موضوع مخالفت با مشروطیت، به ویژه پس از استخدام «مورگان شوستر» برای سامان دادن به وضعیت مالیه ایران، بالا گرفت و منجر به صدور اولتیماتوم (اتمام حجت) از سوی روسیه شد که این اولتیماتوم، در آذر سال ۱۲۹۰ از سوی مجلس شورای ملی، قویاً رد شد. به این ترتیب، دخالت‌های روسیه تزاری در ایران شدت پیدا کرد. در این بین، شهر مشهد به دلیل نزدیکی به مرز روسیه با ایران، یکی از کانون‌های فعالیت‌های مداخله‌جویانه استعمارگران بود. اخباری که از فعالیت‌های مردم سایر شهرها، به ویژه در آذربایجان به گوش مردم مشهد می‌رسید، آتش قیام علیه نفوذ استعمارگران روسی را روشن کرد. «شیخ مهدی سلطان‌المتکلمین»، خطیب زبردست در مسجد گوهرشاد سخنرانی پرشوری ایراد کرد. او مفاد اولتیماتوم روس‌ها را برای مردم خواند و سپس فتوای «آخوند خراسانی» مبنی بر ضرورت مقاومت و جهاد با روس‌های متجاوز را قرائت کرد. این امر سبب بروز احساسات ضداستعماری شدید در مشهد شد. روس‌ها کوشیدند با نفوذ در صفوف مخالفان اولتیماتوم، جو ضدروسی حاکم در مشهد را بشکنند، اما موفق نشدند. صدور فتوای جهاد بر ضد روس‌ها از طرف «آخوند خراسانی»، موجب تحریم مصرف کالاهای روسی در مشهد شد. شاگردان مدارس مشهد به تشویق معلمانشان، در کوچه و بازار دست به راهپیمایی ضداستعماری زدند. علمای مشهد نیز به پیروی از «آخوند خراسانی»، طی اعلامیه‌ای کالاهای روسی را تحریم کردند. موضوع تحریم کالاهای روسی در مشهد تا آنجا پیش رفت که یکی از روحانیون ساکن مشهد، عمامه‌اش را که از پارچه کتان روسی بود به صورت نمادین، پاره کرد و در آتش بخاری انداخت. در اواسط محرم، مردم در اقدامی هماهنگ، مصرف قند و چای روسی را ترک و در مجالس روضه‌خوانی از قهوه و عسل استفاده کردند. هر چند تحریم کالاهای روسی به دلیل نبود هماهنگی میان مردم و علما، دوام چندانی نیاورد، اما یکی از جالب‌ توجه‌ترین اقدام‌هایی است که در این راستا انجام شد و نوعی مبارزه منفی در مقابل استعمار را در تاریخ مشهد به نمایش گذاشت.