ابلاغ سیاست های کلی خانواده از سوی مقام معظم رهبری فرصت دوباره ای بود برای مرور ویژگی ها و کارکردهای خانواده ای که می تواندمنجر به تعالی افراد خود و جامعه شود. خانواده که از منظر معظم له بنیادی ترین کانون جامعه محسوب می شود کانون خیر یا شری است که می تواندمنجر به  سعادت یا شقاوت جامعه شود از این منظر توجه به کارکردهای خانواده در همه حوزه ها بر یکایک مسئوولین و آحاد جامعه واجب است. قدس آنلاین در گفتگو با  دکتر کبری خزعلی رئیس شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان و خانواده به بررسی سیاست­های کلی نظام درخصوص خانواده ابلاغی مقام معظم رهبری «مدظله­العالی» پرداخته است که در ادامه می خوانید.

دکتر کبری خزعلی با بیان اینکه سیاست های کلی خانواده با هدف تعالی ارزشهای خانواده در جامعه از سوی مقام عظمای ولایت ابلاغ شده است می­گوید: مقام معظم رهبری «مدظله­ العالی» در سالروز شکل­ گیری برترین و متعالی­ ترین خانواده بشریت، با عنایت به اهمیت موضوع خانواده و نقش کلیدی آن در تعالی و پیشرفت جامعه، سیاست­های کلی نظام در حوزه خانواده را ابلاغ فرمودند. امید می­رود به برکت این روز بزرگ، روز ازدواج دو نور الهی امیرمؤمنان علی علیه­السلام و حضرت صدیقه کبری سلام­الله­علیها، سیاست­های ابلاغی معظم له بتواند به تبیین و تدوین برنامه­هایی در جهت پیشبرد اهداف والای نظام اسلامی کمک کند. بی­شک اگر مسئولان اهتمام جدی به تحقق سیاست­های خانواده داشته باشند و آنها را در قوانین و برنامه­های کلان کشوری نهادینه و اجرایی کنند، شاهد تغییرات قابل توجهی در حوزه خانه و خانواده خواهیم بود. طبق قانون بعد از ابلاغ، تبیین و اجرای سیاست­های کلی خانواده بر عهده روسای سه قوه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام است و بعد از گذشت شش ماه موظفند از روند تحقق سیاست­ها و نتایج آن به تناسب مسئولیت خود به مقام معظم رهبری گزارش دهند.

وی با بیان اینکه خانواده بنیادی ترین واحد جامعه است می­افزاید: مقام معظم رهبری در اولین بخش بیانات خود با تاکید بر خانواده محوری، خانواده را سنگ بنای جامعه نامیده و دقیقا به این مهم اشاره می­کنند که خانواده بنیادی­ترین واحد جامعه است؛ بنابراین تمامی سیاست­گذاریها، برنامه­ریزی­ها و قانونگذاری­ها باید در راستای حمایت از خانواده تنظیم شود. بدیهی است برنامه­ها و سیاست­هایی که ازدواج آسان را مختل می کند یا به تأخیر می­اندازد، با اصول قانون اساسی مغایرت دارد. آنچه که موجب برتری و اهمیت این دیدگاه با نگاه روشنفکران و سیاستمداران و برنامه­ریزان غربی به کانون خانواده می­شود، نگاه الهی و دینی به کانون خانواده است. در حالی که نگاه فرهنگ غرب به این مقوله بسیار منفعلانه و سبک سرانه است. غرب با تقویت فرد گرایی و توجه و اولویت دادن به نیازهای فرد، خانواده را به حاشیه رانده و حتی تشکیل خانواده را متضاد با لذت گرایی فرد عنوان کرده است.

رئیس شورای فرهنگی، اجتماعی زنان و خانواده و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، با تأکید بر همگرایی سه کانون خانواده، مسجد و مدرسه در تعالی جامعه بیان می­کند: نگاه اسلام به مقوله خانواده نشان می­دهد کانون خانواده اصلی­ترین محور جامعه به شمار می­رود. مهندسی فرهنگی با تمرکز بر تعالی جامعه، سه کانون منزل، مسجد و مدرسه را محور قرار داده و تقویت این سه کانون رمز اصلی موفقیت خانواده و به تبع آن جامعه عنوان شده است.

وی در این باره تصریح می کند: بی شک خانواده با استفاده از ظرفیت های علمی و ایمانی مسجد و مدرسه دو بال علم و ایمان را به اعضای خود می بخشد تا زمینه تحکیم اخلاق  اسلامی- ایرانی را  رقم زند. اسلام تشکیل کانون خانواده را  با دو هدف آرامش زوجین و افزایش مودت و رحمت بین  زن و شوهر عنوان می­کند: «برای شما زوج آفریدیم تا با او به آرامش برسید، خداوند بین شما مودت و رحمت قرار می دهد».

