به گزارش قدس خراسان، حضور مجری طرح توسعه گوهرسنگ‌های کشور در مشهد فرصتی بود تا درباره اصلاح قوانین و لغو ممنوعیت‌های قانونی در زمینه طلا، نقره و گوهرسنگ‌ها که پیش‌تر در گزارش‌های مختلف به آن پرداخته‌ایم با او به گفت‌وگو بنشینیم.
سید ابومحمد هاشمی که نماینده وزارت صمت در جلسات کمیسیون اصل۹۰ پیرامون مشکلات این حوزه بوده، گفت: بحث ما گوهرسنگ تراش‌خورده و گوهرسنگ‌های سنتتیک و فراوری شده سایر کشورها برای ورود نیست، تمام تأکید ما بر ورود گوهرسنگ‌های راف و تراش نخورده است تا به ایجاد اشتغال کمک شود.
وی با اشاره به ابلاغ سند توسعه ملی گوهرسنگ در دو سال و نیم پیش، ادامه داد: پیش از ابلاغ روی این سند در حدود سه سال و نیم کار تحقیقاتی و پژوهشی صورت گرفته است. در این سند وضعیت گوهرسنگ کشور با توجه به مجموع نقاط قوت، ضعف و طرح‌های مطالعاتی استخراج شد و به این نتیجه رسیدیم وضعیت گوهرسنگ‌ها در شرایط فعلی کشور دارای استراتژی رشد سریع است بنابراین می‌توانیم گوهرسنگ‌ها را به جایگاه واقعی برسانیم.
هاشمی رفع اشکالات در قوانین و مقررات گوهرسنگ‌ها را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: تمامی گوهرسنگ‌های خام در گروه چهار کالاهای ممنوعه قرار می‌گیرند و این یک اشکال اساسی است. گوهرسنگ در افغانستان در حال حاضر به شکل مزایده عرضه می‌شود اما به دلیل شرایط کشور خودمان این امکان را نداریم در مزایده‌ها شرکت و این گوهرسنگ‌ها را به عنوان مواد اولیه صنعت به کشور وارد و استفاده کنیم. به تازگی از کمیسیون اصل۹۰ پیگیر این موضوع هستیم تا قوانین و مقررات این حوزه تسهیل و گوهرسنگ‌های خام و راف از گروه چهار کالاهای ممنوعه خارج شود تا به عنوان مواد اولیه صنعت گوهرسنگ‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
وی در خصوص پیشنهاد سازمان صمت مبنی بر ارائه اسامی گوهرسنگ‌های مورد نیاز و خارج شدن آن‌ها از گروه چهار کالاهای ممنوعه گفت: پیشنهاد شده گوهرسنگ‌های مورد نیاز کشور که در داخل کشور از معادن استخراج نمی‌شود به وزارت صمت معرفی و در نهایت از گروه کالاهای ممنوعه خارج شود، اما شخصاً اعتقاد دارم باید همه گوهرسنگ‌های خام از این فهرست خارج شود، زیرا بسیاری از معادن ما اکتشاف نشده و اگر نمی‌توانیم همه گوهرسنگ‌ها را از فهرست خارج کنیم می‌توانیم به صورت مشخص گوهرسنگ‌های حوزه افغانستان را مانند زمرد یا یاقوت و انواع گوهرسنگ‌هایی که در کشور افغانستان وجود دارد را از این گروه کالایی خارج کنیم تا بتوانیم به توسعه بهتر این هنر- صنعت بپردازیم. حتی اگر گوهرسنگ‌هایی که در کشور داریم را وارد و به عنوان یک کار صنعتی به این اتفاق نگاه کنیم می‌توانیم با تراش و عرضه مجدد این گوهرسنگ‌ها به بازار ارزش افزوده ایجاد کنیم.
