به گفته سید کامل تقوی نژاد- رئیس سازمان امور مالیاتی- قرار است در بهمن ماه سال جاری به طور کامل از طرح جامعه مالیاتی رونمایی شود. یکی از برنامه‌های مهم مالیاتی این طرح، الزام سه میلیون و 200 هزار واحد صنفی به استفاده از صندوق‌های مکانیزه فروش است.
تاکنون 29 صنف به نصب صندوق مکانیزه فروش در فروشگاه‌های خود موظف شده‌اند؛ سازمان امور مالیاتی برای استقبال بیشتر کسبه، معافیت مالیاتی 10 درصدی برای استفاده از صندوق مکانیزه در نظر گرفته است. به نظر می‌رسد چنین طرحی به شفافیت بیشتر مالیاتی و اقتصادی منجر می‌شود. اگر بدرستی طرح یاد شده عملیاتی شود، زنجیره تولید و مصرف کالای داخلی و همین طور زنجیره واردات تا مصرف کالای خارجی بخوبی رصد خواهد شد. مانیتور کردن این چرخه موجب کاهش فرار مالیاتی، شناسایی قاچاقچیان، حذف واسطه‌های فراوان و در نهایت ایجاد شفافیت بیشتر در اقتصاد خواهد شد.
*شناخت زنجیره توزیع با صندوق مکانیزه
سال‌هاست از عبارت‌هایی مانند دست‌های پشت پرده، سلطان فلان کالای وارداتی، فرار مالیاتی و قاچاقچیان در بین مردم و رسانه‌ها بسیار استفاده شده است. هر یک از موارد فوق بارها از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است، اما مهم‌ترین عامل شکل‌گیری بسیاری از فسادهای مالی به نبود شفافیت در اقتصاد بر می‌گردد. وجود سیستم مالیاتی که بتواند همه فعالیت‌های اقتصادی جامعه را رصد کند، افزون بر جلوگیری از فرار مالیاتی، فساد مالی در سایر بخش‌های اقتصادی را نیز کنترل و ردیابی می‌کند. بدین ترتیب اطلاعات به دست آمده از سامانه‌های مالیاتی سبب رسوایی سودجویان در دیگر حوزه‌ها خواهد شد. در واقع می‌توان گفت ایجاد اطلاعات شفاف موجب شکل‌گیری نظام خود کنترلی در اقتصاد می‌شود. صندوق‌های مکانیزه فروش که در انتهای زنجیره توزیع (فروشنده نهایی) قرار می‌گیرند، نقش مؤثری در زیربنای شکل‌گیری اطلاعات مبادلات تجاری خواهد داشت. هر کالایی که در فروشگاهی به مشتری نهایی فروخته می‌شود، توسط فروشنده از عمده فروشی خریداری شده است. بدین ترتیب رهگیری کالا تا مبدأ تولیدکننده یا وارد کننده از گمرک ادامه خواهد داشت. بر این اساس تمام افرادی که در این چرخه حضور داشتند باید مالیات بپردازند و بسیاری از واسطه‌ها که به علت نبود اطلاعات جامع از مالیات‌دهی فرار می‌کردند، اکنون با این شیوه شناسایی می‌شوند. از طرفی اگر کالایی به صورت غیر قانونی وارد کشور شده باشد، براحتی شناسایی می‌شود، بنابراین قاچاق نیز تا حدودی قابل ردیابی خواهد شد. البته در بسیاری از کالاها و خدمات موضوع بدین سادگی نیست و شناسایی زنجیره توزیع بسیار زمان‌بر و پر هزینه است. در هر حال مزایای صندوق مکانیزه فروش برای بسیاری از صنوف پابرجاست.
