قدس آنلاین: کلاف سردرگم بحران نخست وزیری در عراق روز به روز پیچیده‌تر شده و ابعاد جدیدی به خود می‌گیرد. این همسایه غربی از ۸ آذر سال گذشته، دقیقاً پنج ماه پیش، در پی استعفای عادل عبدالمهدی، به نوعی با خلأ قدرت در این پست مهم مواجه است و با وجود خوش‌بینی‌های چند روز اخیر، ظاهراً هنوز احزاب عراقی بر سر انتخاب نخست وزیر جدید به توافق نرسیده‌اند. تاکنون بیش از ۲۵ گزینه برای این پست مطرح و از میان آن‌ها محمد توفیق العلاوی و عدنان الزرفی حتی مأمور به تشکیل کابینه هم شدند، اما در رسیدن به این مقصود ناکام ماندند.
سرانجام در پی انصراف الزرفی از تشکیل کابینه، برهم صالح رئیس جمهوری عراق، ۲۰ فروردین مصطفی الکاظمی، رئیس دستگاه امنیتی این کشور را مأمور تشکیل کابینه کرد. الکاظمی یک ماه فرصت دارد تا کابینه خود را تشکیل داده و از پارلمان بخواهد به دولت وی رأی اعتماد دهد. در حالی که در ابتدا توافقی کلی میان جریان‌های مختلف عراق اعم از شیعه، سنی و کرد بر سر این انتخاب وجود داشت و همین مسئله تحلیلگران را نسبت به پایان خلأ قدرت سیاسی در عراق خوشبین کرد، اما در مراحل بعد سهم‌خواهی احزاب می‌تواند این روند را با مشکل مواجه سازد؛ وضعیتی که در میانه بحران کرونا، تضعیف قدرت اقتصادی دولت عراق در نتیجه کاهش شدید قیمت نفت و همچنین ادامه اعتراضات مردمی در این کشور می‌تواند برای بغداد خطرساز بوده و این کشور را بیش از پیش دچار چالش کند.
نشست احزاب شیعه با الکاظمی در منزل العامری
همزمان با این تحولات، برخی منابع از نشست احزاب شیعه عراق با نخست‌وزیر مکلف این کشور برای بررسی نمایندگان کابینه جدیدش خبر دادند. فاضل جابر شنین، از نمایندگان ائتلاف فتح عراق در این باره گفته است: این دیدار در منزل هادی العامری، رئیس ائتلاف و با حضور الکاظمی برگزار شد و به بررسی تغییراتی که الکاظمی در کابینه خود اعمال کرده به‌ویژه وزرایی که نامزد شده‌اند، پرداخته شد. یکی از رهبران احزاب شیعه عراق نیز به شفق نیوز گفت: احزاب در نشست اخیر خود با الکاظمی مخالفت خود را با کاندیداتوری دوباره تعدادی از وزرای دولت‌های پیشین اعلام کردند. او افزود: رؤسای فراکسیون‌ها همچنین برخی ملاحظات در مورد برنامه دولت و ساختار وزارتی آن را به الکاظمی یادآور شده و به او ۴۸ ساعت مهلت دادند تا به نکات و اعتراضات این فراکسیون‌ها درباره اسامی نامزدهای پیشنهادی پاسخ دهد. این منبع ادامه داد: الکاظمی آمادگی خود را برای تغییر اسامی برخی نمایندگان پیشنهادی و در رأس آن‌ها نامزدهای دو وزارتخانه ورزش و جوانان و امور خارجه اعلام کرد.
افشاگری جریان صدر از مانع‌تراشی‌ها
از سوی دیگر جریان صدر عراق نیز از تلاش برخی طرف‌های سیاسی برای جلوگیری از تشکیل دولت توسط نخست‌وزیر مکلف این کشور پرده برداشته است. حاکم الزاملی، از رهبران این جریان فاش کرد برخی طرف‌های سیاسی با هدف باقی ماندن دولت کنونی به ریاست عادل عبدالمهدی درصدد جلوگیری از تشکیل دولت جدید هستند و برای ایجاد مشکل و اختلاف با نخست‌وزیر مکلف عراق تلاش می‌کنند.
