با سیلی از جمعیت همراه شده‌ام. قدم‌های بیشتری که برمی‌داریم فاصله‌مان با مرکزی‌ترین نقطه جهان در این روز کمتر می‌شود. در اولین نگاه، دیدن گنبد و گلدسته‌ها سلامی را بر لبانمان جاری می‌کند. هرکداممان با داستانی متفاوت دلهره‌هایمان را پشت باب‌های این نقطه امن جا می‌گذاریم و با دلی آرام وارد این حریم می‌شویم. در ایام شهادت حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) همراه با میلیون‌ها زائر پا به بارگاه منور رضوی می‌گذارم.
اما مقصد من و گروه برنامه‌سازی که میهمان حرم شده‌اند گوشه‌ای دنج در صحن آزادی است. در اینجا برنامه توحیدخانه با حضور افرادی که این روزها حسابی دل در گرو ائمه اطهار(ع) دارند تهیه و برای پخش روی آنتن شبکه یک سیما می‌رود. حس و حال غریبی حکمفرماست. قرار است اینجا در میان ازدحام و همهمه جمعیت درحالی که صدای بلند عزاداری و سوگواری برپاست از آرامش صحبت شود؛ آرامشی که با قدم گذاشتن در این بارگاه قدسی بدست می‌آوریم.
ارسال آرامش از قاب دروبین
بارگاه منور رضوی چنان انرژی دارد که گاهی دیدن یک عکس و یا پخش زنده تصاویر آن می‌تواند این حس آرامش را به مخاطب منتقل کند. کاری که این روزها گروه اجرایی برنامه توحیدخانه کرده‌اند انتقال همین آرامش از طریق تصاویر و قاب‌های ماندگار است. علاوه بر این، حضور کارشناسان که از منظر علمی به موضوع آرامش می‌پردازند به تقویت برنامه کمک کرده است.
هنگام پخش برنامه همه از قاب‌های کوچک و بزرگ تلویزیون تصویر برنامه را می‌بینند اما پشت دوربین داستان دیگری در جریان است. اینجا استودیو صاحب‌الزمان(عج) در حرم مطهر رضوی است.
ظرف کوچک ما در برابر ظرفیت‌های پرشمار حضرت
پیش از شروع با مجید یراق‌بافان، مجری برنامه به گفت‌وگو می‌نشینم تا حال و هوای این روزهای استودیو صاحب‌الزمان(عج) را از زبان او بشنوم. یراق‌بافان می‌گوید: وقتی محل برنامه بهشت حضرت رضا(ع) باشد معلوم است سراسر فضا مملو از نشاط و بهجت است و حال و هوای خوبی در آن جریان پیدا می‌کند. مهم‌ترین وجه تمایز این برنامه نسبت به برنامه‌های تلویزیونی استودیو عمومی هم همین موضوع است. البته که همکاری با یک تیم حرفه‌ای و کاربلد حال آدم را بهتر هم می‌کند. تیمی که با دقت به وجه هنری برنامه پرداخته و یک اتاق فکر توانمند پای کار آن است تا پرداخت موضوعی و محتوایی برنامه، به نحو احسن انجام شود.
صحبتم با او را در مورد موضوع متفاوت انتخاب شده برای برنامه و تأثیرگذاری آن بر مخاطبان ادامه می‌دهم. یراق‌بافان عنوان می‌کند: برای بازخوردگیری هنوز زود است، اما ضمن احترام به همه برنامه‌های امسال و سال‌های گذشته، موضوع مشخص این است به دلیل نوع محتوای متفاوت انتخاب شده برای برنامه، مخاطبان ارتباط متفاوت‌تری هم برقرار کرده‌اند. چون نگاه این برنامه صرفاً احساسی و متمرکز بر عزاداری نبوده است. موضوع برنامه آرامش است و درخصوص آن گذری نیز به سیره امام رضا(ع) داشتیم. اما اصطلاحاً ظرف کوچک و مظروف بزرگ است و شاید آن‌طور که باید به خروجی صد درصدی نرسیدیم، چون زمان کم بود.
