«گلبد ین حکمتیار» رهبر حزب‌اسلامی و یکی از بازیگران اصلی د ر جریان جهاد ی افغانستان د ر پی مذاکراتی طولانی بالاخره با د ولت وحد ت ملی افغانستان توافق کرد ه‌است که د ست از جنگ برد ارد و به روند سیاسی کشور بپیوند د . د ر این‌باره که حکمتیار تحت چه شرایطی و با گرفتن چه امتیازاتی حاضر شد ه است مواضع خود را تعد یل کند و به روند مصالحه ملی بپیوند د ، اطلاعات موثقی زیاد ی وجود ند ارد که د رباره آن قضاوت منصفانه‌ای ارایه‌د اد . اما آنچه مسلم  است د ولت ترکیبی «اشرف‌غنی» و «عبد الله عبد الله» امید وار است حالا که مذاکرات با طالبان به بن بست رسید ه با یک جناح د یگر از مخالفان مسلحش به توافق دست یابد .
این توافق حد اقل از زاویه تبلیغاتی و جنگ روانی بی تأثیر نیست؛ اما باید توجه د اشت که توافق با حکمتیار می‌تواند باعث تشویق سایر گروه‌ها از جمله طالبان به بازگشت پای میز مذاکره بشود یا نه؟ گمان غالب د ر این خصوص منفی است بنابراین این پرسش مطرح می‌شود که چرا د ولت کابل با د اد ن امتیاز به حکمتیار حاضر شد ه است از وی د ر کابل پذیرایی کند و به انتظاراتش که چند ان هم به نفع د ولت وحد ت ملی تمام نمی‌شود ، پاسخ مثبت بد هد .
هرچند پاسخ روشنی برای چنین پرسش د شواری وجود ند ارد ، ولی به صورت مقد ماتی می‌توان گفت که د ولت وحد ت ملی با مشکلات د رونی و بیرونی متعد د ی روبه‌روست که برای هیچ کد ام از آن‌ها پاسخی قابل قبول ند ارد . از طرف د یگر، حکمتیار بازیگری پیچید ه‌است که با وجود آنکه به لحاظ نظامی توان اند کی د ارد و د ر جنگ‌های افغانستان هم نقش تعیین کنند ه‌ای ند ارد ، اما ارتباط های سیاسی با منابع خارجی قد رت د ارد .
به احتمال زیاد اشرف‌غنی و تیم فکری‌اش گمان می‌کنند حکمتیار د ر چارچوب معاد لات منطقه‌ای و بویژه د ر ارتباط با سیاست‌های پاکستان می‌تواند مؤثر باشد . ماد ه‌ای از توافق که د ر کنار د یگر امتیازها به حکمتیار حق د اد ن مشورت به رئیس جمهور افغانستان د ر آن لحاظ شد ه اگر واقعیت د اشته باشد ، نشان می‌د هد که حکمتیار صرفاً به عنوان یک مخالف مسلح تبعید ی به کابل باز نمی‌گرد د ، بلکه به عنوان یک جریان با پرچم و نشان خود ، با تشکیلات حزبی و همراهان خود و د ر نهایت به عنوان رهبری جهاد ی باز می‌گرد د که د ر آیند ه سیاسی کشور صاحب نقش شود . اینکه «محمد امین کریم» رئیس هیأت مذاکره کنند ه حزب اسلامی حکمتیار  پافشاری کرد ه‌است که د ولت زمینه انتقال کمپ «شمشتو» از خاک پاکستان به کابل را بد هد و چند شهرک را د ر اختیار حکمتیار قرار د هد تا او و هواد ارانش بد ون د غد غه امنیتی بتوانند د ر آن‌ها زند گی کنند بی ارتباط با همین واقعیت نیست. همچنانکه شرط انحلال جریان‌های حزبی که شعب جد ا شد ه از حزب اسلامی هستند ، می‌تواند ترفند ی برای یکپارچه کرد ن حزب حکمتیار و تسهیل شرایط نفوذ بیشتر د ر ارکان قد رت باشد .
د ر عین حال، د ور از ذهن است که د ست کم برای تیم د کتر عبد الله و جریان‌ها شمالی‌ها سابقه حکمتیار و پیوند ها و گسست‌های قبلی‌اش به طور کلی فراموش شد ه باشد . همچنانکه بسیار بعید است ساکنان کابل گلوله باران این شهر و بروز جنگ قد رت توسط نیروهای حکمتیار را که جریان جهاد ی را د ر سازماند هی حکومت اسلامی مورد نظرش ناکام گذاشت و تد اوم جنگ و تجد ید اشغال کشورشان را تا به امروز امکانپذیر ساخت، فراموش کرد ه باشند .
با این حال، بظاهر بخش هواد ار اشرف‌غنی د ر حکومت به این نتیجه رسید ه‌اند که می‌توانند از حکمتیار به عنوان یک بازیگر پیچید ه د ر معاد له قد رت به سود خود بهره‌گیرند . حکمتیار هم بظاهر شرایط جاری را پذیرفته و قانون اساسی را به رسمیت شناخته است و د ر نظر د ارد که د ر چارچوب همین قانون فعالیت کند و با توقف فعالیت‌های نظامی خود به صورت یک حزب سیاسی بخت خود را برای شراکت د ر قد رت بیازماید ؛ بویژه اگر این توافق با تأیید کشورهای عضو مذاکرات چهارجانبه باشد نه تنها حکمتیار از فهرست سیاه بین‌المللی خارج خواهد شد که زمینه برای خروج سایر رهبران حزب او هم از فهرست تروریستی بین‌المللی فراهم خواهد شد . اگر این توافق بد ون مشکل اجرا شود می‌توان گفت حکمتیار به عنوان بازیگر تمام فصول آخرین فصل بازیگریش را آغاز کرد ه‌است، اما نمی‌توان تصور کرد که این فصل از بازی بد ون حمایت و هد ایت حامیان خارجی امکان‌پذیر شد ه باشد . د ست کم از نگاه منتقد ان این یک گام به جلو را برای پاکستان و سیاست د وگانه آن ارزیابی  خواهند کرد که جنگ و صلح را همزمان د رپی خواهد د اشت.
د ر عین حال، اشرف غنی هم د ر چالش د اخلی قد رت د ر نگاه قومی‌اش می‌تواند موقعیت خود را تقویت کند . اما اینکه جریان شمال به رهبری عبد الله تا کجا با وی همراهی خواهد کرد به د رستی روشن نیست.
از این ‌رو توافق با حکمتیار الزاماً به معنای پیشبرد روند صلح نیست و ممکن است د ر تضعیف د ولت ملی هم مؤثر باشد .