حدود ۱۰ سال پیش بود که موضوع سنگ نگاره‌های اطراف شهر مشهد به صورت جدی وارد جریان رسانه‌ای شد و روزنامه قدس هم در سلسله گزارش‌هایی میدانی به بررسی شرایط حاکم بر محوطه‌های ارزشمند تاریخی پرداخت.

سنگ‌نگاره‌های ۳۵۰۰ ساله و وعده حمایتی که ۱۰ ساله شد

در آن مطالب بر این نکته تأکید داشتیم که دومین محوطه بزرگ سنگ نگاره‌های کشور که بنا به برخی گزارش‌ها حدود ۱۵ هزار سنگ نگاره باستانی را در خود جای داده و برخی سنگ نگاره‌ها در پی بررسی‌های اولیه کارشناسان قدمتی ۳۵۰۰ ساله دارد، اولویت حفاظت از این منطقه را هرچه بیشتر و بیشتر افزایش می‌دهد، اما اکنون در سراشیبی تخریب قرار دارد که در نهایت مسئولان وقت میراث فرهنگی هم با حساسیت بیشتری حفاظت از این نقوش ارزشمند را در دستور کار قرار دادند، اما در بازدیدهایی که در سال‌های اخیر از این اماکن داشتیم، معلوم بود که روزهای سختی بر سنگ نگاره‌ها گذشته و عده‌ای نا آگاه به اشکال مختلف نقوش تاریخی را تخریب یا مخدوش کرده‌اند.

خلاصه اینکه بحث ضرورت ایجاد بستری برای حفاظت از این تاریخ سنگی منطقه همواره مطرح بوده وهست، اما به هردلیلی در سال‌های گذشته، شاهد اتفاقات یا اقدام‌های قابل دفاعی در این حوزه نبوده‌ایم. بنابراین برای اطلاع از آخرین تصمیمات برای سنگ نگاره‌ها با مدیران شهرستانی و استانی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

 هیچ برنامه‌ای نداریم

فرماندار شهرستان بینالود می‌گوید: درحال حاضر هیچ برنامه مدونی برای سنگ‌نگاره‌های طرقبه شاندیز نداریم.

سید حسن حسینی می‌افزاید: در سال‌های اخیر چند برنامه برای حفاظت بیشتر سنگاره‌ها در دستورکار قرار گرفت ومذاکرات متعدد اولیه هم انجام شد، اما به دلایل نامعلومی هیچ کدام به سرانجام نرسید.

وی ادامه می‌دهد: براساس یکی از این برنامه‌ها قرار بود، منطقه‌ای با عنوان شهرک تمدن‌ها ایجاد شود که درنهایت اجرایی نشد ودر برنامه دیگری قرار بود، بخشی از این سنگ نگاره‌ها به یک شرکت بهره‌بردار معدن طلا واگذار شود، اما با بررسی‌های صورت گرفته، مشخص شد، تبعات زیست‌محیطی ناشی از برداشت معدن تهدیداتی برای سنگ نگاره‌ها دارد که با هماهنگی مدیر شرکت طرف قرار مقرر شد، محدوده ثبت شده معدن به عنوان ژئوپارک ثبت شود و برداشت معدن هم به روش دیگری صورت بگیرد تا کمترین تخریب را در سطح داشته باشد.

حسینی اظهار می‌دارد: ازسوی دیگر پیگیر ثبت جهانی محوطه تاریخی هستیم تا از طریق مجامع بین‌المللی اعتباراتی را برای این محوطه‌ها جذب کنیم که هنوز درحال انجام مقدمات کار هستیم.

فرماندار بینالود می‌گوید: همچنین مقرر شده تا یکی دیگر از محوطه‌های سنگ نگاره‌ای به پارک طبیعی تبدیل شود و شهرداری طرقبه متولی این کار باشد.

 مراقبت فیزیکی ودیگر هیچ

مسئول دفتر ثبت میراث فرهنگی وحریم آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی هم در این خصوص می‌گوید: درحال حاضر حفاظت فیزیکی سنگ نگاره‌ها در دستورکار است.

محمود طغرایی می‌افزاید: براساس وظایف تعریف شده برای سازمان میراث فرهنگی در حوزه سنگ نگاره‌ها اولین وظیفه ما شناسایی و بررسی آثار است و مرحله بعدی ثبت و مستند سازی و پس از آن حفاظت و مرحله پایانی احیا یا همان باز زنده‌سازی خواهدبود.

وی ادامه می‌دهد: بر همین مبنا درخصوص سنگ نگاره‌ها شناسایی و مستند سازی صورت گرفته وثبت ملی آن هم سال گذشته، انجام شده و اکنون در مرحله احیا هستیم چراکه معتقدیم تا زمانی که یک اثر تاریخی به صورت کامل و با ذکر اطلاعات در معرض بازدید عموم قرار نگیرد و دیده نشود، زنده نشده وتمام کارها بی نتیجه می‌ماند. به همین منظور و برای آنکه به مخاطب عرضه شود، باید محوطه سنگ نگاره‌ها به سایت موزه تبدیل شود که این امر مستلزم سرمایه گذاری است، ولی چون میراث فرهنگی اعتبارات ویژه‌ای برای این امور ندارد، اعلام آمادگی کرده‌ایم که اگر سرمایه گذاری حاضر به ورود به این حوزه شود، زیرساخت‌های لازم را برای وی مهیا می‌کنیم.

طغرایی می‌گوید: هم اکنون نیز مطالعات شناسایی تک تک سنگ نگاره‌ها در حال انجام است، اما درحال حاضر میل‌گذاری محوطه‌ها و حفاظت فیزیکی از سنگ نگاره‌ها برای جلوگیری از تخریب بیشتر تنها اقدام میراث فرهنگی برای سنگ نگاره‌هاست.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.