حتی شاید مهم نبود که به اقتدار و دَک و پُز ابرقدرتیشان لطمه وارد شده است. چه اینکه به نظر می‌رسید سقوط یا هدف قرار گرفتن یک پهپاد جاسوسی، هرچه باشد، آن‌قدرها آبروبَر و یا خفّت‌بارتر از شکست در واقعه طبس که نیست!
مال ما نیست
۱۳ آذر۱۳۹۰ وقتی ایران اعلام کرد پهپاد آرکیو۱۷۰ آمریکایی‌ها را در نزدیکی «بردسکن»، از چنگ هدایتگرهایش درآورده و بعد هم هرطور بوده آن را سالم به زمین نشانده است، آمریکایی‌ها در قدم اول ماجرا را از بیخ و بن منکر شدند. بازی تکذیب اولیه و محکمشان شاید ناشی از این بود که اولاً نظامیان مسئول عملیات، خودشان هم دقیقاً نمی‌دانستند چه بلایی سر پرنده مرموز و سرّی‌شان آمده و چیزی را به مقام‌های بالاتر اعلام نکرده بودند.
۱۳ آذر۱۳۹۰ وقتی ایران اعلام کرد پهپاد آرکیو۱۷۰ آمریکایی‌ها را در نزدیکی «بردسکن»، از چنگ هدایتگرهایش درآورده و بعد هم هرطور بوده آن را سالم به زمین نشانده است، آمریکایی‌ها در قدم اول ماجرا را از بیخ و بن منکر شدند. بازی تکذیب اولیه و محکمشان شاید ناشی از این بود که اولاً نظامیان مسئول عملیات، خودشان هم دقیقاً نمی‌دانستند چه بلایی سر پرنده مرموز و سرّی‌شان آمده و چیزی را به مقام‌های بالاتر اعلام نکرده بودند.
ثانیاً ردگیری و یا مشاهده «آرکیو۱۷۰» را با آن همه رمز و راز پیچیده، محال می‌دانستند چه برسد به اینکه ایرانی‌ها آن را هک کرده باشند. بر همین اساس هم طی یکی دو روز اول با همه شواهدی که وجود داشت، رسانه‌های مختلف غربی پای کار آمدند و متخصصان و متخصص‌نماهایشان بادلیل و بی‌دلیل دنبال این بودند که ثابت کنند پرنده‌ای که ایرانی‌ها ادعای نشاندنش را دارند، یا آرکیو۱۷۰ نیست و یا اگر چیزی شبیه این پرنده اسرارآمیز است، متعلق به آمریکایی‌ها نیست! وقتی هم برخی مقام‌های آمریکایی آرام آرام، آمریکایی بودن پهپاد، پرواز شناسایی‌اش در خاک ایران و از کنترل خارج شدنش را تأیید کردند، همه تلاش‌ها متوجه این شد که ثابت کند این پرنده فوق مدرن، قابل هک کردن و نشاندن نیست و اگر به دلیل نقص فنی، کنترلش را از دست بدهد، سقوط خواهد کرد. ایران هم در این صورت فقط می‌تواند به قطعات به دردنخور و منهدم شده آن دست پیدا کند.
این بازی تا جایی پیش رفت که برخی گفتند چون آرکیو۱۷۰ به گونه‌ای طراحی شده که در صورت قطع ارتباط با مرکز، خودبه‌خود منفجرمی‌شود، ادعای ایران در زمینه سالم به غنیمت گرفتن آن، واقعیت ندارد. حتی کار به جایی رسید که برخی کاربران شوخ طبع فضای مجازی خودمان که هک شدن این پهپاد را باور نداشتند، نوشتند: «آرکیو۱۷۰ وقتی به دلیل نقص فنی از کنترل آمریکایی‌ها خارج شده و در ارتفاع خیلی پایین داشت برای خودش می‌چرخید، کشاورزان اطراف کاشمر آن را دیده و با یکی دو ضربه بیل خدمتش رسیدند!».
مال ما بود ولی ...
