قبلاً گفته شد خداوند اسماء و صفات لطفی فراوانی دارد و از جمله آنها، اسم «المصلح» است که در فرازی از دعای عهد به آن اشاره شده است آنجا که می‌گوید: «بِاسْمِکَ الَّذِی‏ یَصْلُحُ‏ بِهِ‏ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُون‏». بر اساس اقتضای این اسم، خداوند با تمهیداتی که در قیامت برای بی‌ایمانان فراهم می‌کند، همه انسانهای بی‌ایمان، از اولین تا آخرین را مجاب به ایمان و توبه کرده، و آنان را مختارانه مؤمن و صالح خواهد کرد.

لذا در قرآن آیاتی آمده است که دلالت می‌کنند که از جانب خداوند در عالم آخرت اقداماتی تمهیدی انجام می‌گردد تا ایمان اضطراری که با دیدن عذاب برای دوزخیان بوجود آمده است تقویت گردد و به تدریج به ایمان مستقری که بر اساس آگاهی شکل می‌گیرد تبدیل گردد. از اقدامات تمهیدی روشنگرانه خداوند در قیامت برای بی‌ایمانان، بیان تأویل حقایق قرآنی است که در آیه 53 سوره اعراف به آن اشاره شده است.

«هَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ تَأْویلَهُ یَوْمَ یَأْتی‏ تَأْویلُهُ یَقُولُ الَّذینَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ فَهَلْ لَنا مِنْ شُفَعاءَ فَیَشْفَعُوا لَنا أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَیْرَ الَّذی کُنَّا نَعْمَلُ قَدْ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما کانُوا یَفْتَرُون».

به این معنا که آیا بی‌ایمانان‏ جز تأویل قرآن را انتظار می‌کشند؟ روزی که تأویلش فرا رسد، کسانی که قبلاً آن را به فراموشی سپرده‏‌اند می‌گویند: «براستی رسولان پروردگار ما، حق را آوردند. پس آیا ما را شافعانی هست که برای ما شفاعت کنند یا ما بازگردانیده می‌شویم، تا غیر از آنچه انجام می‌دادیم انجام دهیم؟» به راستی به خویشتن زیان زدند و آنچه را به دروغ می‌بافتند از دست ‌می‌دهند.

تأویل چیست؟ تأویل در عرف قرآن عبارت است از حقیقت پنهان و پشت پرده یک حکم یا رخداد ظاهری که در واقع این حقیقت پنهان، منشأ و مناط آن حکم یا رخداد ظاهری است؛ به گونه‌ای که وقتی انسان نسبت به آن آگاه می‌شود حکمت و مصلحت آن امر ظاهری را متوجه گشته و نسبت به درستی آن امر ظاهری قانع می‌شود.                                                                                                                                    

طبق مفاد آیه فوق، در قیامت خداوند تأویل حقایق قرآنی و احکام الهی را برای دوزخیان روشن کرده و از حکمت و مصلحت امور دینی رونمائی می‌کند تا بی‌ایمانان، پشت پرده حقائق قرآنی و احکام الهی را و حقانیت آنها را دریافته و از انکار حقایق دینی دست بردارند.

آیه می‌گوید روزی که تأویل حقایق دینی قرآن به صحنه قیامت در آید، «یَوْمَ یَأْتی‏ تَأْویلُهُ»، انسانهایی که به این حقایق دینی بی‌توجهی می‌کردند، به حقانیت این امور اعتراف می‌کنند و بالصراحه می‌گویند پیامبران برای ما سخن حق را آوردند «قَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ» و همین روشن شدن حقانیت سخن پیامبران برای بی‌ایمانان منجر به این می‌شود که آنها از عقاید و رفتارهای باطلی که قبلا برای خود می‌بافتند دست بردارند و از آن امور باطل بریده و منقطع شوند لذا در آخر آیه می‌گوید «وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما کانُوا یَفْتَرُون» یعنی بافته‌های اعتقادی  آنان و آثار مبتنی بر آنها گم‌شده و از دستشان می‌رود و باطل می‌گردند. بنابراین آشکارسازی پشت‌پرده امور دینی و رونمایی از بخش پنهان حقایق ایمانی از تمهیداتی است که خداوند در قیامت انجام می‌دهد تا دوزخیان آگاهانه و از روی اختیار، عقائد باطل را رها کرده و بجای آن به آراء و عقائد حقه رو آورند.

از سویی چون پاداش و کیفر در قیامت، عین همان اعتقادات و اعمال ما است که به شکل موجودات لذت‌بخش یا موذی تجسم می‌یابند. چنانچه آیاتی مثل «الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ بِما کُنْتُمْ تَفْسُقُون» بر آن دلالت دارند، نتیجه آشکار شدن تأویل و پشت‌پرده حقائق قرآنی در قیامت این می‌شود که دوزخیان گرفتار، به میزان رهایی از آراء باطله، از عذابشان کاسته و به میزان ایمان به آراء حقه، از لذتهای اخروی بهره‌مند گردند.

نکته قابل توجهی که در این آیه به آن توجه داده شده این است که چون در مورد ایمان به آراء حقه، صرف اعتراف بدوی به حقانیت امور حقه کافی نیست؛ بلکه باید این اعتراف به مرحله ایمان برسد به گونه‌ای که عقیده مورد اعتراف با قلب و روح انسان آمیخته گردد و این، در دنیا با عباداتی مثل نماز که در آن مکرراً به عقاید حقه اعتراف می‌شود، به تدریج رخ می‌دهد و اعتراف بدوی به ایمان راسخ منجر می‌شود. ولی در آخرت چون زمینه این گونه عبادات چندان فراهم نیست. رسیدن به مرحله ایمان به عقاید حقه با دشواری همراه است لذا دوزخیان آرزو می‌کنند که به دنیا برگردند تا فاصله بین اعتراف بدوی و ایمان راسخ را براحتی طی کنند لذا طبق این آیه آنها آرزو می‌کنند یا شفیعی کار آنان را تکمیل کند یا به دنیا برگردند تا به آسانی به مرحله ایمان نائل شوند.

به هر حال، با این که ایمان‌آوری در قیامت دشوار است اما طبق آیه اخیر، همین رها کردن اعتقادات کفرآمیز و باطل و اعتراف به حقانیت راه انبیاء، اجمالا به رهایی از عذاب و کسب نعم اخروی متناسب با این دو کار منجر می‌شود.