سی و چهار نسخۀ نفیس از شاهنامۀ حکیم توس و نسخه‌های وابسته شامل شرح اشعار شاهنامه و منظومۀ «یوسف و زلیخا» در گنجینۀ کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

گنجینه بی نظیری افزون‌بر ۳۰ خطی نفیس از شاهنامۀ فردوسی در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی

به گزارش قدس آنلاین و به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان‌ قدس ‌رضوی، کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات این سازمان اعلام کرد: «در گنجینۀ کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی، سی و چهار نسخۀ خطی ارزشمند از شاهنامۀ فردوسی و نسخه‌هایی وابسته نگهداری می‌شود که شرح اشعار شاهنامه و نسخۀ ارزشمند منظومۀ «یوسف و زلیخا» که تفسیریست منظوم از سورۀ یوسف و از قدیمی‌ترین نسخه‌هاست که در سال 915 هجری قمری کتابت شده و منسوب به فردوسی‌ست، در این میان به چشم می‌خورد.»
سید محمدرضا فاضل‌هاشمی با بیان اینکه تاریخ کتابت شاهنامه‌های موجود در این گنجینه، از قرن ده تا دورۀ قاجار است و به لحاظ قدمت، کتابت و مجالس تصاویر یا مینیاتور و غیره، از نفاست بالایی برخوردارند، به چند نمونه از آن‌ها اشاره کرد و گفت: «قدیمی‌ترین نسخۀ شاهنامه با 549 ورق و 205 سطر، در قرن ده کتابت شده که اگرچه تاریخ کتابت انتهای نسخه، 782  قمریست، اما نسخه‌شناس آستان قدس رضوی، تاریخ درست کتابت آن را قرن ده هجری قمری می‌داند.»
وی در رابطه با این نسخۀ شاهنامه توضیح داد: «این نسخه به همراه نسخۀ نفیس دیگری با 59 مجلس تصویر و سرلوح که در سال 1212 کتابت شده، توسط «میرزا رضاخان نائینی» از رجال بزرگ و دانشمند و ادیب ایران، در سال 1311 به آستان قدس اهدا شده است.»
فاضل‌هاشمی، شاهنامه‌ای به کتابت قرن 12 را که در سال 86 توسط مقام معظم رهبری به آستان قدس اهدا شده است، یکی دیگر از نسخه‌های نفیس شاهنامه دانست و اضافه کرد: «این اثر و دو شاهنامۀ دیگر یکی با 508 صفحه به کتابت سال 1149، و  دیگری با دو سرلوح و کتیبۀ منقّش الوان و 33 مجلس تصویر به کتابت سال 1067، سه شاهنامۀ دارای نفاست دیگر از این مجموعه است.»
وی نسخه‌ای از شاهنامه با 90 مجلس تصویر را که در چهار مجلد تنظیم و تجلید شده و دارای سه سرلوح مزدوج زرّین و مرصّع است، از دیگر شاهنامه‌های نفیس این گنجینه دانست و خاطرنشان ساخت: «این اثر با مجالس تصویر زیبا و صفحه‌آرایی‌های هنرمندانه، توسط دکتر «فریدون مقتدری»، از محققان برجستۀ ایرانی که مدتی رایزن فرهنگی ایران در هند بودند، در سال 1383 وقف آستان قدس رضوی شده است.»
فاضل هاشمی ادامه داد: «نسخه‌ای با 51 مجلس تصویر که در دو جلد تنظیم شده و نسخۀ دیگر دارای تشعیر، جلد تیماج مشکی و  35 مجلس تصویر که به خط نستعلیق 27 سطری در 1321 توسط «محمود نوری» کتابت شده است، دو شاهنامۀ نفیس دیگر از این مجموعه است.»
نسخه‌ای از شاهنامه با 12 مجلس تصویر که در سه جلد تنظیم و در قرن 12 کتابت شده، نسخۀ نفیس دیگری‌ست که فاضل هاشمی به آن اشاره کرد و توضیح داد: «هرکدام از سه جلد این شاهنامه، دارای سه سرلوح و صفحاتی با جدول‌بندی چهار ستونه است، عناوین داستان‌ها به شنگرف و جدول‌بندی هر سه نسخه به طلاست.»
وی در پایان یادآور شد: «در گنجینۀ نسخ خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی، بیش از مجموعه بی نظیری از نسخۀ خطی در موضوعات مختلف از قبیل نجوم، ادبیات، طب، ریاضی و غیره نگهداری می‌شود که از این میان افزون بر 7200 نسخه در موضوع ادبیات است.»

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.