شاید اگر اعتراف دیرهنگام برخی نظامیان و کارشناسان آمریکایی و بعد هم درخواست رسمی و کمی ملتمسانه رئیس جمهور آمریا- اوباما- که: «ایران پهپادمان را پس بدهد» نبود، خیلی‌ها به جوک‌سازی شبیه آنچه بالاتر گفتیم ادامه می‌دادند و ویدئوهای به نمایش درآمده از پهپاد را فتوشاپ معرفی می‌کردند. حتی همین امروز هم به برخی سایت‌های مرجع که سر بزنید، ماجرای آرکیو۱۷۰ یا «جانورقندهار» را با دو روایت ایرانی و آمریکایی می‌بینید. در روایت آمریکایی‌اش هم تقریباً روی عباراتی مثل «نقص فنی»،«خارج شدن از کنترل» و«سقوط» در خاک ایران تأکید شده است! مطالبی هم در این زمینه دیده می‌شود که فوق‌مدرن بودن، پیچیدگی، برخورداری از تجهیزات فوق‌پیشرفته و... ویژگی‌هایی است که ایران برای آرکیو۱۷۰ سقوط کرده در خاکش تراشیده وگرنه این پهپاد آن‌قدرها هم که ادعا می‌شود پیشرفته نیست!
روزها و ماه‌های بعد که مقام‌های ایرانی اطلاعات بیشتری درباره پهپاد را با سند و مدرک رو کردند، آمریکایی‌ها، رسانه‌هایشان و کارشناسانی که پیش از این بازی تکذیب و انکار را راه انداخته بودند زبان باز کردند. البته بازهم نه برای اعتراف، بلکه برای عوض کردن زمین بازی و مطرح کردن ادعاهایی مانند اینکه «چینی‌ها در هک کردن آرکیو۱۷۰ به ایران کمک کرده‌اند... پیچیدگی سیستم رمزگذاری در آرکیو۱۷۰ به گونه‌ای است که امکان رمزگشایی آن وجود ندارد... ایران قرار است برای رمزگشایی از روس‌ها کمک بگیرد... ایران آرکیو۱۷۰ را در ازای دریافت سامانه پدافندی اس۳۰۰ به روس‌ها می‌دهد و ...».
مال ما بود ولی ...
شاید اگر اعتراف دیرهنگام برخی نظامیان و کارشناسان آمریکایی و بعد هم درخواست رسمی و کمی ملتمسانه رئیس جمهور آمریا- اوباما- که: «ایران پهپادمان را پس بدهد» نبود، خیلی‌ها به جوک‌سازی شبیه آنچه بالاتر گفتیم ادامه می‌دادند و ویدئوهای به نمایش درآمده از پهپاد را فتوشاپ معرفی می‌کردند. حتی همین امروز هم به برخی سایت‌های مرجع که سر بزنید، ماجرای آرکیو۱۷۰ یا «جانورقندهار» را با دو روایت ایرانی و آمریکایی می‌بینید. در روایت آمریکایی‌اش هم تقریباً روی عباراتی مثل «نقص فنی»،«خارج شدن از کنترل» و«سقوط» در خاک ایران تأکید شده است! مطالبی هم در این زمینه دیده می‌شود که فوق‌مدرن بودن، پیچیدگی، برخورداری از تجهیزات فوق‌پیشرفته و... ویژگی‌هایی است که ایران برای آرکیو۱۷۰ سقوط کرده در خاکش تراشیده وگرنه این پهپاد آن‌قدرها هم که ادعا می‌شود پیشرفته نیست!
روزها و ماه‌های بعد که مقام‌های ایرانی اطلاعات بیشتری درباره پهپاد را با سند و مدرک رو کردند، آمریکایی‌ها، رسانه‌هایشان و کارشناسانی که پیش از این بازی تکذیب و انکار را راه انداخته بودند زبان باز کردند. البته بازهم نه برای اعتراف، بلکه برای عوض کردن زمین بازی و مطرح کردن ادعاهایی مانند اینکه «چینی‌ها در هک کردن آرکیو۱۷۰ به ایران کمک کرده‌اند... پیچیدگی سیستم رمزگذاری در آرکیو۱۷۰ به گونه‌ای است که امکان رمزگشایی آن وجود ندارد... ایران قرار است برای رمزگشایی از روس‌ها کمک بگیرد... ایران آرکیو۱۷۰ را در ازای دریافت سامانه پدافندی اس۳۰۰ به روس‌ها می‌دهد و ...».
