چرا ساختمان‌ها پایانکار نمی‌گیرند؟ یکی از دلایل نگرفتن پایانکار، نداشتن استحکام بناست که حاصل تخلفات ضابطه‌ای و یا رعایت نکردن مقررات ملی ساختمان است.عوامل دخیل در این موضوعات را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
۱- مالک و برنامه‌ریزی‌های کمی، کیفی و اقتصادی بابت ساخت و ساز مورد نظر
۲- مراجع قانونی دخیل در تدوین و اجرای ضوابط و مقررات
۳- نقش مراجع نظارتی در فرایند اجرا
در خصوص مورد نخست باید گفت مالکان بیشتر پیگیر اجرای سطح و سطوح و کاربری‌های مورد نظر خود هستند تا بتوانند با افزایش متراژ و تغییر کاربری، افزون بر ایجاد درآمد و ارزش افزوده بیشتر در پرونده به کیفیت فضاهای پروژه نیز بیفزایند که همه این عوامل منجر به سود و افزایش بهره‌برداری اقتصادی خواهد شد. از این رو در این فرایند گاه برای تغییرات اساسی در نقشه‌ها اعم از افزایش طبقات، حذف یا تغییر کاربری فضاهای خدماتی مانند پارکینگ، ویدها، فضای مشاعی، اجرا نشدن برخی تأسیسات و... اقدام می‌کنند که خلاف ضوابط و مقررات قانونی است و در نهایت منجر به ایجاد سازه‌های دارای تخلفات ساختمانی، بدون ایمنی و ضوابط آتش‌نشانی و آرای قلع یا جریمه‌های کلان می‌شوند. بنابراین از نقش مالک در این موضوع نباید غافل شویم. یکی دیگر از دلایل شکل‌گیری ساختمان‌های بدون استحکام بنا و ایمنی، ضوابط و مقررات متعدد، دشوار، پیچیده، متغیر و گاه متناقض است. به عنوان مثال در برخی پرونده‌ها، مالک برای دریافت سند ملک، سند تجمیعی، بیمه ساختمانی و یا پرداخت عوارض، تعهداتی به ارگان‌های مربوط می‌دهد که در موعد مقرر قابل اجرا نبوده و یا در این فرایند برخی ضوابط دستخوش تغییرات می‌شوند. گاهی وقت‌ها نیز مراحل دریافت پایانکار آن‌قدر طولانی است که منجر به رفت و آمدهای زیاد میان دستگاه‌های مختلف می‌شود و در نهایت مالک را از گرفتن پایانکار منصرف کرده و پیش از آن اقدام به واگذاری ملک می‌کند! همچنین برخی ساختمان‌ها در کمیته‌های مربوطه، رأی‌هایی با مضمون امکان افزایش زیربنا داشته‌اند؛ اما ناگهان این فرایندها دچار تغییر رویه‌های اساسی یا متناقض شده و منجر به ساخت ساختمان‌هایی می‌شود که تبدیل آن به وضعیت اولیه، به دلیل مسائل سازه‌ای یا پیش‌فروش‌های انجام شده، غیرممکن خواهد بود.
از سویی دیگر، یکی از دستگاه‌های نظارت بر فرایند ساخت و ساز، سازمان نظام مهندسی و مهندسین دارای صلاحیت هستند که در برخی موارد یا نظارت صحیح و به موقع انجام نمی‌دهند یا گزارش‌های حاصل از نظارت‌های ایشان ضمانت اجرایی نداشته و امکان جلوگیری از تخلف یا ممانعت از ادامه تخلف یا منع بهره‌برداری از ساختمان بدون پایانکار را ندارد و منجر به ایجاد سازه‌ای غیرقانونی و ناایمن می‌شود. البته از نقش مؤثر پلیس ساختمان شهرداری نیز نباید غافل شد.
با توجه به همه نکات مطرح شده در این یادداشت، دلیل شکل گرفتن ساختمان‌های بدون استحکام بنا را می‌توان در یک عامل اساسی خلاصه کرد و آن، دو نقشه‌ای بودن ساختمان به معنای پایبند نبودن به نقشه‌های مصوب و برنامه‌ریزی مالکان برای اجرا بر اساس مصوبات و آرایی است که به ایجاد تغییرات در نقشه‌ها دامن می‌زند.
نظر شما