استان يزد كه از نظر اقليمي خشك و كويري است و 90 درصد نزولات جوي آن تبخير مي شود در سالهاي اخير با معضل بي آبي دست و پنجه نرم مي كند.
بارش هاي اندك در سال هاي اخير و بويژه سال ابي جاري نيز مزيد بر علت شده و زنجيره كم آبي كه به گفته بسياري از كارشناسان به سمت بي آبي در حركت بوده را تكميل كرده است.
بارش هاي ناچيز اخير نيز باتوجه به شرايط خشكي كه بر خاك استان حاكم بوده نتوانست مرهمي بر زخم كهنه خشكسالي در استان يزد باشد.
چند سالي است كه زنگ خطر بي آبي در اين استان كويري به صدا در آمده و با وجود آنكه در سالجاري با توجه به بارش بهاري اين تصور را در ميان افكار عمومي بوجود آورده كه امسال در استان مشكل خشكسالي نخواهيم داشت اما اين خطه از لحاظ كاهش بارندگي در رتبه نخست قرار گرفته و اين به صدا در آمدن زنگ هشدار در استان است.
در شرايط طبيعي، بارندگي موثر و مفيد براي سفره هاي زير زميني آب در ماههاي آذر تا بهمن صورت مي گيرد اما متاسفانه در استان يزد شاهد بارندگي خوبي در اين ماهها نبوديم و بيشترين بارندگي هاي استان مربوط به ماههاي ديگر بود كه براي آبهاي زير زميني مفيد نيست.
*** يزد دارنده رتبه نخست در كاهش بارندگي
مديركل مديريت بحران استانداري يزد گفت: براساس آمار رسمي سازمان هواشناسي كشور يزد از نظر خشكسالي در رتبه نخست كشور قرار دارد.
محمدحسين امامي افزود: همچنين اين استان از لحاظ ميزان بارندگي در كشور در پايين ترين رتبه قرار دارد ، امسال استان از لحاظ بارندگي در وضعيت خوبي قرار ندارد و در يك وضعيت حاد و ويژه قرار داريم.
امامي با بيان اينكه اين استان طي 16 ساله گذشته بصورت دائم با خشكسالي دست و پنجه نرم كرده است گفت: اما امسال براساس آمار ارئه شده ، وضعيت حادتر خواهد بود.
مديركل مديريت بحران استانداري يزد با اشاره به كاهش 53 درصد بارندگي در استان تصريح كرد: كاهش بارندگي هاي امسال استان در 40 و 50 سال اخير بي سابقه و بي نظير بوده و تبعات ان گربيانگير استان خواهد شد.
وي اضافه كرد: اگر چه در تامين آب آشاميدني در سال هاي قبل مشكل داشتيم اما شايد امسال حادتر شود، وضعيت قنات و چاههاي استان براي تامين آب آشاميدني بويژه در حوزه شيركوه در شهرستانهاي تفت و مهريز قطعا با مشكلات بيشتري روبرو خواهد شد.
مديركل مديريت بحران استانداري يزد با اشاره به بارندگي فروردين ياد آور شد: اين بارش مقطعي بود و اثر بخش نبوده است و در بخشي زيادي از استان اصلا بارندگي نبوده است.
***فصل گرمي در سالجاري پيش رو خواهيم داشت
مديركل هواشناسي استان يزد گفت: براساس پيش بيني مركز ملي سازمان هواشناسي كشور به علت كاهش باران، تابستان گرمي را پيش رو خواهيم داشت.
لقمان عمادي با اشاره به وضعيت بارندگي استان در سال جاري آبي افزود: از اول مهر تاكنون ميانگين بارندگي استان حدود 49 درصد كاهش داشته است.
وي همچنين از كاهش 30 درصد بارندگي در ارتفاعات استان خبر داد و تصريح كرد: در حاليكه مي بايست تاكنون 103 ميلي متر بارندگي داشته باشيم اما اين رقم 53 ميلي متر است.
عمادي افزود: از حدود سال 84 تاكنون شرايط بارش در اين خطه كمتر از شرايط نرمال است.
اين مسئول با بيان اينكه در 20 سال گذشته شيب ما در روند تغييرات درصد بارشي استان به نسبت ميانگين منفي بوده است خاطر نشان كرد: نسبت به مدت مشابه بلند مدت امسال 49 درصد، نسبت به سال قبل 48 درصد و نسبت به ميانگين يك سال آبي 53 درصد با كاهش بارش در استان روبرو بوديم.
