کودتای جمعه شب ترکیه با الگوهای غیرمعمولی آغاز شد. کارشناسان مسائل سیاسی معتقدند شانس بروز کودتای نظامی در ترکیه خیلی ضعیف بود و عجیب است که ناگهان چنین اتفاقی در این کشور رخ داد. "جان کری،" وزیر امور خارجه آمریکا، ضمن اعلام حمایت از دولت ترکیه اظهار داشت این کودتا با دستپاچگی بسیاری همراه بود. وی در این باره گفت: این کودتا همه از جمله مردم ترکیه را متعجب کرد. باید بگویم به نظر نمی‌رسد این کودتا یک رویداد درخشان و یا دارای برنامه‌ریزی دقیق بوده باشد.

 نیویورک تایمز در ادامه نوشت: کودتا به طور معمول در کشوری رخ می‌دهد که در معرض خطر هستند. وقوع یک کودتا فقط به کودتاگران نیاز ندارد؛ بلکه نیازمند عوامل بنیادی و ساختاری نیز هست. کارشناسان مسائل سیاسی با ردیابی عوامل مختلفی مانند روند اقتصادی، آزادی‌های سیاسی و بهداشت عمومی، چند الگوی تعریف شده برای وقوع کودتا پیش‌بینی کرده‌اند.

"جی اولفلدر،" کارشناس فعال در حوزه پیش‌بینی‌های سیاسی، یک مدل ریاضی را توسعه داده است که با ترکیب داده‌های ذکر شده می‌تواند تخمین بزند هر کشور تا چه اندازه در معرض خطر کودتا قرار دارد. وی درمورد ترکیه گفت: طبق محاسبات صورت گرفته، ترکیه یکی از کشورهایی بود که کمترین شانس مشاهده کودتا را داشت. بر طبق آمار و ارقام سال 2016، فقط 2.5 درصد احتمال وقوع کودتا در ترکیه وجود داشت. در میان 160 کشور مورد مطالعه، ترکیه در رتبه 56 و میان لائوس و ایران قرار گرفته بود. به این ترتیب در میان کشورهای باثبات قرار گرفت.

به طور عمومی کشورهایی دارای ریسک بالای کودتا هستند که نرخ مرگ و میر نوزادان در آنها زیاد است، فقر در اقشار مختلف جامعه فراگیر شده و عملکرد اقتصادی کشور نیز ضعیف است. درمورد ترکیه هیچکدام از این موارد صدق نمی‌کرد. این کشور به رشد اقتصادی خوبی در سال‌های اخیر رسیده بود و شاخص مرگ و میر نوزادان نیز در ترکیه افت چشمگیری داشت.

"اولفلدر" در ادامه افزود: کشوری که در همسایگی خود شاهد یک درگیری نظامی است، کمتر به سراغ کودتا می‌رود. در این شرایط مردم زیر پرچم کشور خود متحد می‌شوند.

برخی از کارشناسان معتقدند عملکرد یک کودتای موفق تا حدی شبیه به پختن کیک است: یک دستور العمل وجود دارد، اگر شما مراحل را نادیده بگیرید و یا مواد اولیه لازم را تهیه نکنید، قطعا شکست خواهید خورد. کودتاچیان ترکیه از دستور العمل پیروی نکردند.

"نائونیهال سینگ،" استاد دانشکده جنگ هوایی، نظریه‌ای درباره کودتا ارائه داده مبنی بر "بازی هماهنگ". وی معتقد است هماهنگی تمام شرکت‌کنندگان در کودتا از مهمترین عوامل پیش‌برد آن است. کودتای نافرجام ترکیه فاقد این اصل مهم بود.

نیویورک تایمز در پایان نوشت: سوالات بی‌پاسخ فراوانی از کودتای ترکیه باقی مانده است. مشخص نیست کودتاگران دقیقا چه تصمیمی برای دوران پس از سرنگونی دولت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور، داشتند و یا چه دلیلی موجب شد کودتاچیان نسبت به موفقیت خود اطمینان داشته باشند و دست به چنین اقدام پرخطری بزنند. نامشخص بودن هدف کودتاچیان موجب شد به همان اندازه که وقوع چنین کودتایی درمورد ترکیه دور از ذهن بود، قربانی شدن این کشور نیز دور از تصور و پیش‌بینی باشد.