شهر آفتاب به‌عنوان یکی از پروژه‌های درازدامن شهرداری تهران در ابتدای امسال با برگزاری بیست و هشتمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب، بدون عملی‌شدن وعده‌های شهرداری تهران مبنی‌بر برگزاری نمایشگاه‌های دیگری در آن به‌منظور شناخت بیشتر نواقص و رفع آن به‌طور عملی افتتاح شد.
مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب این‌روزها با تصویب شورای اسلامی شهر تهران دچار تغییرمدیریت شده و سرپرستی و بیشتر سهام آن از شهرداری تهران به مؤسسه بانک‌شهر واگذار شده است. اما آیا این واگذاری، آینده برگزاری نمایشگاه کتاب را در این مرکز نمایشگاهی با ابهام مواجه نمی‌کند؟
شهر آفتاب، شهر کتاب
بهار سال جاری بود که پس از کش‌وقوس‌های فراوان و پس از مدت‌ها بررسی و گمانه‌زنی و نیز تشکیل کارگروه نظارتی در وزارت ارشاد، درنهایت شهرآفتاب توانست میزبان قطعی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شود.
این مجتمع شامل سالن‌های نمایشگاهی به‌مساحت تقریبی ۱۲۰ هزار مترمربع شامل یک عدد سالن بزرگ (سه قلو) به مساحت ۲۵ هزار مترمربع، چهار عدد سالن متوسط (۲ قلو) هرکدام به مساحت۱۵ هزار مترمربع و چهار عدد سالن کوچک (تک قلو) هرکدام به مساحت8 هزارمترمربع است که در نمایشگاه بین‌المللی کتاب امسال در معرض بهره‌برداری قرار گرفت.
مورد عجیب یک تفاهم‌نامه
در زمان انتقال واگذاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب به مجموعه شهر آفتاب، صحبت‌های بسیاری در مورد امضای تفاهم‌نامه‌ای میان شهرداری تهران به‌عنوان مالک شهر آفتاب و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان برگزارکننده اصلی نمایشگاه کتاب به امضا رسید که مفاد آن هیچ‌گاه کامل اعلام نشد.
البته براساس آنچه برخی مدیران مربوط اعلام کردند، در این تفاهم‌نامه عنوان شده بود که برگزاری نمایشگاه در شهرآفتاب تا سال 1400 به‌صورت رایگان به وزارت ارشاد واگذار شود.
در همان زمان محمدباقر قالیباف شهردار تهران نیز در سخنانی درباره مفاد این تفاهم‌نامه عنوان کرد: طبق این تفاهم‌نامه، شهر آفتاب تا سال 1400 به‌مدت شش‌سال آینده بدون اجاره محل در زمان برپایی نمایشگاه کتاب در اختیار وزارت ارشاد خواهد بود.
با این‌همه در همان ایام سیدمجید حسینی مشاور رسانه‌ای شهرداری تهران در این زمینه اعلام کرده بود ما بحثمان این است که از الان نمی‌توانیم مثلاً برای تصمیم‌گیری در مدیریت شهردار بعدی قول بدهیم. ما درباره تصمیم در زمان مدیریت خودمان می‌توانیم قولی بدهیم. این را که نمایشگاه کتاب در شهرآفتاب بماند می‌توانیم تضمین بدهیم، اما این را که همیشه مجانی باشد یا خیر، مدیریت وقت درباره‌اش تصمیم خواهد گرفت.
در هفته گذشته پس از تصویب شورای اسلامی شهر تهران، مالکیت عرصه و اعیان و کلیه تجهیزات و منصوبات پروژه مجموعه شهر آفتاب به بانک‌شهر واگذار شد و همزمان با آن از بانک‌شهر خواسته شد تا تمامی موانع موجود پیرامون سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این پروژه برداشته شود.
