به گزارش قدس آنلاین، موضوعی که تا چند وقت پیش به نظر می رسید با به پایان رسیدن فصل گرما به اتمام برسد غافل از اینکه «ناترازی برق» ارتباطی به گرما ندارد، حال آنکه با آغاز فصول سرمای سال بازهم شاهد اعلام مسئولان درباره این پدیده هستیم، به طوری که در مهر ماه امسال خبری مبنی بر ممنوعیت تولید لامپ های پرمصرف در رسانه ها اعلام شد، خبری که به گفته کارشناسان نه تنها تاثیری در سبد خرید مردم ندارد بلکه سهم قابل توجهی هم در رفع ناترازی برق به ویژه مصرف بهینه انرژی الکتریکی ندارد.

با ناترازی برق از نوع فزاینده رو به رو هستیم

دکتر هاشم اورعی، استاد دانشکده برق دانشگاه شریف و رئیس انجمن انرژی بادی در گفت و گو با قدس می گوید: ناترازی نه تنها در برق بلکه در تمام انرژی ها از جمله گاز ممکن است ایجاد شود.

او ادامه می دهد: وقتی تقاضا بیشتر از عرضه است، یعنی ما کمبود داریم، اما اصطلاح ملایم تر کمبود، ناترازی است.

به گفته این استاد دانشکده برق دانشگاه شریف، در حامل های انرژی از جمله برق، گاز و ... با ناترازی فزاینده رو به رو هستیم، یعنی اگر با همین شیوه فعلی مسیر ادامه یابد، نه تنها در زمستان امسال بلکه در تابستان ها و زمستان های سال های آینده نیز با این مسئله رو به رو هستیم.

سرمایه گذاری در بخش تولید و تامین برق صورت نمی گیرد

این کارشناس حوزه برق و انرژی با اشاره به اینکه دلیل طولانی بودن مشکل ناترازی برق این است که در بخش انرژی نمی توانیم یکساله و حتی دوساله مشکل را حل کنیم، زیرا بحث انرژی ذاتا و ماهیتا یک موضوع دراز مدت است و در کوتاه مدت هیچ کار نمی توان انجام داد، متذکر می شود: ولی باید برنامه ریزی کنیم و کارهای لازم را انجام دهیم تا در سال های بعد روند افزایشی را کاهش داده و به صفر برسیم.

دکتر اورعی می افزاید: در بخش برق در دهه اخیر تقریبا رشد تقاضا سالانه ۵ درصد بوده، ولی رشد تولید تقریبا ۲ و نیم درصد بوده یعنی ناترازی فزاینده، یعنی نتوانستیم به میزانی که تقاضا افزایش یابد تولید را افزایش دهیم.

او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «چرا نمی توانیم به اندازه تقاضا، تولید را افزایش دهیم؟» بیان می کند: چون سرمایه گذاری در این بخش صورت نمی گیرد.

راه های سرمایه گذاری در حوزه انرژی به ویژه برق کدام است؟

استاد دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف با تاکید بر اینکه این موضوع به سه طریق می تواند انجام شود، بیان می کند: بخش اول آن سرمایه گذاری خارجی است که ما در کشورمان به لحاظ سیاسی و ژئوپلیتیک امکانش را نداریم، راهکار دوم سرمایه گذاری توسط دولت است، اما به دلیل کسری بودجه این راهکار نیز امکان پذیر نیست، راهکار سوم نیز بخش خصوصی است که امکان سرمایه گذاری دارند اما نمی کنند.

دکتر اورعی اقتصاد برق در کشور را نابسامان عنوان می کند و می گوید: مدل اقتصادی که در بخش انرژی الکتریکی داریم مناسب نیست، از سوی دیگر سرمایه گذاران بخش خصوصی وقتی می بینند با سرمایه گذاری در حوزه برق سود چندانی نمی برند، اما اگر همان سرمایه را در پالایشگاه های گاز، پتروشیمی و ... سرمایه گذاری کنند چندین برابر سود می کنند، اقبالی برای سرمایه گذاری در حوزه برق ندارند.

