به گزارش قدس انلاین به نقل از ماهنامه بین المللی زائر، این در حالی است که با بیان اندیشه‌ها و فتواهای ابن تیمیّه و پیروانش چون محمد بن عبدالوهاب، زیارت قبر پیامبران و صالحان حرام و شرک دانسته شد و زائران آنان را قبریون و حجریون نامیدند. آنان با جلوه دادن زیارت از ویژگی‌های شیعه و ادعای فقدان چنین اعتقادی در عوام اهل سنّت و نه عالمان آنان، سعی در ایجاد دوگانگی اعتقادی و رفتاری میان شیعه و سنّی دارند. نوشتار حاضر در صدد تبیین فضیلت زیارت مرقد امام رضا (ع) در منابع اهل سنّت و تبیین گزارش‌ها و نص‌های تاریخی، بر سیرة پیوسته عالمان اهل سنّت و پیروان آنان بر اساس منابع معتبر و دست اوّل اهلِ سنّت است.

فضیلت زیارت مرقد امام رضا (ع)

زیارت مرقد شریف امام رضا(ع) و بازتاب آن در روایت‌های پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت(ع) و تأکید و سفارش معصومان درباره زیارت امام رضا(ع) با بهره‌گیری از کتاب‌های حدیثی اهل سنّت، حاکی از اهمیت و جایگاه ویژه آن حضرت است.در اینجا پنج روایت در فضیلت زیارت قبر امام رضا(ع) از زبان پیامبر اکرم، امام کاظم، امام رضا، امام جواد و امام هادی (علیهم السلام) که از طریق اهل سنّت در منابع آنان وارد شده است، بیان می‌شود.

پیامبر اکرم (ص)

1- جوینی شافعی به سند خود، از پیامبر روایت کرده است: «سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ. مَا زَارَهَا مَكْرُوبٌ إلاّ نَفَّسَ اللَّهُ كُرْبَتَهُ. وَ لامُذْنِبٌ إلاّ غَفَرَ اللَّهُ ذُنُوبَهُ».پاره‌ای از تن من در خراسان مدفون خواهد گشت؛ هر گرفتاری، وی را زیارت کند، خداوند گرفتاری‌اش را برطرف می‌سازد و هر گناهکاری او را زیارت کند، خدای متعال گناهانش را می‌آمرزد .

امام کاظم (ع)

2- جوینی شافعی به سند خود می‌گوید: موسی بن جعفر (ع) فرمود: «من زار قبر ولدي علي كان له عند الله سبعين حجّه. ]ثم[ قال: ]و[ رُبَّ حجّه لاتُقبَل. من زاره او بات عنده ليله كان كمن زار اهل السماوات (و) اذا كان يوم القيامه وجد معنا زوّار ائمتنا اهل البيت و اعلاهم درجه و اقربهم حيوه زوّار ولدي علي».هر کس آرامگاه فرزندم را زیارت کند، ثواب هفتاد حج را نزد خدا خواهد داشت. آن گاه فرمود: چه بسا حج که پذیرفته نمی‌شود. هر کس او را زیارت کند، یا شب در بارگاهش بماند، گویی همه آسمانیان را زیارت کرده است و چون روزِ قیامت شود، زائران را با امامانِ ما اهل بیت خواهد یافت و درجه زائران فرزندم علی بالاتر و حیات ( معنوی) شان نزدیک‌تر است .

امام رضا (ع)

3- جوینی شافعی به سند خود، حدیثی از امام رضا(ع) آورده است که فرمود: «مَن زارَنی عَلی بُعدِ داری اَتَیتُهُ یَومَ القِیامَةِ فی ثلاثٍ مَواطِنَ حَتّی اُخَلِّصَهُ مِن اَهوالِها: اِذا تَطایَرَت الکُتُبُ یَمیناً وَ شَمالاً وَ عِندَ الصِّراطِ وَ عِندَ المیزانِ ؛ کسی که به زیارتم بیاید، من نیز روز قیامت در سه جایگاه به فریاد او خواهم رسید: زمانی که نامه های اعمال را به دست راست و چپ می‌دهند و هنگام عبور از پل صراط و هنگامی که اعمال را در کفّة ترازو قرار می‌دهند .

امام جواد (ع)

4- جوینی شافعی به سند خود، از امام جواد(ع) چنین روایت می‌کند: «من زار قبر ابي غفر الله له ما تقدم من ذنبه و ما تاخر و اذا كان يوم القيامه ينصب له منبرا بحذاء منبر رسول الله حتي يفرغ الله من حساب عباده».هركس قبر پدرم را زيارت كند، خداوند، گناهان گذشته و آينده‌اش را مي‌آمرزد و چون روز قيامت شود، براي او جايگاهي در مقابل جايگاه رسول خدا قرار مي‌دهند تا وقتي كه خداوند به حساب همه بندگانش رسيدگي كند .

امام هادی (ع)

5- جوینی شافعی به سند خود، از صَقر بن دَلَف روایتی از امام هادی(ع) نقل کرده که فرموده است: «من كانت له الي الله حاجه فل يزر قبر جدي الرضا بطوس و هو علي غسل وليصل عند راسه ركعتين و يسال الله تعالي حاجته في قنوته ، فانه يستجاب له ما لم يساله في ماثم او قطيعه رحم . و ان موضع قبره لبقعه من بقاع الجنه ، لا يزروها مومن الا اعتقه الله من النار وادخله دارالقرار». هر كس حاجتي دارد، با غسل به زيارت قبر جدّم امام رضا (ع) برود و بالاي سرِ حضرت، دو ركعت نماز بگزارد و حاجتش را در قنوت نماز از خدا بخواهد كه حاجت او برآورده خواهد شد؛ البته به شرطي كه حاجت او، گناه يا قطع رحم نباشد . مكاني كه امام رضا (ع) در آن دفن شده، قطعه‌اي از بهشت است؛ هر مؤمنی آن حضرت را زيارت كند، خداوند، او را از آتش جهنم نجات مي‌دهد و داخل بهشت مي‌گرداند .

سخن پاياني

از کل روایاتی که تاکنون به آن پرداخته شد، به دست می‌آید که نخست، تأكيد بر زيارت قبر امام رضا (ع) در كلمات پيامبر اکرم (ص) و اهل بيت نشانگر آن است كه زيارت قبر آن امام، سنّت مؤكدي است تا جایی که توجه به اين سنّتِ مهم سبب شده، قبر آن حضرت محترم شمرده شود و بر آن از قرن سوم و چهارم هجري بارگاه ساخته شود. دوم، عنايت ويژه به زيارت امام رضا (ع) موجب حرکت سيل خروشان عالمان و اهل سنّت براي زيارت قبر آن حضرت و توسّل به ايشان و رفع دشواری‌ها از همان قرن سوم تا حال شده و آن را به اعتقادی ثابت در میان اهل سنّت تبدیل کرده است. این موضوع نشان می‌دهد که زیارت نه تنها از ویژگی‌های شیعه نبوده، بلکه عالمان اهل سنّت نیز در طول تاریخ و پیش از ظهور وهّابیّت به این‌ امور اهتمام داشته‌اند و جزو عقاید حتمی آنان است.

منابع:

1-جُوینی شافعی، شیخ الاسلام ابراهیم بن محمد. فرائد المسطین فی فضائل المرتضی و البتول و السبطین و الائمه من ذریتهم علیهم السلام، چ اول، مؤسسه المحمودی، بیروت، 1400 ق.

2-قُندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم. ینابیع الموده لذوی القربی علیهم السلام، چ دوم، دار الاسوده، قم، 1422 ق.