وی همچنین به صراحت از اعتراض این جریان و ائتلاف سائرون تحت رهبری مقتدی الصدر به فهرست اولیه اسامی اعضای کابینه دولت الکاظمی به علت سهم‌خواهی و جانب‌داری از طیف‌های خاص خبر داد و با اشاره به تهدید نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه مبنی بر انصراف در صورت تداوم فشار گروه‌های سیاسی گفت: در صورتی که مصطفی الکاظمی انصراف دهد دو گزینه وجود دارد؛ نخست بازگشت به عادل عبدالمهدی، نخست وزیر مستعفی و دیگری اینکه به‌سرعت فردی دیگر مأمور تشکیل کابینه شود. الزاملی تأکید کرد: وظیفه الکاظمی، آسان نیست و وی یک هفته سرنوشت‌ساز فراروی خود دارد که باید طی آن، یا دولت را تشکیل دهد یا به دلیل پافشاری بر اعطای کرسی‌ها به برخی از احزاب بر اساس استحقاق انتخاباتی و نادیده گرفتن همین استحقاق انتخاباتی برای شیعیان، انصراف دهد.
از کاه کوه ساختن کار بیگانگان است
این در حالی است که در پی انتشار غیررسمی اسامی کابینه انتخابی الکاظمی و نارضایتی بیشتر گروه‌های سیاسی شیعی از ترکیب این کابینه، محافل سیاسی عراق این روزها از احتمال انصراف سومین مأمور تشکیل کابینه عراق و حتی احتمال یافتن جایگزین برای او، خبر می‌دهند. روزنامه رسمی «الصباح» عراق نیز در گزارشی نوشت شبح شکست همچنان بر سر تشکیل دولت الکاظمی خیمه زده است و این نگرانی وجود دارد که او نیز به سرنوشت «علاوی» و «الزرفی» دچار شود.
اما یک تحلیلگر مسائل منطقه در گفت‌وگو با قدس به رغم بدبینی‌های موجود، نسبت به استقرار نخست وزیر جدید در عراق ابراز خوشبینی کرده و گفت: اختلافات جزئی بر سر کابینه الکاظمی غیر قابل انکار است اما از کاه کوه ساختن و انتشار اخبار منفی در این باره از سوی گروه‌هایی است که منفعت خود را در ادامه بی‌دولتی در عراق می‌دانند و خواستار تداوم وضع موجود هستند. محمد اخباری افزود: توافق نسبی بر سر الکاظمی وجود دارد و احتمالاً وی هفته آینده اعضای کابینه خود را برای رأی آوردن به مجلس خواهد فرستاد. ولی برخی از گروه‌ها تحت تأثیر فضای رسانه‌ای که دشمنان به راه انداخته‌اند قرار گرفته و همین مسئله بر مشکلات دامن زده است. کشورهایی مانند آمریکا و عربستان سعودی هیچ گاه منفعت ملت عراق را نخواسته و تنها از جناح‌های مختلف این کشور به نفع منافع خود بازی می‌گیرند. ضمن اینکه این دو کشور اکنون عراق را در حوزه نفوذ ایران دسته‌بندی می‌کنند و آن‌ها که موقعیت بی‌دولتی در این کشور را به نفع خود می‌دانند درصدد حفظ وضع موجود در راستای آنچه ضربه زدن به منافع کشورمان می‌دانند، هستند. اخباری تصریح کرد: در این بین برخی جریان‌های عراقی نیز در فرایند انتخاب نخست وزیر خوب عمل نکردند. به عنوان نمونه جریان سائرون و ائتلاف وابسته به مقتدی صدر اگر همپوشانی بیشتری با دیگر احزاب شیعه داشتند روند انتخاب نخست وزیر این قدر کشدار نمی‌شد. از سوی دیگر کردها نیز در چند ماه اخیر همواره در زمین ایالات متحده بازی کرده‌اند. آن‌ها که بی‌وفایی آمریکا و تنها گذاشتن خود در هنگامه هجوم تروریست‌های داعش را از یاد برده‌اند، پس از مصوبه مجلس عراق که در آن بر خروج اشغالگران آمریکایی از کشورشان تأکید شده بود همچنان خواستار حضور یانکی‌ها بودند. در فرایند انتخاب نخست وزیر هم آن‌ها با سهم‌خواهی و دخالت در انتخاب وزرای پیشنهادی، کار انتخاب نخست وزیر را مشکل کرده‌اند. اما در نهایت آنکه الکاظمی به‌تازگی نشست‌های خوبی با تمام گروه‌های عراقی و از جمله کردها برگزار کرده که نتایج خوبی به دنبال داشته. به نظر می‌رسد اگر دست‌های پشت پرده بگذارند باوجود چالش‌های موجود، انتخاب نخست وزیر جدید ادامه داشته و ما باید امیدوار باشیم این روند به سرانجام خوبی برسد.
نظر شما