۲۹ دی ۱۳۹۸ - ۰۹:۵۹
کد خبر: 688795

یادداشت/

عملیات بازارباز عبور از سنت به سمت مدرن‌سازی بانکی

حسین محمودی‌اصل، اقتصاددان و استاد دانشگاه

عملیات بازارباز در دنیا از طریق معامله اوراق مالی دولتی یا اوراق قرضه صورت می‌گیرد که به عنوان یکی از سیاست‌های پولی در سطح جهان مطرح است.

عملیات بازارباز در دنیا از طریق معامله اوراق مالی دولتی یا اوراق قرضه صورت می‌گیرد که به عنوان یکی از سیاست‌های پولی در سطح جهان مطرح است. کنترل نرخ سود در ایران از سال‌های گذشته همواره به صورت دستوری و بخش‌نامه‌ای بوده  در حالی که این مسئله باید از طریق بازارباز و معاملات اوراق قرضه صورت بگیرد؛ به عبارتی دولت بدهی‌های خود را به صورت اوراق منتشر می‌کند و در اختیار بانک‌هایی که به بانک مرکزی بدهکارند قرار داده می‌شود. بانک‌ها پیشتر بیش از ۱۰۰هزار میلیارد تومان به  بانک‌مرکزی بدهکار بودند و این بدهی را داشتند و این بدهی خود به خود کسر می‌شد؛ یعنی بابت مانده بدهی بانک‌مرکزی سودهای ۳۰درصد به بالا لحاظ می‌کرد که این مسئله منجر به افزایش میزان  نقدینگی و تورم می‌شد.

تحقق عملیات بازارباز نیازمند ابزارهایی است که انتشار اوراق قرضه از سوی دولت یکی از این ابزارها به شمار می‌رود؛ چرا که دولت نزدیک به ۱۰۰هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار است و بانک‌ها هم بیش از این عدد به بانک مرکزی بدهکارند، بنابراین این اوراق در عملیات بازارباز مورد معامله قرار می‌گیرند و بانک‌ها اقدام به خرید این اوراق می‌کنند و این اوراق را به عنوان وثیقه نزد بانک‌مرکزی قرار می‌دهند.

انتشار اوراق منجر به جمع‌آوری نقدینگی می‌شود؛ به عبارتی زمانی که شاهد افزایش نقدینگی و تورم هستیم، بانک‌مرکزی اقدام به خرید اوراق می‌کند و با عملیات بازارباز از ابزارهای عملیاتی پیش‌بینی شده‌ای استفاده می‌کند. زمانی که نقدینگی در بازار کم باشد بانک‌مرکزی با خرید این اوارق منجر به تزریق پول به بازار می‌شود؛ بنابراین این مسئله موجب جلوگیری از افزایش نرخ سود خواهد شود و زمانی که نرخ سود از عدد موردنظر سیاست‌گذار پایین‌تر برود، بانک ‌مرکزی اوراق را می‌فروشد و  نقدینگی را از گردونه بازارها جمع می‌کند.

این ابزارها در عملیات بازارباز از مهم‌ترین ابزارهای کنترل تورم به شمار می‌روند؛ بنابراین از این به بعد با یک حرکت شایسته که نیاز به دقت و تدبیر دارد می‌توان اضافه‌برداشت بانک‌ها را از بانک‌مرکزی کنترل کرد و به جای آن از طریق انتشار اوراق به تنظیم بازار نرخ سود و بازار پول پرداخت. این اتفاق می‌تواند  در زمانی که رشد اقتصادی کم است با خرید اوراق توسط دولت منجر به افزایش رشد اقتصادی و رونق شود و در زمانی که شرایط به گونه دیگری است و افزایش تورم مشهود است؛ بانک مرکزی با عرضه اوراق و جمع‌آوری نقدینگی تورم را در حدقابل قبولی کاهش دهد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.