دکتر خزعلی می افزاید: مودت و رحمت در بین زوجین که به صراحت در قرآن کریم ذکر شده، اولین هدیه ­ای است که زن و شوهر از سوی خداوند متعال دریافت می­ کنند. بنابراین خداوند متعال ضامن آرامش، محبت و مودت بین زن و شوهر شده است. نگاه قرآن به ایجاد محبت و مودت در خانواده، درست مخالف نگاه غرب به زندگی مشترک است که به ترویج فساد و بی بند وباری و فرد محوری می پردازد. مودت و محبتی که هدیه خداوند جان آفرین است به استحکام کانون خانواده و تشکیل خانواده ای موفق، صالح و سالم منتهی می شود. بی شک سیاست های کلی نظام خانواده ابلاغی مقام معظم رهبری قوانین؛ مقررات و سیاست گذاریهای نظام را در حوزه های آموزشی؛ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی  به سمت خانواده محوری رهنمون می کند به گونه ای که در چنین فضایی همه چیز، حتی مسکن و شهرسازی نیز باید برای آرامش اعضای خانواده مورد توجه قرار گیرد.

وی در این باره می افزاید: متاسفانه معماری­های جدید آرامش خانواده بخصوص زن را تحت الشعاع قرار داده  بگونه ای که طراحی ها ومهندسی های جدید زندگی به ظاهر مدرن و تشریفاتی را رقم زده اما  آرامش ونشاط را از خانواده گرفته است.

 دکتر کبری خزعلی، کارشناس مسائل خانواده با تاکید بر افزایش همکاری بین خانه و مدرسه و تقویت هویت دینی فرزندان می گوید:  برجسته کردن کارکردهای ازدواج ، خانواده و مسجد که بند سوم  از سیاست های معظم له است نشان می هد حفظ هویت اسلامی – ایرانی و صیانت از خانواده امری ضروری است که در سایه افزایش وتقویت هر چه بیشتر ارتباط خانه  و مسجد فراهم می شود. زیرا افزایش ارتباط بین خانه و مدرسه منجر به ارتقای هویت دینی و گسترش روابط اجتماعی و حفظ حریم خانواده می شود.

دکتر کبری خزعلی با تاکید بر اهمیت آسان گیری ازدواج خاطر نشان کرد: نکته مهم و قابل تاملی که در بند چهارم سیاست های ابلاغی خانواده مورد توجه قرار گرفته است اهتمام به توسعه نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج است. آسان گیری در ازدواج یکی از مهمترین شاخصه های مورد توجه اهل بیت "علیهم السلام" و علما و بزرگان دینی است. آداب اسلامی سخت گیری در ازدواج را امر مذمومی معرفی می کند و آسان گیری و کم کردن تشریفات همواره مورد تاکید بزرگان دینی ما قرار داشته است. حضرت امام خمینی (رحمة الله علیها) بنیانگذار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری، تنها جوانانی را برای عقد می پذیرفتند که با چهارده سکه راهی خانه بخت می­شدند.

دکتر خزعلی کارشناس خانواده می­ افزاید: وجود یازده میلیون جوان در سن ازدواج با احتساب افراد مطلقه مساله ­ای تکان دهنده است. از طرفی آمارهای ارائه شده در خصوص عدم تمایل جوانان به ازدواج، مسئولیت مسئوولان را افزایش می دهد چرا که در صورت بی توجهی و عدم سیاست گذاری حمایتی و خدماتی باید منتظر آمارهایی به مراتب تکان دهنده تر باشیم. دور بودن جامعه از فرهنگ اسلام و تربیت قرآنی از سویی و گسترش فرهنگ سکولار زمینه تجرد جوانان را فراهم کرده است. در آیات قرآن کریم به صراحت بر وظیفه یکایک شهروندان جامعه اسلامی در ایجاد بسترهای شرایط ازدواج آسان تاکید شده است بنحوی که  خداوند متعال به بندگانش تضمین داده است هر مجردی که ازدواج کند  در حالی که فقیر باشد از رحمت و فضل خداوند بی نیاز خواهد شد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ترویج تفکرات غلط ضد مذهبی در جامعه و تاثیر آن در کاهش ازدواج می گوید: در روایات بیشماری آمده است پیامبر اکرم و ائمه اطهار علیهم السلام به افرادی که از شدت فقر برای کمک به آنها مراجعه می­کردند، ازدواج را برای افزایش رزق و روزی توصیه می­نمودند. توصیه های اکید دینی و قرآنی، ازدواج و رابطه آن با افزایش رزق و روزی دقیقا برعکس رفتارها و اندیشه های امروز جامعه است. متاسفانه افکار عمومی بر این باور هستند که زمانی می توانند زندگی مشترک تشکیل دهند که همه اسباب مادی و لوازم مورد نیازشان فراهم باشد، در حالی که این تفکر خود اصلی ترین عامل تعویق ازدواج و تشکیل زندگی مشترک شده است. در حالیکه نه تنها ازدواج خود مایه گشایش در زندگی است بلکه در مواردی مکرر دیده شده که فرزند آوری عامل افزایش خیرو برکت خانواده شده است. بنابراین ترویج ازدواج آسان و حمایت و یاری دختران و پسران در جوانی برای تشکیل خانواده، از اهم برنامه­هایی است که مسئوولان برای تحقق جدی سیاست­های ابلاغی مقام معظم رهبری باید اهتمام ویژه ای بدان داشته باشند.

