محمد خوشرو، عکاس ایرانی که بارها به عتبات عالیات سفر کرده است توانسته مجموعه‌ای بی‌نظیر از تصاویر بارگاه حضرت علی(ع) را گردآوری کند. او پیش از این مجموعه، تصاویر بی‌نظیری از بارگاه امام رضا(ع) نیز تهیه کرده و در کتابی به چاپ رسانده بود، اما ویژگی سری جدید عکس‌های این هنرمند عکاس علاوه بر اینکه امکان یک زیارت مجازی را برای بازدیدکنندگانش فراهم می‌کند، این است که جزئیاتی از هنرهای بکار رفته در ساخت بارگاه این امام بزرگوار را نشان می‌دهد.
این هنرمند در سال94 دست به همتی غریب زد؛ غریب از این‌رو که تا بحال سابقه نداشته است و در نگاه اول، کاری سخت بنظر می‌رسد. با برنامه ریزی‌های صورت گرفته وی توانست نمایشگاه عکس‌هایش از بارگاه امام اول شیعیان را به همت مؤسسه توسعه ایرانیان و با همیارى معاونت هنرى وزارت فرهنگ و ارشاداسلامى و دبیرخانه شوراى فرهنگ عمومى در 31استان کشور برپا کند تا بتواند به معنای واقعی نمونه مثال زدنی از بحث تمرکززدایی باشد که مورد بحث دستگاه‌های متولی امر فرهنگ و هنر در کشور است.
سفرهای استانی عکس‌های محمد خوشرو كه تا 20اسفند 1394 ادامه داشت، از ماه مبارک رمضان در تهران کار خود را آغاز کرد. او ۲۶ تابلو را استان به استان در نگارخانه‌هایش به روی دیوار برد؛ عکس‌هایی كه از زوایاى كمتر دیده شده زیبایى شناسى‌هاى هنرى معمارى حرم مطهرحضرت على(ع) را بازتاب می‌دهد و از یك قطعه كاشى تا نمایى بسیار بزرگ از این بارگاه نورانى را زیر ذره بین مى‌برد تا به مخاطب هوشمند امروز بازنگرى در سبك زندگى با الهام از معمارى اماكن متبركه را یادآورى كند. این آثار حاصل تلاش محمد خوشرو طی یک دوره شش ساله است که از سال۱۳۸۸ آغاز شده است. علاوه بر نوعى زیارت حرم امیرالمومنین(ع) از دریچه دوربین، بازشناسى اصیل‌ترین و كهن‌ترین سنت هنرهای اسلامی و نیز ایرانى را كه در اماكن متبركه به یادگار مانده است، میسر مى‌سازد.
آشنایی با هنرمند
محمد خوشرو متولد۱۳۴۹ و اهل قم است، ازسال۸۱ عکاسی را به صورت حرفه‌ای شروع و از سال۸۸ عکاسی را از عتبات عالیات و از کشور عراق آغاز کرده است. او عکس‌های منتخبی از آثار شش سال عکاسی خود در کشور عراق و بارگاه ملکوتی حرم مطهر امیرالمؤمنین(ع) را به نمایش گذاشته است.
خوشرو تا کنون 16 نمایشگاه انفرادی و چندین نمایشگاه گروهی در داخل و خارج از کشور داشته است.
محمد خوشرو همچنین چهار کتاب نفیس با رویکرد عکاسى مذهبى شامل «بر آستان رضا(ع)»، «مسجده صاحب‌نظران» و« نسیم سحر» منتشر کرده است. البته در کارنامه حرفه‌ای او اثری منتشر شده بهنام «خیال» نیز دیده می‌شود که کتاب اخیر به ژانر دیگر عکاسى او، یعنی عکاسى هنرى با گرایش انتزاعى اختصاص دارد.