***كاهش 38.1 درصدي بارش باران در استان يزد
مدير عامل شركت آب منطقه اي يزد از كاهش 38.1 درصدي بارش باران در سال آبي جاري اين استان در مقايسه با مدت مشابه سال آبي گذشته خبر داد.
حسين غفوري به اهميت آب انتقالي به استان اشاره كرد و گفت: اگر در انتقال اين آب به هر دليلي خللي ايجاد شود استان يزد با مشكل بي آبي روبرو مي شود زيرا حيات استان به همين آب انتقالي بستگي دارد.
وي يزد را كم باران ترين استان كشور در سال ابي جاري معرفي و خاطرنشان كرد: شهر يزد با 17ميليمتر، كمترين ميزان بارندگي در سطح استان را دارد كه عمق خشكسالي را نشان مي دهد.
مديرعامل شركت آب منطقه اي يزد اضافه كرد: درگذشته آب آشاميدني و بهداشتي در روستاها از طريق چاه ها تامين مي شد اما متاسفانه اكنون چاه ها ديگر جوابگو نيست و بايد به فكر انتقال آب به اين روستاها باشيم.
وي افزود: براي برون رفت از بحران، راههايي كه وجود دارد همه به صرفه جويي در مصرف در بخشهاي كشاورزي ، صنعت، آشاميدني و بهداشت ختم مي شود.
*** خسارت خشكسالي قابل جبران نيست
رئيس سازمان جهاد كشاورزي يزد با بيان اينكه خشكسالي در 16 سال اخير خسارت زيادي بر اين استان وارد كرده است گفت: بيشترين اثرگذاري در قنوات بوده كه بيشترين آن مربوط به شهرستانهاي تفت و مهريز است.
سجادي پور مجموع خسارت وارد شده به بخش كشاورزي در سال 93 را يكهزار و 420 ميليارد تومان بيان كرد و افزود: از اين رقم 699 ميليارد تومان مربوط به خشكسالي بوده است.
وي اضافه كرد: همچنين از مجموع خسارتها 49 درصد مربوط به خشكسالي ، 30 درصد گرمازدگي و مابقي مربوط به ساير عوامل مانند سرمازدگي است.
سجادي پور تصريح كرد: در دوسال اخير علاوه بر سرمازدگي، گرمازدگي در فصل تابستان و بهار خسارت زيادي را به بخش كشاورزي وارد نموده است.
وي در ادامه ؛ تعداد قنوات استان را سه هزار رشته بيان كرد و گفت: 18 تا 20 درصد آب كشاورزي از طريق قنوات تامين مي شود اما با خشكسالي بسياري از قنوات خشك شده است.
وي در ادامه از خسارت يكهزار و 900 ميليارد ريالي سرما زدگي بهاره به باغهاي اين استان در سالجاري خبر داد و گفت: اين رقم برآورد اوليه بوده و بطور قطع خسارت وارده بيش از اين است.
سجادي پور افزود: اين سرمازدگي از 26 اسفند ماه سال گذشته تا 13 فروردين ماه امسال برآورد شده و با توجه به سرماي هوا در هفته بعد احتمال دارد باز هم شاهد سرمازدگي بيشتري در باغ هاي ميوه باشيم.
وي ارزش ريالي ميزان خسارت سرمازدگي بهاره در درختان ميوه اين استان را بيش از يكهزار و 900 ميليارد ريال عنوان كرد و گفت: درصد خسارت ديدگي بستگي به نوع محصولات دارد.
اين مسئول با بيان اينكه بارش‌هاي بهاري همچون باران شديد و سرمازدگي باعث شد تا بيشترين خسارات وارد شده در شهرستان هاي مهريز ، ابركوه و خاتم باشد تصريح كرد: محصولات باغي چون زردآلو، پسته، بادام و گردو دچار سرمازدگي شده اند.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان يزد افزود: در بخش زراعي هم 9 هزار و 800 هكتار از محصول گندم، جو و كلزا در اكثر شهرستان هاي استان دچار خسارت بشوند.
وي با اشاره به دغدغه مردم نسبت به محصول زردآلو ، بادام و گردو استان گفت: ميزان خسارت سرمازدگي بهاره به محصول زردآلوي استان60 درصد معادل 900 هكتار مي باشد و در محصول بادام با خسارتي حدود 74 درصد مواجه بوديم كه 1300 هكتار را در بر مي گيرد .
