه برای رجبیون شدن است، دیگری صدقه بدهد، آن یکی به زیارت مشاهد مشرفه نایل شود که این هم بسیار توصیه شده است. جالب آنکه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) برای زیارت مشاهد مقدسه نیز توقیعی دارند که توسط ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی، نایب ایشان ذکر شده برای قرائت در زیارت‌های ماه رجب که کوتاه است و در دانشنامه امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه)، جلد 6 آورده شده است. افزون بر این، با استغفار، ذکر لااله الّاالله و دیگر مستحبات می‌توان در جرگه رجبیون قرار گرفت.