نزدیک به ۶ ماه پس از حمله غافلگیرانه طوفان الاقصی حماس در ۷ اکتبر و در پی آن تهاجم اسرائیل به نوار غزه، محققان بروکینگز در گزارشی با عنوان «۶ ماه بعد: تأثیر جنگ در غزه چیست؟» در مورد این مناقشه و بحران انسانی تحت تاثیر آن اظهارات قابل تاملی مطرح کردند.
چالشی برای دکترین بایدن
طبق تحلیل واندا فلباب-براون یکی از کارشناسان این اندیشکده، طوفان الاقصی و پاسخ وحشیانه و بدون محدودیت اسرائیل در غزه چالشی را برای محور اساسی دکترین دولت بایدن ایجاد کرده است. خارج کردن ایالات متحده از جنگ‌های بی پایانی که چندین دهه علیه بازیگران مسلح غیردولتی به منظور تلاش برای دولت سازی در خارج از کشور جریان داشت و سپس جهت گیری امنیتی و نظامی ایالات متحده به سمت رقابت با قدرت‌های بزرگ همچون چین و روسیه، استراتژی بایدن از زمان روی کار آمدن بود اما موفقیت در پیگیری این استراتژی با جنگ غزه دستخوش ابهام شده است.
سیاست ایالات متحده اکنون بدون داشتن گزینه‌های مناسب در منطقه‌ای ملتهب که در آن طیف گسترده‌ای از گروه‌های نیابتی و بازیگران مسلح غیردولتی که با جنگ در غزه جسور شده و دوباره فعال شده‌اند گرفتار شده است. حزب الله در لبنان، حوثی‌ها در یمن و گروه‌های شبه‌نظامی طرفدار ایران در عراق، همگی توانسته‌اند مشروعیت تازه‌ای پیدا کنند؛ اقدامات آنها مجموعه گسترده‌ای از تهدیدات از جمله منافع امنیتی و اقتصادی را برای ایالات متحده ایجاد کرده است. علاوه بر این، تحولات خاورمیانه به میزان بی سابقه‌ای تأثیر بالقوه قابل توجهی بر سیاست داخلی ایالات متحده و دورنمای انتخاب دوباره رئیس جمهور جو بایدن گذاشته است چرا که جوامع مسلمان آمریکایی خشمگین تهدید کرده‌اند که در انتخابات پیش رو رای خود را به بایدن نخواهند داد.
واشنگتن باید فروش سلاح به تل آویو را محدود کند
شاران گروال دیگر تحلیلگر موسسه بروکینگز با اشاره به آمار کشته شدگان غزه بر لزوم محدود شدن فروش تسلیحات آمریکایی به رژیم صهیونیستی تاکید کرده می‌نویسد: به گفته وزارت بهداشت غزه، با گذشت ۶ ماه از تهاجم اسرائیل به غزه، نیروهای اسرائیلی بیش از ۳۳ هزار فلسطینی را به قتل رساندند که تقریباً ۷۰ درصد آنها زن و کودک بودند. علی رغم اینکه دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرده است که اقدامات رژیم صهیونیستی در غزه می‌تواند به پرونده نسل‌کشی تبدیل شود و مورد بررسی قرار گیرد، و مقامات سازمان ملل متحد این اقدامات را جنایات جنگی و «نقض آشکار قوانین بین‌المللی بشردوستانه» دانسته‌اند و حتی شخص جو بایدن رئیس جمهور آمریکا اذعان کرده است که کارزار اسرائیل در غزه بیش از حد و بدون متمایزکردن نظامیان از غیرنظامیان بوده است، با این حال، او همچنان از طریق میلیاردها دلار کمک نظامی و انتقال تسلیحات از اسرائیل حمایت می‌کند. سناتور سابق پاتریک لیهی مدعی است که ادامه کمک‌های نظامی به اسرائیل با قانون که کمک به واحدهایی را که مرتکب «نقض فاحش حقوق بشر» شده‌اند، ممنوع کرده مغایرت دارد.
جاش پل و آنل شلین، که در اعتراض به جنایات اسرائیل در غزه از وزارت امور خارجه استعفا کرده‌اند، گفته‌اند که دولت بایدن با اینکه از این تخلفات آگاه است اما آنها را نادیده می‌گیرد.
این تحلیلگر موسسه بروکیگز در ادامه تصریح کرده است که دو رویی و چک سفید در حمایت از کارزار فعلی اسرائیل در غزه، وجهه آمریکا را در سراسر جهان خدشه دار کرده است و به این رژیم جرات داده است تا بدون هراس از مجازات رفتار کند. البته مدتهاست که ایالات متحده به قوانین خود احترام نمی‌گذارد. بایدن باید کمک‌های نظامی و فروش تسلیحات تهاجمی را تا زمانی که این رژیم محدودیت‌های کمک‌های بشردوستانه را لغو کند و تلفات غیرنظامیان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد، متوقف کند.
توهم شیرین وضعیت دو دولتی
ماروین کلب دیگر تحلیلگر موسسه بروکینگز در این موضوع به مطرح شدن مسئله دودولتی در سرزمین فلسطین پرداخته است و می‌نویسد: از ۷ اکتبر به این سو، «راه حل دو دولتی» برای پایان دادن به خشونت در سرزمین‌های آشغالی با انرژی بیشتری از سوی برخی مقامات و کارشناسان مطرح شده است اما ممکن است همه اینها جز یک توهم شیرین چیز دیگری نباشد.
وی با اشاره به اینکه از اواخر دهه ۱۹۳۰، دیپلمات‌ها تلاش کرده‌اند تا با فرمول «زندگی کن و بگذار زندگی کنیم» دو طرف را به پایان تنش راضی کنند و راه حل دو دولتی یکی از این فرمول‌ها است اظهار می‌کند که بایدن نه تنها این فرمول را احیا کرده است بلکه آن را به هدف اصلی دیپلماتیک خود تبدیل کرده است به طوری که موفقیت یا شکست تلاش‌های او برای پایان دادن به جنگ و کاهش بحران انسانی در نوار غزه می‌تواند تأثیر عمیقی بر دورنمای انتخاب مجدد او داشته باشد. به زعم تحلیلگر بروکینگز بایدن تلاش می‌کند خود را در ردیف برخی روسای جمهور آمریکا که در این زمینه تلاش کرده اند و موفق شده اند قرار دهد: مثل ریچارد نیکسون که به توافقات موقت دست یافت یا جیمی کارتر که به توافق صلح اسرائیل و مصر دست پیدا کرد. البته بایدن ممکن است پیشرفت‌هایی هم در این زمینه داشته باشد اما او می‌داند که مسئله دودولتی یک هدف دست نیافتنی است که سنگینی جنگ‌ها، نفرت‌های قدیمی، سوء ظن های تاریک، و سابقه وعده‌های شکست خورده را بر دوش خود می‌بیند.
تلاش‌های بایدن در حالی رخ می‌دهد که در حال حاضر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل با راه حل دو دولتی مخالف است و در آن سو حماس نه تنها با راه حل دو دولتی بلکه با موجودیت اسرائیل هم مخالف است. این اولین باری نیست که دیپلمات‌ها به دنبال فرمول‌های صلح خاورمیانه از جمله راه حل دو دولتی هستند اما تجربه نشان داده است که پیشرفت‌های تاریخی به این راحتی حاصل نمی‌شوند.
نظر شما