سجادي پور اضافه كرد: از يكهزار و 440 هكتار باغهاي اين استان مربوط به كشت گردو است، تنها حدود 5 درصد از اين باغات متحمل خسارت سرمازدگي شده اند كه اميدواريم ميزان خسارت در روزهاي آتي افزايش پيدا نكند.
وي خسارت باغات پسته را هم قابل توجه خواند و گفت: 23 درصد باغهاي پسته استان كه حدود 10 هزار هكتار مي شود هم دچار خسارت سرمازدگي شده اند.
رئيس سازمان جهادكشاورزي استان يزد ادامه داد: با وجود هشدارهاي اداره كل هواشناسي و سازمان جهادكشاورزي استان متأسفانه به علت برودت ناگهاني هوا خسارت قابل توجهي به باغداران استان وارد آمد كه اميدواريم در جبران آن تلاش و همت مضاعفي را انجام دهيم.
وي گفت: در اين زمينه قرار است بخشي از اين خسارت با پرداخت تسهيلات حمايتي جبران شود و بخشي نيز از طريق صندوق بيمه كشاورزان جبران مي شود.

***باراني موثر است كه روان آب داشته باشد
رئيس گروه مطالعات آبهاي سطحي دفتر مطالعات پايه منابع آب شركت سهامي آب منطقه اي يزد هم با اشاره به 53 ميلي متر بارندگي استان در سالجاري گفت: اين ميزان در مدت مشابه سال قبل از ان 84.6 ميلي متر بوده است كه 38 درصد كاهش دارد.
محمدرضا عارف افزود: طبق آمار موجود، بارندگي در سال آبي جاري نسبت به مدت مشابه سال قبل و ميانگين دوره آماري در تمام شهرستان هاي استان كاهش نشان مي دهد و بيشترين بارندگي در منشاد و كمترين در ايستگاه محمد آباد است.
وي ميزان روان آبهاي در سالجاري 2.7 ميليون متر مكعب در سالجاري بيان و اظهار كرد: اين رقم 98 درصد نسبت به ميانگين كاهش داشته است.
عارف، توزيع زماني بارش و نوع بارش را خيلي مهم خواند و تصريح كرد: بارش زمستانه و ذخيره برفي ارتفاعات مي تواند شاخص هاي خوبي براي آب باشد.
رئيس گروه مطالعات آبهاي سطحي دفتر مطالعات پايه منابع آب شركت سهامي آب منطقه اي يزد اظهار كرد :باراني موثر است كه روان آب داشته باشد.
مدير عامل شركت آب و فاضلاب استان يزد هم گفت: خشكسالي قريب دو دهه است كه گريبانگير استان شده و پيامدهاي آن يكي پس از ديگري خود را آشكار مي سازد.
محمدرضا اسلامي افزود: بيش از 20 حلقه چاه در شهرهاي مختلف استان با افت شديد روبرو شده اند.
وي با بيان اينكه بسياري چاههاي مربوط به اين شركت با افت كمي نيز مواجه شده اند تصريح كرد: اين مشكل در شهرهاي يزد ، اردكان ، تفت ، مهريز، بافق و ميبد جدي است و بيش از 90 درصد جمعيت زير پوشش اين شركت در اين شهرها سكونت دارند.
اسلامي افزود: اگر شهرهاي ياد شده از آب انتقالي بهره مند نبودند بدون شك نمي توانستيم از منابع محلي آب انها را تامين كرد.
وي اظهار كرد: حدود 18 درصدمعادل 17 ميليون متر مكعب از آب توليدي اين شركت در تابستانها در كولرهاي آبي تبخير مي شود و سرانه مصرف به شدت افزايش مي يابد.
مدير عامل شركت آب و فاضلاب استان يزد سرانه مصرف آب استان را در هر شبانه روز 300 ليتر بيان كرد و گفت: در حاليكه مصرف استاندارد 150 ليتر است.
وي تعداد حلقه چاههاي حفرو جابجا شده در بازه زماني سالهاي 87 تا 94 را 84 مورد بيان كرد و افزود: همچنين 52 حلقه چاه از مدار خارج شدند.
شرايط خشكسالي در سال هاي گذشته و بارش هاي بسيار اندك در استان كويري يزد، لزوم برنامه ريزي مدون و مستمر از سوي مسئولان در اين حوزه استان را ضروري مي مي سازد.