به کوچه ها و خیابان‌های محله که نگاه کنید! شده مانند جگر زلیخا. مانند لکه‌های کره ماه همه جا پر شده از آسفالت‌های پاره پاره، جدول‌های زمخت و بتون‌های دریچه‌های ویژه کانال‌های انتقال نیرو و فاضلاب. کسی به فکر مردم نیست و هیچ اداره ای به خودش زحمت نمی دهد زمان و برنامه سالانه گودبرداری و تخریب معابر را با دیگر شرکت‌ها هماهنگ کند تا دوباره کاری نشود.
❄ قانون مدیریت واحد شهری در برزخ 15 ساله
دکتر حسین سلیمانی نژاد، استاد دانشگاه شهرسازی ، کارشناس مدیریت دولتی و مؤلف کتاب «سلامتی جامعه با شهر یکپارچه» در این باره می‌گوید: یکی از موانع اجرایی در مسیر تحقق این امر، نبود اراده دولتی ها برای اجرای این موضوع و عمل به قانون است. به گفته وی، به رغم اینکه در حدود 15 سال پیش 23 وظیفه دولت به تفکیک برای واگذاری به شوراها تعریف شد، اما هنوز این موضوع در هیچ یک از کلان شهرها اتفاق نیفتاده است و باید در این زمینه برای رسیدن به مدیریت واحد شهری قوانین مربوط به نهادهای شهری و خدماتی با محوریت شوراها بازنگری شود.
❄ خواب‌های جزیره ای برای شهروندان
این کارشناس شهرسازی و عضو هیأت علمی دانشگاه تصریح می‌کند: متأسفانه شوراها فقط روی کاغذ و در مقام شعار، میدان دار انجام امور اجرایی و شهری هستند و خبری از واگذاری امور شهری و محله ای به این نهادهای عمومی و مردمی نیست و همچنان هر کدام از وزارتخانه ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی برای شهروندان خواب‌های جزیره‌ای می‌بینند.
وی با انتقاد از نبود عزم ملی برای واگذاری امور به شهرداری‌ها و شوراها می‌افزاید: ضربه را زمانی می‌خوریم که به مصیبت دچار شویم، به عنوان مثال هم اکنون وضع به گونه‌ای است که اگر در تهران حادثه زلزله یا بلایای طبیعی دیگر رخ دهد، فقط سردرگمی و آسیب بیشتر نصیب مردم می‌شود.
دکتر سلیمانی نژاد، خاطرنشان می‌کند: بدون تعارف کلان‌شهر تهران مدیریت ندارد و روی هوا اداره می‌شود، زیرا به دلیل جزیره ای عمل کردن نهادها و نبود مدیریت واحد شهری، توان مقابله با زلزله احتمالی تهران وجود ندارد و دستگاه‌های ایجاد شده مرتبط با مدیریت بحران نیز دچار خمودگی، روزمرگی و رسوب شده‌اند.
❄ لزوم آمادگی و امدادرسانی بحران
به اعتقاد وی، برای مقابله با پیامدهای ناشی از زلزله به عنوان اولین کار باید ستاد عملیاتی و فعالی با عنوان ستاد بحران به صورت تخصصی در حوزه سیاست گذاری و نیز آمادگی امدادرسانی فعال شود و این ستاد فقط با مدیریت شورای شهر و حمایت شهرداری می‌تواند اثربخش باشد.
مهندس مجید پورشافعی، کارشناس ارشد مهندسی معماری و شهرسازی و معاون یکی از شهرداری‌های استانی نیز در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: طرح مدیریت واحد شهری از جمله مباحثی است که از زمان اجرایی شدن برنامه سوم به آن اشاره شده و در ماده136 برنامه سوم ابلاغ آن مورد تأکید بوده است، اما دولت‌ها بویژه وزارت کشور در هر دوره‌ای از اجرای آن به دلیل کاهش قدرت اداری دولت هراس داشته‌اند.
❄ فراموشی از توانمندی شوراها
این کارشناس مدیریت شهری تأکید می‌کند: باید با یک ساز و کار استاندارد تلاش شود تا یک ستاد مدیریت شهری به طور مداوم آمادگی و عملکرد دستگاه‌های ذی ربط را مورد ارزیابی قرار دهد و نسبت به فعال شدن سازمان‌های مردم نهاد در حوزه‌های گوناگون اقدام کند و آن‌ها را به آمادگی حداکثری برای مقابله با بحران‌های احتمالی مانند زلزله و تغییر کاربری محله ها برساند.