در همین زمینه مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز اعلام کرد با هماهنگی‌هایی که خود وزیر صنعت، معدن و تجارت قول آن را داده‌اند، موانع برای ورود بخش خصوصی به شهر آفتاب برداشته شده است و به‌زودی ظرفیت نمایشگاهی شهر آفتاب به حد مطلوب می‌رسد.
با این‌همه آیا با وجود لزوم درآمدزایی بانک‌شهر از شهر آفتاب و نیز واگذاری آن از بخش عمومی به بخش خصوصی، درباره فرجام این میزبانی اتفاقی تازه رخ خواهد داد؟
رمزگشایی از یک تعهد
برای رمزگشایی از این سؤال و پاسخ به آن نخست باید به سراغ متن تفاهم‌نامه شهرداری تهران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رفت. هرچندکه متن این تفاهم‌نامه به‌صورت کامل در رسانه‌ها منتشر نشده، اما به‌گفته سیدمجید حسینی مشاور شهردار تهران، در این تفاهم‌نامه جدای از واگذاری رایگان شهرآفتاب به وزارت ارشاد، برای برگزاری نمایشگاه کتاب تا سال 1400، مقرر شده است امور اجرایی، فنی، و حمل‌ونقل برای برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب برعهده شهرداری، و امور محتوایی و امور مربوط به ناشران و تبلیغات برعهده وزارت ارشاد باشد. حال با تغییر مالکیت این مرکز آیا شهرداری تهران کماکان خدمات فنی و حمل‌ونقل رایگان را در اختیار نمایشگاه کتاب قرار خواهد داد؟ و مهم‌تر از آن، آیا مالک تازه شهرآفتاب خود را ملزم به پذیرش تعهدات شهرداری خواهد کرد؟
در این زمینه تاکنون مسؤولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری تهران پاسخ دقیقی نداده‌اند، اما به‌گفته رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان شهر تهران اگر شهرداری متعهد به انجام خدماتی در شهر آفتاب باشد، این تعهد در صورت واگذاری شهرآفتاب نیز پابرجا خواهد ماند و از شهرداری به مالک منتقل می‌شود.
از سوی دیگر افشین شحنه‌تبار فعال در عرصه نشر کشور نیز معتقد است که مالک شهر آفتاب به هر تقدیر نمی‌تواند نمایشگاه کتاب را نادیده بگیرد.
شحنه‌تبار در این زمینه می‌گوید: نمایشگاه کتاب به‌نوعی اعتبار شهر آفتاب است. چه اتفاقی در طول سال می‌تواند در حاشیه تهران اتفاق بیفتد که این تعداد مخاطب را گرد خودش جمع کند؟ چندی قبل در خبرها خواندم شورای شهر تصمیم دارد محل دایمی نمایشگاه‌ها را هم تبدیل به پارک کند. با این تقدیر و در عمل چه بانک‌شهر و چه شهرداری چاره‌ای ندارند جز اینکه با وزارت ارشاد برای برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب تعامل کنند.
فرجام؛ شاید وقتی دیگر
بیست و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، اردیبهشت سال آینده و همزمان با گرماگرم انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود. شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب هنوز در زمینه واگذاری مالکیت شهرآفتاب اظهارنظری نکرده است و در عین‌حال بانک مرکزی جمهوری اسلامی نیز اعلام کرده که واگذاری شهر آفتاب به بانک‌شهر خارج از ضوابط و مقررات بوده و از سوی این نهاد پذیرفته نخواهد شد. موقعیت دوگانه مالکیت شهرآفتاب درکنار اتمام دوره مدیریت محمدباقر قالیباف بر شهرداری تهران در بهار سال آینده، موقعیت این نمایشگاه را در وضعیت بغرنجی قرار داده و اما و اگرهای پیش روی، برگزاری آن را برای سال آینده با ابهام بسیاری روبه‌رو کرده است. باید منتظر ماند و دید که در روزهای آتی هریک از طرفین ماجرا که شامل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری تهران و بانک‌شهر خواهند بود، برای این مسأله چه پاسخی خواهند داشت.
نظر شما