ایشان با اشاره به مسائل مختلفی از جمله جنگ نرم و افزایش فساد جنسی وتاثیر آن بر کاهش ازدواج می گوید:  تعمیم ازدواج در بین جوانان نیازمند الزام مسئوولین به سیاست گذاریها و تدوین قوانین و مقرراتی در راستای  تشویق و حمایت از جوانان است. از سال 1384 سیاست گذاریهایی با محوریت  تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده صورت پذیرفته است که با اعطای وام، کاهش مدت خدمت سربازی و نزدیک شدن محل زندگی به محل خدمت و سایر امتیازهای دیگر در تلاش بوده تا با امتیاز دهی و حمایت­های قانونی مادی و معنوی از جوانان سن ازدواج را کاهش دهد. بدیهی است اقدامات صورت گرفته برای مردم مؤمن و شریفی که هستی خود را تقدیم انقلاب اسلامی کرده­اند، کمترین کاری است که مسئوولین انجام داده اند، چرا که  مردم بیش از این شایسته تکریم هر چه بیشتر مسئوولین نظام هستند. هر چند در سالهای اخیر مجموعه فعالیت هایی برای تسهیل ازدواج جوانان اندیشیده شده اما افزایش جمعیت جوان مجرد کشوربیانگر آن است که اقدامات انجام شده جوابگو نبوده است. بنابراین ترویج الگوهای منحرف غربی وباز شدن مسیرهای انحرافی، تشکیل خانواده را به تعویق انداخته  و در پاره ای از موارد موجب دلزدگی جوانان از زندگی مشترک شده است. متاسفانه مباحث مربوط به سلامت جنسی نیز چنان کارشناسی نشده دنبال شد که با لحاظ کردن تضمین سلامت جنسی منجر به افزایش فساد جنسی شد بگونه ای که برخی سیاست ها خواسته یا ناخواسته به تشکیل کانون خانواده ضربه زد. در حقیقت برخی سیاست های اتخاذ شده نشان می دهد نه تنها به تشکیل کانون خانواده کمک نکردیم بلکه با فراهم کردن زمینه های انحراف و منفعلانه عمل کردن،   نوجوانان  وجوانان را فارغ از تربیت دینی پرورش داده ایم. متاسفانه راه حل های مقطعی و عدم ریشه کنی مشکلات منجر به افزایش جنگ نرم دشمنان و ورود آنها به حوزه خانواده شده است.

 دکتر خزعلی با بیان اینکه روابط غیر ارزشی منجر به بی توجهی به ازدواج از سوی جوانان متمول شده می گوید: شرایط اقتصادی، بیکاری و رکود نقش قابل توجهی در کاهش میل جوانان به ازدواج دارد اما نکته حائز اهمیت این است که حتی جوانانی که تمکن مالی دارند نیز علاقه ای به ازدواج از خود نشان نمی دهند. متاسفانه ترویج  روابط غیر ارزشی، غیر عرفی و غیر شرعی منجر به عدم تمایل جوانان به ازدواج و مجرد ماندن تعداد کثیری از دختران مومن و عفیفی شده که در سن ازدواج قرار دارند.

وی می افزاید: آمارها نشان می­دهد مجردان بالای پنجاه سال دیگر امیدی به ازدواج ندارند بنابراین در این گروه سنی ازدواج امری تعطیل شده است.