مجری توحیدخانه در ادامه موضوع برنامه را فراتر از قید زمان می‌داند و می‌گوید: بحث آرامش موضوعی نیست که به صورت مناسبتی مثلاً در ایام آخر صفر به آن بپردازیم. گفتن از امام رضا(ع)، تمدن و فرهنگ رضوی که توأم با آرامش است، موضوعی است که باید در طول سال به آن پرداخته شود. در این برنامه به ناگفته‌هایی از فرهنگ، اخلاق، تاریخ و سیره رضوی اشاره شد اما این‌ها تنها نقطه آغاز بود و گام اول محسوب می‌شد که البته برای ادامه، مطالعه مخاطبان را هم می‌طلبد. به‌طور کلی ما در روشن کردن چراغ اول برای نشان دادن مبدأ ورود به این راه امن موفق بوده‌ایم اما این چراغ‌ها باید تبدیل به چهل‌چراغ شود.
زاویه دوربین دست مخاطبان است
آماده‌سازی استودیو در حال انجام است. یک نفر شمع‌های دکور را روشن می‌کند و یک نفر در حال آماده‌سازی مجری و میهمان است. صدابردار مشغول تست صداست و تصویربرداران هم زاویه دوربین‌ها را تنظیم می‌کنند. نورهای استودیو روشن می‌شود. همه چیز برای شروع برنامه آماده است. صدای شمارش معکوس برای آغاز برنامه شنیده می‌شود.
مجری در آغاز کلام، ایام شهادت را به پیشگاه صاحب‌الزمان(عج) تسلیت و به مخاطبان برنامه خوش‌آمد می‌گوید اما به سبک دیگری. او همه دل‌ها را روانه زیارت حضرت می‌کند. اینجاست که صلوات خاصه امام رضا(ع) پخش می‌شود و این رسماً شروع برنامه است.
در این فاصله به اتاق فرمان می‌روم. چند نفر پشت نمایشگرهای کوچک و بزرگ نشسته‌اند. تهیه‌کننده برنامه پشت سرشان ایستاده و مشغول صحبت درباره بخش بعدی یعنی صحبت زائران درباره موضوع برنامه است. مجید ظریف درباره حس و حال دریافتی از بینندگان توضیح می‌دهد: «مخاطبان برنامه در پیام‌هایشان خواسته‌اند فضای اینجا را بیشتر به تصویر بکشیم. مکرر درخواست داشتیم حال و هوای حرم در این روزها پخش شود».
صحبت درباره آرامش در حرم مطهر رضوی، حس و حالی است که هرکس یک بار هم که به اینجا آمده باشد، آن را تجربه کرده است. کافی است نگاهمان به گنبد طلایی حضرت بیفتد، قطره اشکی از چشمانمان جاری شود تا تمام دردها و آلام دلمان جایش را به آرامشی وصف‌ناشدنی بدهد. ظریف درباره اینکه چرا این موضوع را برای برنامه‌سازی انتخاب کرده، می‌گوید: ما در این فصل توحیدخانه سراغ موضوع آرامش رفتیم و دنبال آگاهی‌بخشی و تعمیق معرفت مخاطب در ایام مناسبتی هستیم. اتفاقی که در شبکه‌های دیگر تلویزیون رخ نمی‌دهد، چرا که معمولاً برنامه‌سازان سراغ برنامه‌هایی می‌روند که شور ایام را نشان دهد. مکان و نام توحیدخانه برازنده این اتفاق است، چراکه جناب فیض کاشانی هم در زمان وقف این مکان برای درس و بحث علمی در کنار بارگاه حضرت، بسیار هوشمندانه عمل کرده‌اند. ما هم به پیروی از ایشان سعی داریم این حرکت را دنبال کنیم. اگر بتوانیم گمشده انسان مدرن که آرامش است را با آرامش در زیارت و همراهی با خاندان مطهر اهل بیت(ع) به مخاطب منتقل کنیم رسالتمان را انجام داده‌ایم.