*حرکت به سوی مالیات عادلانه
همه ساله بسیاری از کسبه از مالیات‌های سنگین ابراز ناراحتی می‌کنند. بخشی از ناراحتی بازاریان مربوط به میزان نرخ مالیاتی و بخشی دیگر به نحوه محاسبه مالیات برمی‌گردد. به طور طبیعی سازمان مالیاتی در مورد اول دخالتی ندارد، اما در مورد دوم سلیقه سر ممیزهای مالیاتی ممکن است سبب ناعادلانه بودن مبلغ مالیاتی شود. بسیار اتفاق می‌افتد که مغازه‌داری به دلایل مختلف سال مالی خوبی را سپری نمی‌کند و حتی زیان می‌کند، اما سازمان امور مالیاتی نه تنها مالیاتش را کاهش نمی‌دهد، بلکه درصدی به مالیاتش می‌افزاید. یکی از ویژگی‌های صندوق‌های مکانیزه فروش، کاهش دخالت‌های سلیقه‌ای در میزان مالیات مؤدیان خواهد بود. بدین ترتیب خطای انسانی تا حدود زیادی برطرف می‌شود. در نقطه مقابل، بسیاری از افراد که درآمدهای خود را به دروغ کم اظهار می‌کردند دیگر نمی‌توانند به صورت قبل درآمدهایشان را مخفی کنند؛ بنابراین صندوق‌های مکانیزه فروش فضا را برای پرداخت مالیات عادلانه‌تر فراهم می‌آورند.
*جلب رضایت مؤدیان با معافیت مالیاتی 10 درصدی
سازمان امور مالیاتی بیش از هر زمان دیگر برای اجرای طرح جامع مالیاتی نیازمند ارتباط مؤثر و همکارانه‌ای با مؤدیان مالیاتی است. در واقع بخشی از موفقیت هر طرح مالیاتی به رضایتمندی مردم مربوط می‌شود. به طور طبیعی با اجرای طرح جامع مالیاتی درآمدهای مالیاتی افزایش خواهد یافت، اما نباید افزایش درآمدهای مالیاتی دولت (پرداخت مالیات بیشتر) موجب ناراحتی گسترده فعالان اقتصادی گردد. بنابراین طی رونمایی از طرح‌های مختلف مالیاتی، سازمان امور مالیاتی باید از مشوق‌های جدید استفاده کند. اگر به 10 سال پیش برگردیم و طرح خوداظهاری مالیاتی را بررسی کنیم بخوبی درمی‌یابیم، با وجود افزایش دو برابری درآمدهای مالیاتی در اولین سال اجرای این طرح، نارضایتی از سوی فعالان اقتصادی صورت نگرفت. در واقع سازمان امور مالیاتی با وارد کردن مؤدیان به جریان تنظیم مالیات خودشان علاوه بر ایجاد حس همکارانه در بین صنوف مختلف، درآمدهای مالیاتی را هم به دو برابر افزایش می‌دهد باید توجه داشت هرچه رضایت مؤدیان از نحوه و میزان مالیات بیشتر باشد، هزینه‌های مادی و معنوی طرح‌های مالیاتی برای دولت و مردم کمتر خواهد بود. در همین راستا سازمان امور مالیاتی معافیت مالیاتی 10 درصدی برای استفاده از صندوق مکانیزه فروش اختصاص داده است. معافیت 10 درصدی را می‌تواند هزینه‌های ناشی از خرید و نصب صندوق‌های مکانیزه تا حدودی پوشش دهد.
درهرحال براساس اطلاعیه سازمان امور مالیاتی کشور، مؤدیان مالیاتی به استفاده از سامانه صندوق فروش (مکانیزه فروش) ملزم شده‌اند که در صورت استفاده نکردن از سامانه های مزبور، از معافیت مالیاتی مقرر در قانون برای سال مربوط محروم خواهند شد.
*حمایت از مصرف کننده
پیشتر رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان نیز راه‌اندازی صندوق‌های فروشگاهی را گام مهمی در شفاف‌سازی خرید و فروش هر نوع کالا در کشور عنوان کرده و تأکید کرده بود: وقتی صندوق فروشگاهی وجود داشته باشد، فروشنده ناگزیر است فاکتور صادر کند و آن فاکتور ملاک رعایت حق مصرف کننده است.
به گفته جعفری، یکی از علل ممانعت فروشندگان از نصب صندوق فروش، احتمال ایجاد تغییراتی در میزان مالیات بر ارزش افزوده آن‌هاست که باید برای این مشکل راه حلی پیدا کرد.
نظر شما