از این رو به مناسبت سالروز تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سال 1369 به دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی، در گفت وگویی با مهدی صولی مدیر کل روابط عمومی این مجمع با کارکرد مجمع و چگونگی تعاملات آن با دیگر مذاهب اسلامی در راستای وحدت مسلمانان آشنا می شویم.

 حرکت تقریب مذاهب اسلامی بر کدامین ساز و کارهای اصلی استوار است؟

- قرآن کریم و سنت نبوی دو منبع اساسی برای شریعت اسلام هستند و تمامی مذاهب اسلامی در این دو اصل مشترک هستند و حجیت سایر منابع، در گرو استناد به این دو منبع اصلی است، ایمان به اصول و ارکانی مانند ایمان به وحدانیت خداوند تعالی که "توحید" است و ایمان به نبوت و خاتمیت و سنت رسول اکرم(ص) به عنوان یکی از منابع اصلی دین از ملاک اصلی تلقی می‌شود. همچنین ایمان به قرآن کریم و مفاهیم احکام آن به عنوان اولین منبع دین اسلام، ایمان به معاد؛ انکار نکردن ضروریات دین و تسلیم شدن به ارکان اسلام مثل نماز، زکات، روزه، حج، جهاد و مشروعیت اجتهاد و آزادی است. اسلام با به رسمیت شناختن اجتهاد در چارچوب منابع اصلی اسلامی اختلافات فکری را پذیرفته است. البته بدیهی است که مقصود از مذاهب اسلامی، آن دسته از مکاتب فقهی معروف است که دارای نظام اجتهادی منسجم و مستند به کتاب و سنت باشند؛ بنابراین بر مسلمانان است که اختلافات اجتهادی را امری طبیعی قلمداد کرده و به رأی یکدیگر احترام بگذارند. وحدت اسلامی یکی از ویژگی‌های امت اسلامی در قرآن مجید و از اصول بسیار مهم است و همچنین اصل برابری امت اسلامی مبنایی کلی برای تعامل بین مسلمانان است.

کمک به امر احیا و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و دفاع از حریم قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم(ص) و کوشش درراه ایجاد آشنایی و تفاهم بیشتر بین علما، متفکران و پیشوایان مذهبی جهان اسلام در زمینه‌های اعتقادی، فقهی، اجتماعی و سیاسی جهان اسلام از مهمترین این راهکارهاست.

همچنین کوشش در تحکیم و اشاعه اصل احترام به اجتهاد و استنباط در مذاهب اسلامی، سعی در ایجاد هماهنگی و تشکیل جبهه واحد مقابل توطئه‌های تبلیغاتی و تهاجم فرهنگی دشمنان اسلام بر اساس اصول مسلم اسلامی و در نهایت رفع بدبینی ها و شبهات بین پیروان مذاهب اسلامی، از دیگر راهکارهای تحقق تقریب مذاهب اسلامی است. دراین راستا، شناسایی و ارتباط با جمعیتها، انجمنها و شخصیتهای برجسته، ایجاد زمینه فعالیتهای مشترک تألیف، نشر، رسانه، تشکیل کرسی‌های گفت و گو، برگزاری کنفرانس و حضور و شرکت در مجامع اسلامی و عضویت در مجامع بین المللی و تأسیس جماعتهای تقریبی در جهان و کمک به انجمنها، مؤسسه‌ها و افراد متمایل به تقریب بین مذاهب اسلامی، در اولویت فعالیتهای مجمع، از بدو تأسیس تاکنون، بوده است.

  با توجه به آسیبهایی که گروه‌های تکفیری و دست پروردگان صهیونیست داشته و دارند، مجمع تقریب چه مواضعی گرفته است؟

- همه مسلمانان دشمنان مشترکی دارند که باید در برابر آنان همچون بنیانی مرصوص و در صفی واحد ایستاد. تکفیر و گسترش اختلافات و نزاعهای مذهبی بزرگترین تهدید در مسیر تقریب، وحدت و همزیستی اسلامی است. بنابراین مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی می کوشد با کمک رهبران، علمای اسلامی و روشنفکران مسلمان سیاست واحدی را در برابر این تهدید اتخاذ کند. در راستای تحقق این سیاست، اقدامهای اجرایی متعددی تا کنون صورت گرفته که آخرین نمونه آن تشکیل اتحادیه علمای مقاومت است. این اتحادیه در عالی ترین سطوح ارتباطی با علما، مفتیان و فقیهان صاحب فتوای مذاهب اسلامی، همگرایی میان علما برای مواجهه با تکفیر و تمرکز بر آگاه سازی امت اسلامی نسبت به شناخت ماهیت واقعی دشمن اصلی امت اسلامی را وجهه همت خود قرار داده است.

  لطفاً به صورت اجمالی به فعالیتهای علمی و پژوهشی مجمع تقریب مذاهب اسلامی نیز اشاره ای بفرمایید؟

- مرکز تحقیقات علمی مجمع از سال 1370 شمسی، در شهر مقدس قم تأسیس شده است. بررسی شیوه استدلال و میزان استحکام ادله و شناخت اصطلاحات و آرای مذاهب و مقایسه آنها و یافتن راه علمی تقریب آرا در مسایل مورد اختلافی، از مهمترین اقدامهای این مرکز بوده که منتج به تألیف صدها جلد کتاب و مقاله معتبر علمی شده است. همچنین پس از تأسیس مجمع تقریب مذاهب اسلامی، با رهنمود مقام معظم رهبری؛ دانشگاه مذاهب اسلامی زیر نظر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تأسیس شده است. همچنین تاکنون صدها متفکر، عالم و مصلح از میان شخصیتها و فرهیختگان جهان اسلام، استادان دانشگاه ها و سایر مجامع علمی و فرهنگی و هزاران تن از روشنفکران شیعه و اهل سنت ایران و دیگر کشورها در این کنفرانس شرکت کرده و به ارایه مقالات و دیدگاه‌های علمی و تخصصی خود پرداخته‌اند.

انجام فعالیتهای پژوهشی، تأسیس کتابخانه تخصصی و برگزاری دوره آموزشی تربیت مبلغ دینی و برگزاری دوره‌های آموزشی سفیران تقریب، فعالیتهای فرهنگی و برگزاری اردوهای فرهنگی، اعزام مبلغ و سخنران به همایشهای تقریبی در داخل و خارج از کشور، اعزام هیأتهای کارشناسی به مناطق مختلف جهان، همکاری با دانشمندان و اندیشمندان در زمینه تأسیس مراکز تقریبی در جهان و حضور و مشارکت در کنفرانسهای جهانی، تأسیس خبرگزاری، انتشار کتاب و مجلات از دیگر فعالیتهای علمی و فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب است.

هم اکنون پژوهشگاه مطالعات تقریبی مجمع جهانی تقریب از معتبرترین مراکز پژوهشی کشور است که برنامه‌های گسترده‌ای برای تعامل و همکاری با دیگر مراکز پژوهشی داخلی و خارجی در دست دارد.