۲۷ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۹:۳۴
کد خبر: 978395

آقای بنزین، حواست بود؟

فرشاد پرویزیان، اقتصاددان

رخداد حاشیه ای اما قابل تامل در اقدام دفاعی ایران در مقابل رژیم اسرائیل، رفتار مردم حداقل در کلان شهرها بود که معنای خاص اقتصادی دارد.

تخصص من تحلیل اقدام نظامی کشورم نیست که حتما کارشناسان امنیتی و نظامی و سیاسی در این زمینه تحلیل‌های رازشمندی ارایه کرده اند؛ اما سخنی خطاب به آقای بنزین یا همان فرد یا گروه سیاست‌گذار و تصمیم‌گیر در باره قیمت و مدیریت مصرف بنزین دارم. شاید عجیب باشد که کشور ما در روندی دفاعی، قاطعانه به سمت مراکز مورد نظر اسرائیل شلیک کرده و در خبرها می‌خوانیم و می‌شنویم آن‌ها هراسان به سمت خرید آب و غذا رفته اند و در پناه‌گاه‌های زیرزمینی مستقر شده اند اما حداقل در کلان شهر تهران هجوم تعجب برانگیز، کمی طنز و به گمان من بسیار قابل تامل مردم به جایگاه‌های عرضه سوخت را مشاهده می‌کنیم که صف‌های طولانی تا صبح تشکیل ‌می‌شود. این‌که مردم چرا چنین رفتار کردند و چگونه ذهنشان درگیر شده و شاید از نگرانی ناشی از هرگونه اقدامات متقابل رسانه ای بدون پشتوانه فضای مجازی علیه کشورمان خواهان گرفتن یک باک بنزین برای خروج احتمالی از شهر باشند، حتما نیازمند تحلیل و پژوهش در سایر  حوزه های اجتماعی است اما برای شما سوال نیست اگر احتمال ناامنی و جنگ و حمله را دارند چرا به سمت خرید اقلام مهم‌تر یعنی آب و غذا نرفته اند و صف تشکیل نشد؟

آقایان دارای تفکر هندسی، دقت بفرمایید در رفتار مصرف کننده، نوعی تصمیم گیری برای حفظ مطلوبیت یا حفظ ارزش دارایی صورت می‌گیرد که به جانشینی معروف است. مثلا هنگام افزایش قیمت گوشت قرمز، به مصرف گوشت سفید پرداخته و مرغ جایگزین گوسفند می‌شود. البته اساس مفهوم جانشینی، بصورت فیزیکی واقعا جبران همان مصرف نیست بلکه به رابطه قیمت‌ها و سبد رجحان مصرف کننده مرتبط است تا صِرف نوع کالا که برای جلب توجه شما بیان شد. به عبارتی با افزایش قیمت هرکالا، مصرف کننده از میزان مصرف آن کاسته و کالای دیگر را جانشین می‌کند. حال کسانی‌که دایم از لزوم مدیریت مصرف انرژی و مفت بودن قیمت بنزین و هدر رفتن ثروت ملی می‌گویند اصلا توجه دارند که برای بنزین، کالای جانشین وجود ندارد؟ مردم خودروی شخصی استفاده نکنند و با کدام ناوگان حمل نقل عمومی مناسب و قیمت متناسب زندگی روزمره را مدیریت کنند؟ وانت نیسان حمل میوه و تره بار خاموش و متوقف شود با کدام خودرو توزیع مویرگی کالاها انجام شود و مثال‌های متعدد مرتبط که ملموس است. مگر شما در سطح کلان اجازه صرفه جویی در مصرف سوخت به مردم داده اید؟ مگر مردم بنزین را می‌خورند؟ در باک خودروهایی میریزند که به لطف انحصار و هزاران داستان که دیگر تکرارش هم خسته کننده است، بدون هیچ اختیاری مجبورند دو تا سه برابر متوسط جهانی بنزین مصرف کنند. مگر اجازه ورود خودروهای با مصرف سوخت در متوسط مقادیر جهانی دادید؟ نقدا آقای بنزین، حواست باشد که در چنین ساختار اقتصادی ایجاد شده، بنزین دارای جانشین نیست و هرگونه محدودیت یا انتظار روانی قائل به محدودیت دسترسی احتمالی، ذهن مصرف کننده را به شدت نگران می‌کند و شاهد این ادعا اگر حوادث سال ۹۸ یادتان نیست، صف‌های ملول کننده اخیر در جایگاه‌ها که هست. مردم نسبت به بنزین بدون جایگزین، احساس کمیابی دارند و احساس ناامنی می‌کنند که چنین رفتاری نشان می‌دهند پس هنگام تحلیل‌های تک بعدی و هندسی بسیار پر شورتان در باب قیمت سوخت و ارایه توصیه یا تصمیم‌های محدود کننده، مراقب باشید این شیوه مدیریت، ایجاد احساس ناامنی خدای ناکرده دارای احتمال بروز حوادث امنیتی نکند. آقایانی که با دلیل فقط مدیریت مصرف از جمع آوری کارت سوخت جایگاه بدون افزایش قیمت، می‌گویید حتما می‌توانید حدس بزنید به محض چنین محدودیتی، امکان بروز نابازار فروش کارت سوخت و شکل‌گیری قیمتی خودجوش بالاتر و نارضایتی بیشتر وجود دارد. نمی‌دانم شاید همان نابازار احتمالی، مشوقی برای پذیرش قیمت بالاتر رسمی اما با دسترسی سهل برای ارابه‌هایی که با این میزان مصرف بدون اختیار، تحویل مردم داده اید، باشد. شاید بگویید شما آقای بنزین هستید نه خودرو، اما مردم تمایزی قائل نمی‌شوند و از چشم مدیران اقتصادی خواهند دید. خلاصه حواستان باشد در این اوضاع اقتصادی و تورم و مشکلات معیشتی، مشکلات جدیدتری برای جامعه ایجاد نکنید و حداقل تصمیماتی بگیرید که قادر به مدیریت نتایجش باشید.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.