۲۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۷:۳۳
کد خبر: 884801

یادداشت شفاهی:

سیمای اخلاقی و رفتاری امام جواد(ع)

حجت‌الاسلام جواد مجتهد شبستری، نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری

امام محمد تقی(ع) همانند پدران بزرگوارشان، نمونه کامل صفات و فضائل اخلاقی بوده و محاسن، فضائل و کرامات بیشماری دارد. هر چند کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست/که ‌تر کنم سر انگشت و صفحه بشمارم به برخی از این ویژگی‌های والای شخصیتی و رفتاری مختصر اشاره می‌شود.

به گزارش قدس آنلاین: یکی از مهمترین ویژگی‌های شخصیتی‌ایشان دارا بودن ولایت تکمیلی و توانایی هدایت جامعه اسلامی در هشت سالگی است. در میان ائمه(ع) تنها وجود مقدس امام جواد(ع) و حضرت مهدی(عج) هستند که در سنین خردسالی به مقام امامت رسیده‌اند. این امر بیانگر این نکته است که برای رسیدن به مقام امامت، سن و سال مطرح نیست. همچنانی که حضرت عیسی(ع) در سنین کودکی و طفولیت به مقام نبوت رسید و در قرآن کریم آمده است که در گهواره با مخالفین صحبت می‌کرد. آن حضرت با سن کمی که داشت توانست جامعه را هدایت و مسئله امامت را به بهترین شکل اداره کند. امام محمد تقی(ع) اگر چه از علوم دینی به مقدار کافی برخوردار و در سایر فضایل و کمالات انسانی در حد اعلا بود، ولی با توجه به سن کمی که داشت مراتب علمی و کمالات ذاتی او بر اکثر افراد، حتی شیعیان مخفی بود اما مراتب علمی و فضایل انسانی او به تدریج آشکارتر شد و روز به روز بر تعداد ارادتمندان و علاقه‌مندانش اضافه گردید. او در این جایگاه آن چنان درخشید که موجب بهت مأمون و سایر افرادی بود که با ائمه(ع) مخالفت می‌کردند.

ویژگی بارز نهمین امام شیعیان علم و دانش حضرت بود. البته همه ائمه(ع) در این مقام و جایگاه، بالاترین رتبه را داشتند. همچنان که پدر بزرگوارش به عالم آل محمد(ص) مشهور است و یکی از ویژگی‌های‌ ایشان دارا بودن مقام علم و دانش است. او با اینکه در خردسالی به مقام امامت رسید و عمر امامت‌شان هم کوتاه بود و در ۲۵ سالگی به شهادت رسید اما در همان زمان کوتاه مباحثات و مذاکراتی با پیروان ادیان مختلف در مباحث کلامی یا فقهی داشت که اعجاب دیگران را برانگیخت. سخنان و مناظرات امام جواد(ع) و حل مشکلات بزرگ علمی و فقهی، تحسین و اعجاب دانشمندان و پژوهشگران اسلامی اعم از شیعه و سنی را برانگیخت و آنان را به تعظیم واداشت و همچنان که در تاریخ آمده هر کدام او را به نحوی ستوده‌اند.

شیخ مفید در این مورد نوشته است: «هنگامی که فضایل و علم و حکمت و ادب و کمال عقل حضرت جواد(ع) با سن کمش برای مأمون به اثبات رسید او را برتر مشایخ زمان یافت، شیفته وی شد و دخترش‌ام‌الفضل را به عقد او درآورد و به مدینه فرستاد و همواره در اکرام و تجلیل و بزرگداشت او کوشا بود».

هر چند که مأمون با فرستادن دخترش‌ام‌الفضل به خانه امام جواد(ع) می‌خواست همیشه او را زیر نظر داشته باشد و از کارها و اخبار خانه‌ایشان بی‌خبر نماند اما افزون بر آن در پاسخ به اعتراض بزرگان بنی عباس در خصوص ازدواج دخترش با امام جواد(ع) آن امام همام را اعجوبه عصر خوانده و گفت: من بدان جهت او را به دامادی خود برگزیدم که با کمی سن، در علم و فضیلت بر همه اهل زمان برتری دارد و اعجوبه‌ای است در علم و دانش.

یکی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی نهمین پیشوای معصوم و جوان‌ترین امام شهید که در عمر کوتاه اما با برکت خود، میراث ماندگار فرهنگ تشیع را پاس داشت، جود و کرم اوست. البته تمام ائمه(ع) معدن جود و کرامت هستند، اما آقا جوادالائمه(ع) از حیث جود و کرم زبانزد خاص و عام است. آمده است هنگامی که پدرش علی بن موسی الرضا(ع) در خراسان بود، اصحاب، ‌ایشان را از در فرعی خانه خارج می‌کردند تا با افراد کمتری مواجه شود که برای دریافت کمک گرد خانه‌اش تجمع می‌کردند. هر فرد در هر مسیری از حضرت خواسته‌ای داشت، دست خالی از نزد او باز نمی‌گشت و به نحو ممکن خواسته او را اجابت می‌کرد. جود و کرم امام جواد(ع) ویژگی مهمی است که خصوصاً در این زمان و با وجود مشکلات اقتصادی و تنگناهای مالی، افراد توانمند می‌توانند از این سیره تربیتی الگو گرفته و مشکلات نیازمندان را تا جایی که مقدور است، برطرف کنند.

صبر و خویشتن داری از دیگر ویژگی‌های آن حضرت است. همسر آن حضرت، دختر مأمون بود و در زندگی سر ناسازگاری با او داشت اما امام(ع) سال‌ها او را تحمل کرد و در نهایت هم به دست او به شهادت رسید. صبر و مدارا و تحمل در برابر دشمنان، مخالفان حتی نزدیک‌ترین افراد او بهترین الگوی تربیتی برای ماست.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.