آقای فداکار! از تعداد دکه‌ها و حوزه‌های فعالیت آن‌ها برایمان بگویید.
در تهران حدود 1500 دکه وجود دارد که در رسته‌های جراید، گل فروشی و تنقلات فعالیت می‌کنند.
کدامیک از این‌ها زیر نظر اتحادیه و کدام بخش‌ها زیر نظر شهرداری فعالیت می‌کنند؟
این دکه‌ها به شهرداری اجاره پرداخت می‌کنند، ولی همه آن‌ها زیر نظر اتحادیه هستند و جواز خود را از اتحادیه دریافت می‌کنند.
همان طور که می‌دانید پیاده روها متعلق به شهرداری است، بنابر این فعالیت دکه‌ها حالت مالک و مستأجری دارد. یعنی در واقع به شکل سرقفلی فعالیت می‌کنند.ما با شهرداری به عنوان صاحب ملک قراردادی منعقد می‌کنیم و پس از انعقاد این قرارداد، صاحبان دکه به اتحادیه معرفی می‌شوند و برای آن‌ها مجوز فعالیت صادر می‌شود و در نهایت هم شهرداری و اتاق اصناف بر کار آن‌ها نظارت می‌کنند.
چرا مدتی است برای دکه‌ها مجوز صادر نمی‌شود؟
سال 68 چند هزار دکه جمع آوری شد و مجوز فعالیت تنها به تعداد محدودی تعلق گرفت. حدود 20 سال پیش نیز دستوری از سوی شورای شهر به اتحادیه رسید مبنی بر اینکه به هیچ عنوان دکه جدید به کسی واگذار نکنید و تا امروز نیز این دستور اجرا شده و اگر گاهی می‌بینید دکه‌ای واگذار شده، این تعداد همان‌هایی بوده‌اند که روزی جمع آوری شده بودند و پس از اعتراض، از طریق دیوان عدالت اداری موفق شدند حکم دیگری برای فعالیت خود بگیرند و بر همین اساس نیز شهرداری موظف بوده است به آن‌ها دکه واگذار کند.
در حال حاضر اگر صاحب یک دکه قصد تغییر شغل خود را داشته باشد، این انتقال به فرد دیگر چگونه صورت می‌گیرد؟
آیین نامه ای زیر نظر هیأت عالی نظارت، یعنی اتاق اصناف وجود دارد که رسته‌های فعالیت ما را مشخص کرده است تا پس از کارشناسی‌های لازم بر روی آن شغل، هماهنگی‌های لازم با شهرداری صورت بپذیرد و جواز فعالیت
دکه داران صادر شود. بر این اساس، یک قرارداد به عنوان گل و یک قرارداد نیز به عنوان جراید منعقد می‌شود. ولی به دلیل کسادی بازار و تورم موجود در کشور و طبق توافق با شهرداری، دکه داران می‌توانند در کنار فعالیت ذکر شده مربوط به خود، تنقلات هم عرضه کنند تا کمک هزینه ای برای آن‌ها شود. اگر فردی پس از سال‌ها فعالیت بخواهد از شغل خود کناره گیری کند، می‌تواند مجوز کسب خود را به فرد دیگری منتقل کند و او امتیاز و سرقفلی خود را با توافق با شهرداری به فروش می‌رساند.
قیمت این نقل و انتقالات چقدر است؟
به عوامل گوناگونی همچون منطقه و رسته شغلی دکه داران بستگی دارد و نمی‌توان نرخ مشخصی برای آن تعیین کرد، با توجه به این عوامل، خریدار و فروشنده با هم به توافق می‌رسند و دکه به فروش می‌رسد. پس از طی شدن روال طبیعی کار اتحادیه، برای فرد بعدی جواز صادر می‌کند و در حقیقت اتحادیه در خصوص قیمتگذاری هیچ گونه دخالتی نمی‌کند.
در ظاهر هر دکه مجوز عرضه یک محصول را دارد، اما خیلی از دکه داران اقدام به فروش محصولات دیگر هم می‌کنند!
قبل از سال 68 اتحادیه 16 رسته شغلی داشت و شهرداری هیچ گونه دخالتی در کار آن‌ها نمی‌کرد.در سال 68 تعداد رسته‌های شغلی به دو گروه گل و گیاه و جراید کاهش یافت، اما پس از گذشت مدتی، کارشناسان شهرداری و ساماندهی مرکز به این نتیجه رسیدند که این مشاغل پاسخگوی دخل و خرج دکه داران نیست. ما به آن‌ها راهکار ارایه دادیم، مثلاً گفتیم، در منطقه 16، 10 و یا هشت مردم به هیچ وجه گل خریداری نمی‌کنند و معمولاً 50 درصد گل‌ها از بین می‌رود، بنابر این
دکه دار نمی‌تواند پاسخگوی خانواده‌اش باشد و دکه داران جراید هم نمی‌توانند با فروش چند روزنامه، مخارج زندگی خود را تأمین کنند.