دکتر مجتبی پور احسان، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد و مشاور کمیسیون‌های عمران و اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز به خبرنگار ما می‌گوید: شوراها، نهادی هستند که بخوبی می‌توانند باری مهم و سنگین را از روی دوش دولت بردارند و مدیریت‌های محلی را به همراه شهرداری‌ها بر عهده بگیرند، اما در این باره دولت اصلاً نظر مساعدی ندارد.
وی با اشاره به نمونه‌ای از بهانه‌های دولت در این باره می‌افزاید: برای کسب درآمدهای پایدار شهری قوانین خوبی تصویب می‌شود، اما اجرا نمی‌شود و می‌گویند، پول به خزانه برود، سپس برداشت شود، اما همه می‌دانیم پولی که به خزانه برود، امکان برگشتش در حد صفر است.
❄ تلاش مجلس برای افزایش اختیارات شوراها
احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: متأسفانه نوع نگاه شورای نگهبان به شوراها با نگاه نمایندگان متفاوت است و ما در خانه ملت در این باره تلاش داریم تا با اصلاح ایرادهای مطرح شده نسبت به افزایش اختیارات شوراها در مسیر مدیریت واحد شهری گام برداریم. وی می‌افزاید: نمایندگان در مجلس و نیز در کمیسیون‌های تخصصی تلاش مؤثر و مجدانه‌ای برای افزایش اختیارات شوراها داشته‌اند، اما به دلایلی تاکنون به نتیجه نرسیده است.
این عضو خانه ملت تأکید می‌کند: مشکلات زیادی در مسیر مدیریت یکپارچه و اثربخش شهری وجود دارد که باید هم مجلس و هم دولت و هم شوراها برای حل آن‌ها بسیج شوند، زیرا با قانون سال 1334 نمی‌توان شهرها را اداره کرد و حتماً برای توسعه شهرها باید اختیارات شوراهای شهر افزایش یابد.
نماینده مردم قم در ادامه با بیان اینکه با افرادی که در شوراها وارد می‌شوند، باید از نظر تحصیلات و تجربه به گونه‌ای باشند که بتوانند شهر را اداره کنند، یادآور می‌شود: احیای مدیریت واحد شهری در برنامه ششم توسعه از اولویت‌های کشور است. به اعتقاد امیرآبادی فراهانی، باید یک سوم هزینه اداره و توسعه شهر را شهرداری، یک سوم را دولت و یک سوم دیگر را مردم بپردازند، اما متأسفانه شهرداری و دولت سهم خود را نمی‌دهند و کل هزینه را از مردم می‌گیرند. شاید به همین دلیل ونیز نگاه سیاسی است که مدیریت واحد شهری با مقاومت دولت‌ها مواجه شده است.
❄ شهرداری‌موفق با مدیریت یکپارچه شهری
لیلا عرفانیان بائو، دکترای شهرسازی و عضو شورایاری منطقه 13 تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: خروجی اثربخش مدیریت شهری یک تکلیف است و موفقیت خدمات شهرداری‌ها در اجرای مدیریت یکپارچه شهری است.
وی می‌افزاید: طبق قانون توسعه سوم، چهارم و پنجم به دولت اجازه داده شده برای یکپارچه سازی مدیریت شهری امور اجرایی شهر را به شوراها بسپارد و از موازی کاری خودداری کند، اما در این زمینه هیچ تلاشی نشده و مدیران ادارات و خدمات شهری و نیز شهرداران برخی شهرها تاکنون در این زمینه ساز مخالف زده‌اند.
به گفته این شهرساز، باید طبق قانون - باتوجه به توانایی‌های شهرداری‌ها- آن گروه از تصدی‌های مربوط به دستگاه‌های اجرایی در رابطه با مدیریت شهری را که دولت ضروری تشخیص می‌دهد، براساس پیشنهاد مشترک وزارت کشور، نهاد ریاست جمهوری و سازمان امور اداری و استخدامی کشور همراه با منابع ذی‌ربط به شهرداری ها واگذار کرد. دکتر عرفانیان بائو تصریح می‌کند: به دلیل آسیب‌های اجتماعی ناشی از موازی کاری و برای جلوگیری از اتلاف منابع انسانی و اعتباری حتماً باید از این مرحله و دور باطل مدیریتی خارج شویم و این اتفاق مدیریتی به عنوان یک جراحی مدیریتی مهم و حیاتی با کمترین عوارض در کشور اجرایی شود.
نظر شما