البته او درباره روند ادامه این برنامه در فصول بعدی هم خبر می‌دهد: ما در این فصل آرامش را از جنبه اجتماعی، سیاسی و تاریخی بررسی کرده و آن را با موضوعات روز منطبق کردیم. برای فصول بعدی نیز با موضوعات مختلف با همین سبک و سیاق ادامه خواهیم داد. فصل بعدی برنامه در ایام فاطمیه خواهد بود و سعی خواهیم کرد مسیر و خط مشی توحیدخانه حفظ شود.
آرامش در دامان اهل‌بیت(ع)
بخش بعدی برنامه پخش آیتمی در ۸۸ ثانیه درباره حال‌وهوای روزهای پایانی صفر در حرم مطهر است که با خوش‌سلیقگی تهیه شده است. هنگام پخش آن سراغ کارگردان هنری توحیدخانه می‌روم. مصطفی اعلمی صحبت‌هایش را این‌طور آغاز می‌کند: توحیدخانه یک مجموعه پنج قسمتی است که از صبح رحلت پیامبر(ص) آغاز شد. برنامه زنده است اما آیتم‌های ضبطی نیز بین گفت‌وگوهای پخش می‌شود. فیلم‌برداری، ساخت و تدوین این آیتم‌ها از چند هفته پیش آغاز شده و گروه ساعات زیادی را بدون وقفه کار کرده است. در طول این مدت بچه‌ها هیچ وقت احساس خستگی نکردند چراکه موضوعاتی که مربوط به حضرت رضا(ع) هیتند حس و حال متفاوت و بهتری دارند.
او در خصوص انتخاب موضوع برنامه هم می‌گوید: موضوع کلی برنامه آرامش است. برنامه‌سازان توحیدخانه اعتقاد دارند آرامش، گمشده دنیای امروز است؛ فارغ از حد و مرزهای جغرافیایی، یعنی به طور کلی این را مشکل انسان امروز می‌دانند. در این چند قسمت وجوه مختلف آرامش در گفت‌وگو با میهمانان مختلف بررسی شد و هر کدام قطعه‌ای از این پازل را تکمیل کردند. در یکی از قسمت‌ها در مورد رابطه آرامش با زیبایی‌شناسی مثلاً نواهایی که هنگام زیارت می‌شنویم و آرامش حاصل از تماشای معماری حرم صحبت شد. در قسمت دیگری نیز آرامش از منظر تاریخی بررسی شد و به این موضوع رسیدیم که به سبب قرارگیری محل تدفین حضرت رضا(ع) در نقطه‌ای از ایران، شهر مشهد چه میزان در طول تاریخ مأمن دوستداران و مریدان ایشان شده است. به‌طور کلی می‌توان گفت پیام برنامه این است «آرامش شکل نمی‌گیرد مگر با معنویت و در دامان اهل‌بیت(س)».
صدای اذان در حال پخش است و این قسمت برنامه هم به پایان خود نزدیک می‌شود. عوامل هم در اتاق فرمان در حال گفت‌وگو در مورد قسمت پایانی برنامه هستند.
دوباره به استودیو برمی‌گردم. اینجا درها و پنجره‌ها رو به صحن آزادی باز می‌شوند. رو به ایوان طلا، گنبد و گلدسته طلا. رو به آنکه در جوارش قلب آدم مطلّا می‌شود چراکه مملو از آرامش است. او انیس النفوس است و آرام جان‌ها.
همان طور که رو به حضرت ایستاده‌ام چشمم به کتیبه بزرگ آویخته به ایوان طلا می‌افتد که روی آن نوشته شده: «خوشا راهی که پایانش تو باشی»؛ اینجاست که آرامشی وجودم را فرا می‌گیرد و با خود فکر می‌کنم تسکین همه دردها و رنج‌ها، پایان همه دلمشغولی‌ها و ناآرامی‌های روح همه ما اینجاست؛ اینجا در این گوشه از بهشت.
نظر شما