برای حل این مشکل هیچ گونه قرارداد کتبی وجود ندارد و این توافق به صورت شفاهی با آن‌ها صورت گرفت. بر مبنای این توافق
دکه داران می‌توانند در کنار فروش جراید، تنقلات هم عرضه کنند تا بتوانند از عهده هزینه‌های زندگی برآیند.البته در مورد گل فروشی‌ها این توافق با تعداد محدودی از آن‌ها صورت گرفت و از آن به بعد، آن‌هایی که در کنار بیمارستان قرار داشتند، کمپوت و آبمیوه هم عرضه می‌کردند.
گویا پیش از این، جراید زیر نظر اتحادیه خودشان فعالیت می‌کردند؟
جراید، اتحادیه صنفی متعلق به خود دارند.ما هم با عنوان اتحادیه دکه داران تهران فعالیت می‌کنیم.اتحادیه دکه داران تهران آیین نامه ای
دارد که بر اساس آن هیأت عالی نظارت چهار رسته شغلی گل وگیاه، تنقلات، صنایع دستی و کتاب را برای ما تعیین کرده است. همین مسأله را شورای شهر نیز برای ما تصویب کرده است.تنها باید جراید در دکه‌های جراید به فروش برسد.ما پس از برگزاری جلسات با اتحادیه جراید به این نتیجه رسیدیم که با فروش چند روزنامه امور زندگی آن‌ها نمی‌گذرد.ما نمی‌خواستیم نوعی دخالت که از آن تداخل شغلی استنباط شود، ایجاد کنیم، چون اگر می‌خواستیم دخالت کنیم و کار را به اتاق بازرسی و اصناف بکشانیم و آن‌ها هر مکانی را پلمب کنند، یک فرد را از زندگی ساقط می‌کردیم، بنابر این ترجیح دادیم در این کار دخالت نکنیم.در واقع اتحادیه جراید با رسته‌های شغلی ما تداخل شغلی دارد.
پس شما از این مسأله رضایت دارید؟
موضوع بر سر رضایت نیست. این مسأله نوعی همکاری و درک کردن طرف مقابل است. نمی‌خواهیم آن‌ها تحت فشار قرار بگیرند، چون صنف دکه دار، صنف بسیار ضعیفی در جامعه است.شاید در چند نقطه شهر درآمد خوبی داشته باشند، ولی 80 درصد دکه داران با گذراندن 15 تا 16 ساعت از وقت خود به دشواری امور زندگی خود را می‌گذرانند، حالا اگر من هم بیایم سنگی پیش پای آن‌ها بگذارم، قدری از انصاف به دور است.
قبلاً در مورد درآمد آن‌ها رقم‌های بالایی اعلام می‌شد، چقدر از این آمار و ارقام واقعی است؟
در سطح تهران هزاران مغازه وجود دارد.یک مغازه کاملاً شلوغ است و این به این معنا نیست که حتماً در منطقه 6 یا دو هم وضع به همین شکل است.تعداد محدودی این وضعیت را دارند. خیلی از دکه‌ها هم در مناطق فرعی و کم رفت و آمد قرار دارند.ممکن است گاهی در هنگام تعطیلی ادارات و یا مدارس و یا به دلیل همجواری در بازار، مراجعه به دکه‌ها بیشتر شود.من نمی‌خواهم درآمد دکه دارها را پنهان کنم. ما با دکه دارها زندگی می‌کنیم. واقعاً 80 درصد آن‌ها با سختی زندگی می‌کنند. من از مبالغی که گفته می‌شود، واقعاً تعجب می‌کنم. مگر یک دکه چقدر گنجایش اقلام دارد. یک دکه 6 متری را با یک وانت چیپس و پفک و تنقلات پر کنید، مگر چقدر از این‌ها به فروش می‌رسد و چقدر درآمد و سود دارد؟
مهم‌ترین چالش امروز دکه دارها چیست؟
دکه دارها امنیت شغلی ندارند. آن‌ها در سال 68 ضربه سنگینی را متحمل شدند. بر اساس ماده 55 شهرداری تنها می‌تواند دکه‌های غیر مجاز را جمع‌آوری کند، ولی کسی که جواز و قرارداد دارد، آب وبرق دارد و مالیات می‌دهد، غیر مجاز نیست.
نکته دیگر اینکه هر وقت مسؤولان بخواهند کار کارشناسی کنند، هیچ گاه از دکه دار که 50 سال عمر خود را در این حرفه گذاشته است، نظر نخواسته‌اند، در حالی که او می‌تواند نظری ارایه دهد تا مشکلات به حداقل برسد.
شما خودتان دکه داری کرده اید؟
بله. پدرم دکه دار بوده است. ما 50 سال سابقه دکه داری داریم. من 25 سال مقابل بیمارستان گل می‌فروختم و در این مدت خیلی ریاضت کشیدم.
چرا؟
شما وقتی می‌خواهید برای عیادت به بیمارستان بروید و قرار است برای بیمار، آبمیوه یا گل تهیه کنید، کدام را انتخاب می‌کنید؟ اگر دو آبمیوه تهیه کنید، برایتان 10 هزار تومان تمام می‌شود، اما اگر بخواهید گل بخرید، قیمت آن می‌شود 30 هزار تومان و خیلی‌ها ترجیح می‌دهند آبمیوه را انتخاب
کنند.
نظر شما