به گزارش خبرنگار ما، در یکی دو هفته اخیر درگیری‌های داخلی در همسایه شرقی‌مان دوباره اوج گرفته است. مقامات محلی در غرب افغانستان روز گذشته تأیید کردند کنترل گذرگاه اسلام‌قلعه در مرز ایران و افغانستان به طور کامل در اختیار طالبان قرار گرفته. خبرها حاکی است تعداد ۱۷۰ تن از سربازان پاسگاه اسلام‌قلعه و کارمندان گمرک افغانستان ضمن متواری شدن به سمت مرز با تحویل اسلحه و تجهیزات انفرادی، به کشورمان پناهنده شدند. پیش از این منابع خبری اعلام کردند گمرک ابونصر فراهی در مرز خراسان جنوبی نیز به دست طالبان سقوط کرده است. ایران و افغانستان دارای سه گمرک مرزی هستند که به این ترتیب دو تای آن‌ها به تصرف طالبان درآمده است. سید روح‌الله لطیفی سخنگوی گمرک کشورمان اعلام کرد درپی این اتفاقات روند تجارت کشور با افغانستان متوقف شده است. وی از تجار و بازرگانان خواست تا اطلاع ثانوی از ارسال محموله‌های تجاری به مرزهای «دوغارون» و «ماهیرود» خودداری کنند. مرز میلک در استان سیستان و بلوچستان شامل این محدودیت نیست و فعال است.
طالبان: تهدیدی برای همسایگان نیستیم
همزمان با این تحولات «شهاب‌الدین دلاور» سرپرست هیئت سیاسی طالبان که در مسکو به‌سر می‌برد گفته است به همسایگان افغانستان و همه کشورهای جهان اطمینان می‌دهیم که تهدیدی علیه آن‌ها از خاک افغانستان صورت نخواهد گرفت. عضو ارشد طالبان درباره اهداف این گروه در افغانستان تصریح کرد: در ۲۰سال گذشته بر دو هدف عمده در این کشور تمرکز شده است، یکی پایان اشغال و دیگری برپایی نظام اسلامی که به آن نیز نزدیک هستیم. وی در ادامه همچنین درباره مذاکرات بین‌الافغانستانی نیز گفت: مذاکرات ادامه خواهد یافت و نسبت به حقوق بشر، مواد مخدر و حقوق زن و مرد نیز متعهد هستیم.
تسهیل‌گری برای صلح افغانستان
در حالی که فضای تحلیلی کشورمان همچنان در باره نوع رابطه و سیاستی که باید ایران در قبال تحولات افغانستان در پیش گیرد دچار نوعی سردرگمی است، مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه در مورد اینکه چرا با طالبان مذاکره کردیم و به تهران آمدند، گفت: این اقدام جمهوری اسلامی به درخواست مقامات کابل صورت گرفته است. با این حال دولت افغانستان در چهار سال گذشته تحت تأثیر القائات آمریکا وارد مذاکره نشد. سیدرسول موسوی در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود ایران به طالبان یا گروه‌های دیگر کمک نظامی می‌کند نیز تصریح کرد: آن‌چه ما دنبال آن هستیم، این است که جنگ داخلی رخ ندهد؛ بر عکس آمریکا به دنبال این است که جنگ داخلی را در افغانستان ایجاد کند که مردم بگویند دوباره برگردید.
اظهارات مقام ایرانی در حالی است که با پیشروی اخیر طالبان پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، بار دیگر نگرانی‌ها از بابت تبعات جنگ بر مردم این همسایه شرقی و همچنین اثرات آن بر کشورمان افزایش پیدا کرده است. نگرانی چند سویه است؛ برخی ضمن اعلام مخالفت خود با قدرت گرفتن طالبان معتقدند شواهد نشان می‌دهد اگرچه این گروه تغییراتی نسبت به گذشته کرده، اما تفکر و مفاهیم بنیادی آن همچنان باقی است. این در حالی است که «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی طالبان گفته است در پیشروی‌های تازه این گروه اقدامی علیه غیرنظامیان صورت نگرفته و نخواهد گرفت؛ نسبت به هم اهل تسنن و هم اهل تشیع مسئولیت مشترک داریم و باید با اتحاد با هم و ذهنیت باز به عنوان افغان مسلمان خدمت کنیم.
عده‌ای دیگر مانند محسن روحی‌صفت دیپلمات سابق و تحلیلگر سیاسی در دفاع از نوع سیاست اتخاذی کشورمان معتقد است: سیاست ایران در قبال افغانستان در حال حاضر به عنوان ایفای نقش یک تسهیل‌گر برای صلح و ثبات در افغانستان است. وی در این‌باره می‌گوید: تحلیلگران و سیاستمدارانی که شنیده می‌شود پیشنهاد می‌دهند ایران خود را از مسائل افغانستان دور نگه دارد از واقعیات اطلاعی ندارند. حضور هیئت‌های سیاسی و دیپلماتیک از جناح‌های مختلف افغانستان در تهران، ابتکار ایران برای جلوگیری از وقوع یک فاجعه، گسترش ناامنی، بی‌ثباتی، جنگ و خونریزی در افغانستان است.
نظر شما