مجری طرح توسعه گوهرسنگ‌های کشور ادامه داد: در اوایل آبان ماه در شهر فردوس استان خراسان جنوبی نخستین دوره مسابقات ملی گوهرتراشی برگزار شد که تراشکاران با هم به رقابت پرداختند. گوهرتراشی در کشور به سطح قابل قبولی رسیده و می‌توان مصنوعات ساخته شده در این زمینه را به بازارهای جهانی ارائه داد و لازمه این اتفاق این است که گوهرسنگ‌های مختلف در اختیار تراشندگان به عنوان مواد اولیه قرار بگیرد و این درخواست را از نمایندگان مجلس و دولت داریم که در راستای اصلاح قوانین به ما کمک کنند و این اصلاح قوانین اتفاق بیفتد.
رفع مشکل صادرات گوهرسنگ‌ها نیازمند ایجاد اتاق گوهر و فلزات گرانبها
هاشمی با اشاره به معضل ارزش‌گذاری فلزات گرانبها در بانک مرکزی و ارزش‌گذاری گوهرسنگ‌ها در وزارت صمت برای صادرات و سردرگمی صادرکنندگان ادامه داد: برنامه‌ای در طرح ملی گوهرسنگ داریم با این عنوان که اتاق گوهر و فلزات گرانبها در فرودگاه‌هایی مانند فرودگاه امام خمینی(ره) تهران و شهید هاشمی‌نژاد مشهد که گمرک تخصصی دارند شکل بگیرد و مجموع قیمت‌گذاری‌ها و موارد مربوط به کارهای گمرکی و ترخیص مجموع گوهرسنگ‌ها، فلزات گرانبها و جواهرات چه به صورت تجاری یا بار همراه مسافر در این اتاق انجام شود.
وی تصریح کرد: اشکالاتی در این خصوص وجود دارد که در چهارمین میز کشوری در اتاق بازرگانی مشهد هم مطرح شد. متأسفانه در میان دستگاه‌های اجرایی مسئولیت اینکه کدام دستگاه چه بخشی را حل و فصل کند مشخص نیست و باید اختلافات میان دستگاه‌ها حل شود، اگر اتاق گوهر و فلزات گرانبها را در فرودگاه امام خمینی(ره) نمونه‌سازی و در ادامه در چهار گمرک فرودگاهی از جمله مشهد اجرایی کنیم، قطعاً این مشکل حل شدنی است و به زودی یکی از فرودگاه‌ها را به این اتاق مجهز خواهیم کرد تا فرایند ترخیص به صورت یکپارچه انجام شود. مجموع مصنوعات ساخته شده در سامانه جامعه تجارت ثبت می‌شود و تولیدکنندگان در حال طی کردن این فرایند و صادرات هستند اما اینکه ارزش‌گذاری‌ها در دو سازمان صمت و بانک مرکزی صورت می‌گیرد قطعاً یک اشکال است و باید اصلاح شود و راهکار ارائه شده ایجاد اتاق گوهر و فلزات گرانبها برای ارزش‌گذاری است که در سند توسعه گوهرسنگ کشور آمده است.
مجری طرح توسعه گوهرسنگ‌های کشور تصریح کرد: سند توسعه گوهرسنگ‌ها یک سند به هم پیوسته و مجموعه‌ای از عملیات‌های مختلف در حوزه گوهرسنگ‌هاست که از عملیات اکتشاف شروع می‌شود و تا آموزش تراش، بازاریابی، نوآوری‌ها، پژوهش‌ها و در نهایت ختم به بازارهای داخلی و حضور گوهرسنگ‌های فراوری شده در بازارهای جهانی می‌شود، این سند ملی است و نگاه استانی ندارد اما در سایه این سند براساس راهبردهای مشخص ۴۵ فعالیت تعریف و تقسیم وظایف شده است و در اجرای این سند پنج وزارتخانه و ۲۰ نهاد دولتی و غیردولتی دخیل هستند و هر کدام کارهای خود را انجام می‌دهند، مثلاً در ایمیدرو ۱۱ استان برای اکتشاف معدنی سراسری گوهرسنگ‌ها و یاقوت و زمرد در نظر گرفته شده است.
وی خاطرنشان کرد: آموزش تراش بازارمحور در سراسر کشور با سازمان فنی و حرفه‌ای برنامه‌ریزی شده که در ۳۱ استان این دوره‌ها برگزار شد. برای خراسان رضوی یکی از فعالیت‌های در نظر گرفته شده ایجاد یک مرکز تجاری بزرگ در دوغارون تایباد است که این موضوع اهمیت بسیار زیادی دارد.