همه این تقلاها در حالی بود که ایران تلاش‌هایش برای رمزگشایی و بعد هم مهندسی معکوس در مورد آرکیو۱۷۰ را آغاز کرده و آمریکایی‌ها هم از همین ماجرا هراس داشتند. از سوی دیگر انتقادها از رئیس‌جمهور آمریکا بالا گرفته بود که اگر پهپاد اسرارآمیز و مخفی‌کار را در ایران با عملیات کماندویی یا حمله هوایی سریع منهدم کرده بود امروز ایران نمی‌توانست ادعای رمزگشایی و بعد هم ساختن نمونه ایرانی این پهپاد را بکند.
وقتی هنوز یک هفته از سالگرد به غنیمت گرفته شدن آرکیو۱۷۰ می‌گذشت، ۲۰ آذر ۱۳۹۱ ایران اعلام کرد رمزگشایی آرکیو۱۷۰ کامل شد! همزمان اخباری به گوش رسید که آمریکایی‌ها با وجود اینکه تا قبل از به غنیمت گرفته شدن پهپاد سرّی‌شان، حضور آن در این سوی جهان را علنی نکرده بودند، حالا آن را از حالت محرمانگی خارج کرده و تصاویر حضورش در آمریکا را منتشر کرده‌اند. سال ۱۳۹۳ اولین نمونه از مدل ایرانی آرکیو۱۷۰ رونمایی شد.
وقتی هنوز یک هفته از سالگرد به غنیمت گرفته شدن آرکیو۱۷۰ می‌گذشت، ۲۰ آذر ۱۳۹۱ ایران اعلام کرد رمزگشایی آرکیو۱۷۰ کامل شد! همزمان اخباری به گوش رسید که آمریکایی‌ها با وجود اینکه تا قبل از به غنیمت گرفته شدن پهپاد سرّی‌شان، حضور آن در این سوی جهان را علنی نکرده بودند، حالا آن را از حالت محرمانگی خارج کرده و تصاویر حضورش در آمریکا را منتشر کرده‌اند. سال ۱۳۹۳ اولین نمونه از مدل ایرانی آرکیو۱۷۰ رونمایی شد.
این خبر هم البته با تأیید و تکذیب کارشناسان غربی همراه شده و عده‌ای آن را فقط یک ماکت کوچک پرنده از آرکیو۱۷۰ معرفی کردند. سال۱۳۹۴، پهپاد ساخته شده با نام ایرانی «سیمرغ» به جهان معرفی شد. نام «سیمرغ» و «آرکیو۱۷۰» را اگر در اینترنت جست‌وجو کنید می‌بینید نمونه ایرانی در اندازه و ابعاد و همچنین موتور تفاوتی با نمونه آمریکایی‌اش ندارد. از سال ۹۵ تا همین یک سال پیش وقتی هر از چندی خبر رونمایی یک پهپاد جدید ایرانی (مثلاً شاهد۱۹۱) منتشر می‌شد، خفّت و تحقیر ماجرای آرکیو۱۷۰ هم برای آمریکایی‌ها تکرار می‌شد. به جز حیثیت نظامی و سیاسی برباد رفته، آمریکایی‌ها توی کتشان نمی‌رفت فناوری‌ها و حاصل صدها میلیون دلار هزینه‌ای که طی سال‌های گذشته پای صنایع نظامیشان ریخته بودند تا در اوج محرمانگی پرنده‌هایی مثل آرکیو۱۷۰، اف ۳۵ و... را با تجهیزات به قول خودشان فوق‌پیشرفته، تولید کنند، حالا در اختیار ایران قرار گرفته باشد.
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
نظر شما