نادیا محرابی کارشناس انرژی در رابطه با اهمیت مقابله هدفمند با تحریم‌های انرژی غرب علیه ایران به خبرنگار قدس گفت: سیاست‌های تجاری نفت خام ایران از لحاظ تاریخی به شدت تحت تأثیر تحریم‌ها قرار گرفته است که منجر به وابستگی شدید به پویایی‌های نوسان بازار بین‌المللی شده است. اما ایران در واکنش به شرایط کنونی رویکرد خود را اصلاح کرده و بر اساس وجود تحریم ها و ایجاد بازارهای تضمینی به سمت تجارت انرژی روی آورده است. در حالی که توسعه زنجیره ارزش نفت در داخل کشور همچنان یک هدف بلندمدت است، فرصتی برای سرمایه گذاری بر روی سرمایه گذاری در پالایشگاه های مستهلک شده برای ایجاد بازاری برای صادرات نفت خام وجود دارد.

وی ادامه داد: اتکای ایران به صادرات نفت خام به عنوان منبع درآمد قابل توجهی، ایران را در برابر تحریم های بین المللی آسیب پذیر کرده است. این وابستگی منجر به چالش های اقتصادی و نیاز به کشف استراتژی های جایگزین شده است. هدف ایران با حرکت به سمت ایجاد بازار تضمین شده، کاهش تأثیر تحریم ها بر تجارت نفت خام و تضمین خروجی پایدار برای تولید نفت خود است.

سرمایه گذاری در پالایشگاه های مستهلک شده در کشورهای همسایه

وی ادامه داد: یکی از رویکردهای ایجاد بازار تضمین شده برای نفت خام ایران، سرمایه گذاری در پالایشگاه های مستهلک شده در کشورهای همسایه است. این پالایشگاه ها اغلب دارای ظرفیت های کم استفاده یا غیرفعال هستند که فرصتی را برای ایران فراهم می کند تا از آنها برای فرآوری نفت خام خود استفاده کند. با نوسازی و فعال سازی این پالایشگاه ها، ایران می تواند بازاری اختصاصی برای صادرات نفت خود تضمین کند و وابستگی خود را به نوسانات بازار جهانی کاهش دهد. سرمایه گذاری در پالایشگاه های مستهلک شده در کشورهای همسو در مقایسه با ساخت پالایشگاه های جدید در داخل، گزینه ای مقرون به صرفه برای ایران است.

وی افزود: سرمایه گذاری مورد نیاز برای ساخت یک پالایشگاه با ظرفیتی معادل یک میلیون بشکه در روز بیش از 30 میلیارد دلار خواهد بود. با این حال، ایران با تمرکز بر نوسازی و فعال‌سازی مجدد پالایشگاه‌های موجود، مانند پالایشگاه‌های ونزوئلا، می‌تواند به همان ظرفیت پالایشی با هزینه‌های سرمایه‌گذاری بسیار پایین‌تر، که کمتر از نیم میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، دست یابد. علاوه بر این، می توان از طریق صادرات خدمات فنی و مهندسی و همچنین تجهیزات پالایشگاهی، سرمایه گذاری را تسهیل کرد و نیاز به سرمایه گذاری دلاری را به حداقل رساند.

اجرای دو سیاست کلیدی بازارسازی و  بازاریابی جدید برای تنوع مبادی صادراتی

این کارشناس انرژی با اشاره به صفر شدن ذخایر نفتی روی آب و شناور ایران که در ابتدای دولت سیزدهم هیچ مشتری نداشتند و همچنین افزایش تولید نفت خام ایران گفت: حرکت به سمت متنوع کردن مبادی صادراتی نفت خام ایران از طریق دو سیاست کلیدی بازارسازی در پالایشگاه‌های فراسرزمینی و همچنین بازاریابی جدید مبتنی بر تمرکز بر پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس اما با تعداد بالا در شرق آسیا کمک کرده است که ایران میزان صادرات نفت خام خود را به رقم بی‌سابقه‌ای بعد از آغاز دوباره تحریم‌ها در سال ۲۰۱۸ برساند. در آخرین اقدام مهم دولت، علاوه بر رسیدن به تولید روزانه ۳.۴ میلیون بشکه نفت خام، ذخایر نفتی بدون مشتری و شناور روی آب ایران صفر شد.

وی  گفت: سیاست‌های تجاری نفت خام ایران در طول تاریخ توسط تحریم‌ها شکل گرفته است که منجر به اتکای شدید به پویایی بازار بین‌المللی شده است. با این حال، ایران با تغییر به سمت ایجاد بازار تضمینی و سرمایه گذاری در پالایشگاه های مستهلک شده کشورهای همسو، می تواند بر چالش های ناشی از تحریم ها غلبه کند و خروجی پایداری را برای صادرات نفت خود تضمین کند.

وی افزود: مورد ونزوئلا نمونه ای از مزایای بالقوه نوسازی پالایشگاه های موجود برای ایجاد بازار اختصاصی برای نفت خام ایران است. ایران با استفاده از تجربیات موفق و گسترش همکاری ها، به ویژه در مناطقی مانند آفریقا، می تواند تلاش های بازاریابی تضمین شده خود را افزایش دهد و وابستگی خود را به نوسانات بازار جهانی کاهش دهد. در حالی که چالش‌ها و ریسک‌ها وجود دارد، برنامه‌ریزی دقیق، اتحادهای استراتژیک و توافق‌های دوجانبه قوی می‌تواند به کاهش این عوامل و ایجاد یک چارچوب پایدار برای ثبات بازار بلندمدت کمک کند. با سرمایه‌گذاری بر روی پالایشگاه‌های مستهلک شده، ایران می‌تواند به‌طور استراتژیک بازار تجارت نفت خام خود را گسترش دهد.