هاشمی با تأکید بر سودمند بودن ساخت مرکز تجاری مرزی برای گوهرسنگ‌ها خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه دوغارون به تازگی به عنوان منطقه آزاد اقتصادی و تجاری معرفی شده این درخواست را داریم سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری هستند در این موضوع ورود کنند تا یک بازارچه خیلی خوب برای صادرات قانونمند گوهرسنگ‌ها داشته باشیم.
وی ادامه داد: مرکزی در خراسان جنوبی در شهر فردوس راه‌اندازی شد تا مرکز تولید مصنوعات بازارپسند به غیر از انگشتر و عقیق باشد. پیش‌بینی ما این است که اگر شرایط به این صورت و طبق برنامه‌ها پیش برود قطعاً در چند سال آینده گوهرسنگ‌ها در رده‌های بالای تجاری و درآمدزایی کشور قرار خواهند گرفت.
مجری طرح توسعه گوهرسنگ‌های کشور به ظرفیت شهر مشهد اشاره کرد و گفت: این شهر به صورت بالقوه دارای کارگاه‌های سنتی بوده و تراش گوهرسنگ‌ها به ویژه فیروزه در آن وجود دارد، ما الزام داریم اگر بخواهیم به بازار جهانی ورود کنیم باید تراشی در سطح بین‌المللی داشته باشیم و نگاه سنتی به تراش گوهرسنگ ها باید عوض شود و باید طراحان جدید در این عرصه داشته باشیم. خوشبختانه در مشهد ظرفیت تراش گوهرسنگ وجود دارد و برای تراش بازارپسند فعالیت‌هایی شروع شده و در این زمینه آینده خوبی را متصور هستیم.
سهم ایران از گردش مالی گوهرسنگ‌هاکمتر از ۰/۲ درصد است
وی درباره کالاهای خارجی به ویژه چینی در بازار رضا(ع) مشهد عنوان کرد: با توجه به ممنوعیت‌ها قطعاً این‌ها از مجاری غیرقانونی وارد کشور می‌شوند و باید صاحبنظران در این حوزه در قالب یک کار علمی ورود کنند، بخش عظیمی از بازارهای مشهد و تهران را گوهرهایی که هیچ کیفیتی ندارند و عمدتاً واردات غیرقانونی هستند تشکیل داده و باید با آن برخورد شود.
به گفته هاشمی مجموع گردش مالی گوهرسنگ‌ها، الماس و فلزات گرانبها در سال گذشته میلادی در دنیا هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار بوده که سهم ایران بسیار ناچیز بوده و براساس آمار مجموع این شاخه‌ها کمتر از ۰/۲ درصد گردش مالی برای کشور ایجاد کرده است و در سند ملی توسعه گوهرسنگ‌ها اگر براساس راهبردها بتوانیم حرکت کنیم در دو بازه زمانی ۱۴۰۵ و ۱۴۱۰ به ترتیب به سهم یک و ۲ درصدی ارزش جهانی گوهرسنگ‌ها در دنیا رسیده‌ایم.
وی یکی از موارد جدی گوهرسنگ‌ها را زنجیره ارزش و بازار نیازمند به گوهرسنگ دانست و ادامه داد: پیگیر این هستیم که در نمایشگاه‌های معتبر، تراشکاران حرفه‌ای را شرکت بدهیم و بتوانیم انتهای زنجیره ارزش را باز کنیم. معتقدیم اگر ما بتوانیم تسهیل کنیم این حوزه به شدت اشتغال‌زاست. باید یک همگرایی بین ایمیدرو، میراث فرهنگی و سایر متولیان برقرار شود و با رسیدن به یک پیشنهاد واحد به سمت مصوب شدن در هیئت دولت برویم. در سند توسعه گوهرسنگ‌ها بقیه دستگاه‌ها دخیل هستند و براساس آن می‌توان به همگرایی میان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها رسید.
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
نظر شما