رئیس شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان و خانواده با بیان اینکه غرب به دنبال توسعه و تعمیق فساد در ایران است می گوید: برخورد با انحراف با اهتمام به آموزه های قرآنی از اهم واجباتی است که مسئوولین باید بدان توجه داشته باشند. جلوگیری از انحراف نیز از واجباتی است که قرآن بدان تاکید کرده است و برای برخورد با منحرفین هم با تعیین حد و حدود مجازات به برخورد با منحرفین پرداخته است. سالم سازی و توانمند سازی جامعه نیز از وظایف مهم سازمانهایی چون بهزیستی و کمیته امداد می باشد تا با آموزش مهارت به خانواده­های نیازمند و بازپروری بزهکاران و کسانی که به دلایل انحرافاتی از زندگی سالم دور شده اند مانع بازگشت بزهکاران و آسیب دیدگان اجتماعی به جایگاه قبلی خود شوند. خوشبختانه سازمانهای مردم نهاد نیز با حمایت از جوانان و خانواده های آسیب دیده امروز در کنار نهادهای دولتی به تربیت و پرورش نوجوانان و جوانانی اقدام کرده­اند که امروز خود، والدین موفقی به شمار می­روند. آنچه امروز فرهنگ غربی و مأموران آن در ایران دنبال می­کنند چیزی جز توسعه و تعمیق فساد و نابودی نسل جوان نیست.

وی با تاکید بر مبارزه با اشرافی­گری می­گوید:  مقام معظم رهبری در سیاست های کلی خانواده با اشاره به  ترویج ارزشهای متعالی خانواده و سنت های پسندیده ای که از جمله آنها پررنگ کردن ارزشهای اخلاقی و زدودن پیرایه های باطل از زندگی است؛ مبارزه با  اشرافی گری و  تجمل گرایی را مورد توجه قرار دادند و از مواردی که ایشان در این سیاست ها مورد نظر قرار دادند، اصلاح رفتار گروه­های مرجع است که به عنوان الگو اندیشه و نگرش جوانان را تحت تاثیر قرار می­دهند. زمانی که گروه های مرجع زندگی اشرافی داشته باشند با تخریب فرهنگ جامعه، طبقه ضعیف جامعه را به تقلید از خود وا می دارند بنحوی که ارزش گذاریها به سوی مادیات، اشرافیگری، خانه­ها و اتومبیل های گرانقیمت سوق داده می­شود که خود عامل تأخیر ازدواج است و سبب می­شود فساد و اشرافی گری  به عنوان یک الگوی مطلوب در ذهن جوان جا باز کند.

دکتر خزعلی با انتقاد از ترویج اشرافی گری در رسانه ها و در بین برخی از مسئوولین معتقد است: بازی اشرافی گری و چشم وهم چشمی، هم در تبلیغات و هم رسانه ملی مشهود است تا آنجا که فیلم ها و سریالهای ساخته شده زندگی افرادی را روایت می کنند که بسیار ثروتمند هستند و فاصله زیادی با عموم جامعه دارند. دیدن چنین صحنه هایی علاوه بر تأثیرات منفی روانی و اخلاقی، این موضوع را به جوان القا می کند که من هم زمانی باید برای ازدواج اقدام کنم که زندگی مرفهی داشته باشم. اینگونه است که ازدواج به تاخیر می افتد. در حالی که نشان دادن زندگی الگوهایی چون مقام معظم رهبری، شهید رجایی و سایر مسئوولینی که همچنان به آرمانهای انقلاب اسلامی پایبند هستند در ساده زیستی ودوری از اشرافی گری و به تبع آن  در آسان گرفتن ازدواج حائز اهمیت است.

 دکتر خزعلی کارشناس خانواده با مذموم شمردن رفتارها و کردارهای صاحبان فیش های حقوقی می گوید: قطعاً صاحبان حقوقهای نجومی به تعبیر مقام معظم رهبری خائن به ملت هستند و به اعتماد مردم خیانت کرده اند. رفتار برخی مسئوولان نشان می دهد آنها قدرت را دستمایه ثروت اندوزی خود کرده اند و با دستبرد زدن به بیت المال به دنبال رفاه هر چه بیشتر خود و خانواده­شان می باشند در حالی که بسیاری از مردم از کمترین امکانات برخوردارند. رفتارهای این مسئوولان نه تنها به اقتصاد کشور ضربه می­زند بلکه با ترویج اباحه گری، جوانان را به سوی الگو برداری از الگوهای نامطلوب سوق می دهد. حال این سوال مطرح می شود که آیا از بین بردن سرمایه اجتماعی کشور به ازای فساد اقتصادی برخی از مسئوولان و نجومی خواران بیت المال قابل تعقیب و پیگیری نیست؟ آیا دلسوزان نظام به عواقب رفتارهای نهادینه شده در بین برخی مسئوولان و تاثیر گذاری آن بر عدم سلامت رفتاری و اخلاقی جوانان نمی اندیشند؟