به گزارش قدس آنلاین صغری فهیمی، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه جامعة‌الزهرا درباره تبارشناسی قیام حضرت سیدالشهدا(ع) و هدف از حرکت ایشان گفت: سیاسی بودن حرکت و قیام امام حسین(ع) یک واقعیت تاریخی است که نمی‌توان بین آن‌ها تفکیک و فاصله قائل شویم. البته این حرف بدان معنا نیست که صرفاً یک هدف مشخص را برای حضرت سیدالشهدا(ع) فرض کرده و بگوییم ایشان برای نیل به این هدف حرکت کردند و دیگر هیچ هدفی نداشتند! به طور مثال برخی قیام عاشورا را در برپایی حکومت، عده‌ای برای شهادت و کسانی چون سیدبن‌طاووس در شهادت عرفانی برای امام خلاصه کرده و به ردِ همه‌جانبه سایر اهداف رفته‌اند. 

چرا امام زمان معاویه دست به قیام نزد؟ 

وی افزود: مسأله تشکیل حکومت از سوی امام حسین(ع) موضوعی نیست که تنها در زمان یزید مطرح شده باشد. زمانی که امام حسین(ع) بنا به صلح حضرت امام حسن(ع) در حالت آتش‌بس با معاویه بود و بین آن‌ها گاهی حالت چالش و درگیری لفظی به شکل مکاتبه‌ای پیش می‌آمد، از کوفه نامه‌هایی برای امام حسین(ع) ارسال می‌شد و ایشان را دعوت به امامت شهر می‌کردند. در اینجا واضح است که از همان زمان موضوع تشکیل حکومت و دعوت کوفیان مطرح بوده، اما امام حسین(ع) بنا به شناختی که از وضعیت جامعه اسلامی داشت دست نگه‌داشتند تا اگر قرار است کاری بکنند، در زمان یزید دست به کار شوند. یزید فرد شناخته شده‌ای بود و این ذکاوت حضرت سیدالشهدا(ع) است که گذاشت قیام را زمانی انجام دهد که فضا برای شورش علیه این نماد ظلم به حدِ اعلای خود برسد. 

امام در پی قربانی کردن خود نبود

استاد مطالعات تاریخ اسلام ادامه داد: برخی با توجه به موضوع خروج امام حسین(ع) از مدینه به مکه و از آنجا به کوفه نتیجه‌گیری کردند امام قصد شهادت داشته است. این حرف غلط است چرا که اگر امام پی شهادت بود؛ هم در مکه و هم در مدینه این امکان برایش وجود داشت، چرا که جاسوسان و نیروهای اموی در تعقیب حضرت بودند. اما امام حسین(ع) برای حفظ جان خویش و خانواده؛ همچنین برای حفظ حرمت حرم مکی، از آنجا بیرون آمد و با توجه به دعوت‌های کوفیان مسلم را به آنجا روانه کرد. فارغ از اینکه آیا امام می‌دانست به شهادت می‌رسد یا نه، نباید صرف خروج از مکه را چنین تحلیل کرد که امام به سمت شهادت رفته است. بلکه با توجه به گفته بالا بهترین انتخاب روانه شدن به سمت کوفه بود. 

شاید تاریخ امام را سرزنش می‌کرد

او اشاره کرد: عده‌ای سؤال می‌پرسند که چر امام حسین(ع) به سمت کوفه رفت، آیا ایشان نمی‌دانست که کشته می‌شوند و خانواده‌شان به اسارت می‌روند؟ در پاسخ باید گفت بنا به وضعیت کوفه و شرایط مکه، اگر امام حسین(ع) به سمت کوفه نمی‌رفت شاید تاریخ بر ایشان اشکال می‌کرد که کوفیان به ایشان برای برپایی دولت اسلامی نامه نوشتند؛ اما حضرت به دعوت آنان اعتنا نکرد. باید حرکت امام را به نوعی اتمام حجت دانست که بنا به وضع موجود پی انجام تکلیف بودند. 

پایان پیام/