این چای گیاهی تنها در شهرستان دلگان و بیشتر هم در بخش جلگه چاه هاشم تولید می شود که مزایا و خواص درمانی بسیار زیادی دارد، اما از آنجا که بازار فروش خاصی برای این محصول در داخل استان وجود ندارد برای اکثر افراد نیز خواص دارویی این چای که در درمان بسیاری از بیماری ها نیز موثر است، ناشناخته مانده است.

نبود کارخانه فرآوری و بسته بندی چای ترش

علی بامری یکی از کشاورزان دلگانی می گوید : اگر کارخانه و کارگاه های فرآوری و بسته بندی در دلگان ایجاد و راه اندازی و خواص دارویی و درمانی این محصول در بازار های جهانی و حتی داخل کشور رسانه ای و شناخته می شد، سهم کشاورزان دلگانی از این محصول بیشتر می شد و دسترنج یک سالشان یک شبه به یغما نمی رفت.

وی افزود : درواقع دلالان بدون هیچ زحمتی محصول را باقیمتی پایین از کشاورزان خریده و یک‌شبه سودی معادل سود یک‌ساله کشاورزان عایدشان می‌شود.

حتی این دلالان محصول را به‌صورت نقدی از کشاورزان نمی‌خرند، بلکه بجای دسترنج یک‌ساله چند چک تحویلشان می‌دهند که شاید این ماه و ماه دیگر هم نقد نشود.

کشاورزان دلگانی به خبرنگار ما گفتند: اگر کارخانه فرآوری و بسته بندی چای ترش فعال شود کشاورزان می توانند در ایام فراغت در این کارگاه ها مشغول به کار باشند و به رشد چرخه اقتصادی کمک کنند.

آن ها از وزیر جهاد کشاورزی و دکتر امینی فرد نماینده مردم شهرستان های ایرانشهر، سرباز، دلگان، فنوج در مجلس شورای اسلامی خواستند که برای راه اندازی کارخانه فرآوری و بسته بندی چای ترش در دلگان تلاش کنند تا هم انگیزه ای برای کشاورزان و هم اشتغال در این شهرستان باشد.

دلگان تنها رویشگاه چای ترش کشور

مدیر جهاد کشاورزی دلگان در گفت و گویی با خبرنگار ما با بیان اینکه این شهرستان از عمده مراکز تولید چای در کشور به شمار می آید و سود آوری بالایی دارد، گفت: سطح زیر کشت این محصول در سال جاری300هکتار با متوسط عملکرد 700 -650 کیلوگرم  در هر هکتار چای است.

یار محمد بامری بیان کرد: زمان کاشت این چای در شهرستان دلگان از نیمه فصل بهار آغاز و زمان برداشت محصول در آبان ماه می باشد

وی با بیان اینکه سیستان وبلوچستان تنها رویشگاه چای ترش در کشور است، افزود: چای ترش برای نخستین بار حدود 20سال پیش در منطقه جلگه چاه هاشم به صورت آزمایشی کشت شده و به صورت وسیع حدود 9سال است در دلگان کشت می شود که برای حدود 450 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال ایجاد کرده است  

این مسؤول با اشاره به اینکه در سال85 بذر این گیاه را برای تولید به جیرفت برده اند، بیان کرد: از آنجا در دلگان زمین شور و آب شور زیاد است، بیشترین سطح زیر کشت چای ترش مربوط به بخش جلگه چاه هاشم این شهرستان است.
بامری با اشاره به نبود واحدهای بسته بندی و فرآوری برای نگهداری و بسته بندی این محصول زراعی ادامه داد: وجود مشکلات کارگاهی و نبود کارخانه فرآوری و بسته بندی چای ترش انگیزه تولید را کاهش داده و کشاورزان مجبور هستند محصول خود را به قیمت پایین تر به دلالان بفروشند.

 به گفته وی، قیمت فروش چای ترش درجه یک در شهرستان دلگان بین 15 تا 20هزار تومان می باشد که پس از فرستادن به شهرهای دیگر کشور و بسته بندی به قیمت 60هزار تومان خرید و فروش می شود، زیرا کارخانه ای برای بسته بندی این محصول در استان وجود ندارد.

بامری گفت: اگر کارگاه بسته بندی ای ایجاد شود و دولت تسهیلات ارزان قیمت در اختیار سرمایه گذاران قرار دهد، می توان آینده بهتری برای گسترش این محصول در منطقه ایجاد کرد و سرمایه گذاران برای ایجاد کارگاه های بسته بندی چای ترش راغب شوند.  

وی گفت: در این زمینه می طلبد مسؤولان مربوطه نیز برای جذب سرمایه گذار اقدام به واگذاری تسهیلات ارزان تری کنند تا انگیزه سرمایه گذاری در افراد ایجاد شود.

خواص دارویی چای ترش

کاسبرگ‌ها کاهنده فشار خون و به دلیل وجود ویتامین ث فراوان دارای خواص آنتی اسکوربیک هستند. جوشانده آن‌ها به عنوان یک نوشیدنی برای افرادی که دارای حملات قلبی هستند استفاده می‌شود. گل‌ها حاوی گوسی‌پتین، آنتوسیانین، گلیکوزید و هیبیسین می‌باشند، انرژی‌زا هستند و در درمان فشار خون، سوء هاضمه و ناراحتی‌های کبدی استفاده می‌شوند. همچنین از آن یک نوع رنگ زرد به دست می‌آید که در مصارف پزشکی کاربرد دارد. دانه‌ها مقوی و تب بر هستند. برگ‌ها خنک کننده و آرام بخش‌اند و بیشتر به صورت موضعی استفاده می‌شوند، همچنین برای پایین آوردن تب، درمان سرماخوردگی، سرفه و در بعضی موارد به عنوان ضماد روی آبسه استفاده می‌شود. ریشه آن تلخ است و بعنوان ضدعفونی کننده، تقویتی، هضم‌کننده غذا، تقویت کننده نیروی جنسی و درمان سرماخوردگی، سرفه، تب، حملات قلبی، بیماری‌های عصبی و سرطان استفاده می‌شود.

گفتنی است: شهرستان دلگان در 480 کیلومتری جنوب زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.