او معتقد است؛ در تمام دنیا مدیریت مصرف وجود دارد، اما در ایران این اصطلاح عملیاتی نمی شود زیرا در کشور ما که در حوزه برق شاخه های مختلفی از جمله خانگی، صنعتی، تجاری، کشاورزی و ... وجود دارد، وقتی بحث قطع کردن برق می آید، برق صنعتی و کشاورزی در اولویت اعمال محدودیت قرار می گیرد، در حالی که این موضوع برای برق خانگی انجام نمی شود و این موضوع در حالی است که این بخش مولد اقتصاد نیست، اما بخش صنعت و کشاورزی که نقش مهمی در تولید ناخالص ملی دارند و مولد اقتصاد کشور محسوب می شوند برای اعمال محدودیت برق در اولویت قرار می گیرند، اسم این کار مدیریت برق نیست.

استفاده از انرژی تجدیدپذیر بهترین و عملی ترین راه برای تامین برق کشور است

رئیس انجمن انرژی بادی اضافه می کند: اگر قرار باشد سرمایه گذار تصمیم به سرمایه گذاری در نیروگاه حرارتی بگیرد، چون ۹۲ درصد تامین برق به برخورداری از گاز ارتباط دارد و در کشور با کمبود گاز مواجه هستیم، مجبوریم به سمت انرژی تجدید پذیر برویم.

دکتر اورعی با یادآوری این مطلب که سبد انرژی به لحاظ امنیت تامین، نامتوازن است، تاکید می کند: بیش از ۹۰ درصد از کل برق کشور وابسته به گاز است، ما نمی توانیم با مازوت و گازوئیل این کسری را تامین کنیم زیرا هم امکان حمل و نقل گازوئیل را داریم، هم استفاده از مازوت مشکلات زیست محیطی برای مردم ایجاد می کند.

او با تاکید بر اینکه استفاده از انرژی هسته ای امکان پذیر بوده، اما این راهکار خیلی زمان بر و گران است، می افزاید: سرمایه گذاری ثابت برای ساخت نیروگاه های هسته ای حدود ۴ و ۵ برابر انرژی های تجدیدپذیر است.

این استاد دانشگاه عملی ترین راه را استفاده از انرژی تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی و بادی عنوان و بیان می کند: ما ظرفیت های خوبی در این کشور داریم، اما در ۱۰ سال اخیر به شدت سرمایه گذاری در حوزه انرژی های تجدیدپذیر کاهش پیدا کرده است، با وجود اینکه تکنولوژی هیچ کدام از آنها آنقدر بالا نیست که ما نتوانیم در کشور ایجاد کنیم، اما متاسفانه توجهی به این بخش نشده است. 

واقعی شدن قیمت برق عاملی برای بهینه سازی مصرف آن می شود

دکتر اورعی با بیان اینکه اگر دولت ها قیمت برق را به سطح واقعی آن برسانند و از قشر کم برخوردار هم حمایت کنند، قیمت این انرژی افزایش یافته و سبب می شود مردم بهینه آن را مصرف کنند، اما این موضوع نیازمند برنامه ریزی های طولانی مدت است.

او معتقد است، از نظر فنی در دنیا و ایران لامپ های کم مصرف جای خود را باز کرده و امکان تولیدش نیز فراهم است، علاوه بر این، تولید لامپ های پرمصرف دیگر توجیح اقتصادی ندارد و با توجه به اینکه مردم به سوی استفاده از لامپ های کم مصرف رفته اند، اصلا نیازی به ممنوعیت تولید لامپ های پرمصرف نیست.

دکتر اورعی اضافه می کند: وقتی مردم ارزش واقعی برق را پرداخت کنند، خودشان لامپ کم مصرف استفاده می کنند، انتظار از مسئولین در بخش انرژی این است که کار را کارشناسی و اقتصاد مسئله را درست کنند.