محمد خوشرو رویکرد اصلی خود را از برگزاری این نمایشگاه در وهله اول معرفی بارگاه امام علی(ع) عنوان می‌کند و می‌گوید: هدف دیگر برگزاری این نمایشگاه، معرفی معماری و هنر ایرانی اسلامی بوده که مورد تأکید مقام معظم رهبری است. هر قاب عکس، مفهومی از حرم‌های متبرکه را منتقل می‌کند، چون ایرانیان ارادت و علاقه خاصی به ائمه اطهار دارند و بهترین فنون و صنعت را در ساخت عتبات عالیات بکار بسته‌اند، این عکس‌ها بیشتر با دید نمایش فضاهای معماری عتبات عالیات، ثبت شده است و دارای یک طرح کلی و جزئی است.
وی ادامه می‌دهد: هنرهای اسلامی-ایرانی در کل حرم علوی آشکار است و این نشان دهنده این است که ایرانیان بیشترین نقش را در ساخت حرم و بارگاه علوی داشته‌اند و هم اکنون نیز در بازسازی حرم علوی بیشترین نقش را ایرانیان دارند.
زیارت مجازی
وی می‌گوید: یکی از مهمترین دلایل من برای برگزاری نمایشگاه، قدردانی از کسانی است که در بازسازی حرم علوی نقش دارند و دلیل دیگر نیز ایجاد زمینه یک زیارت مجازی برای کسانی است که موفق به زیارت بارگاه امیرمؤمنان(ع) نشده‌اند.
از او درباره ویژگی‌های عکاسی در فضاهای مذهبی می‌پرسیم و خوشرو پاسخ می‌دهد: بزرگترین مشکل پیش‌روی عکاسان این است که اجازه نمی‌دهند کسی دوربین را داخل حرم ببرد و اگر این اجازه وجود داشت، شاید خیلی‌ها این کار را تا به حال انجام داده بودند. عکس‌های بیرون حرم‌ها در همه جا موجود است، ولی مجموعه‌ای که حاوی عکس‌های درون حرم هم باشد و نگاه ویژه‌ای به معماری حرم‌ها شده باشد تقریباً وجود ندارد.
من از همان ابتدا رویکرد معماری داشتم و به مفاهیم اسلامی توجه می‌کردم. از سال۸۷ بدلیل فعالیت‌هایم در این زمینه، به دنبال این بودم که ببینم مابه‌ازای مباحث معماری اسلامی در فضای شهری چیست؟ به این نتیجه رسیدم که خودم دست بکار شوم و مصادیق بیرونی آنها را شکل بدهم. وی اضافه می‌کند: از آنجا که با عکاسی آشنا بودم فکر کردم اگر حاصل کار کیفیتی متوسط داشت آنها را برای خودم استفاده می‌کنم اما اگر کیفیت آنها قابل توجه بود، دیگران هم می‌توانند از آنها استفاده کنند. بنابراین برای اولین مکان عراق را انتخاب کردم چرا که عراق بیشترین اماکن مذهبی را در دنیای اسلام دارد.
البته دلیل دیگر من این بود که بیشتر این اماکن توسط ایرانی‌ها شکل گرفته است. من در هر سفرم یک بار عکاسی کرده‌ام و همزمان کار هم می‌کردم چرا که کار اصلی من معماری و طراحی بود و بدنبال این بودم که ببینم چگونه جوهر اسلام که کلمه «لا‌اله‌الا‌الله» است در معماری خودش را نشان می‌دهد.
او در پاسخ به این سؤال که در تصویر کردن بارگاه حضرت علی(ع) بطور خاص بدنبال ثبت چه چیزی بوده؟ می‌گوید: شکوه مرقد حضرت علی(ع) می‌گوید یک انسان عظیم الشأن در اینجا به خاک سپرده شده است.
شما زمانی که در مرقد حضرت علی(ع) قرار می‌گیرد احساس می‌کنید که در قم یا مشهد هستید، چرا که بسیاری از زائران در آنجا ایرانی صحبت می‌کنند و خود معماری نیز حال و هوای آشنایی برای ما ایرانی‌ها دارد و می‌بینید که شما در جغرافیای دیگری هستید ولی حسی که دارید حس بودن در ایران است.
نظر شما