در فرهنگ عمومی جامعۀ ما برای ارزش گذاری یک شخصیت، رخداد اجتماعی، مکان و یا زمان خاص، از واژه «مقدس» استفاده میشود. مقدس بودن با یک احساس مثبت و پذیرش جمعی همراه است. اگر قداست یک موضوعی در ذهن جامعه اثبات شده باشد به طور طبیعی و بدون توصیه و اکراه رفتار جامعه با آن مسئله، همراه، سازگار و فداکارانه خواهد بود.
به عنوان مثال حضرت آیت الله بهجت(ره) به عنوان یک شخصیت دینی در ذهن عموم مردم، قداست خاصی دارد. به همین جهت بدون آنکه فعالیت رسانهای خاصی انجام شود و یا تشکیلات منسجمی نام و یاد ایشان را در لایههای اولیه ذهن مردم زنده نگه دارد؛ مردم در ابراز ارادت به ایشان بسیار صادق و بدون تکلف هستند. سردار شهید قاسم سلیمانی یکی دیگر از چهرههای مقدس در جهان اسلام است. شخصیتی که دلها برای شهادتش اندوهگین و چشمها اشکبار شد.
دوران جنگ تحمیلی یکی از پدیدههای اجتماعی مقدس در تاریخ معاصر ایران است. همین قداست دفاع از میهن و نظام اسلامی، سنگینی بار جنگ و تلخی غم ای آن را بر جان مردم هموار میساخت به گونهای که بسیاری از مادران، یکی پس از دیگری شیردلان خود را بدون چشم داشت به میدان جهاد فرستادند و هرگز پشیمان نشدند.
پدر سردار شهید علیزاده که اخیراً در سوریه توسط رژیم اسرائیل به همراه چند مستشار سپاه شهید شد در مصاحبهای گفت: «برای دفاع از دین و اسلام، یک فرزند دیگرم نیز در جنگ تحمیلی شهید شد و باز هم پای کار این نظام هستم و هیچ توقعی هم از کسی ندارم.»
*
مقدس بودن از واژه «قدس» گرفته شده است و درباره یک پدیده الهی به کار میرود. لذا به احادیثی که از جانب خداوند نقل شده و جزو آیات قرآن نیست «حدیثقدسی» میگویند. هر امری که در نگاه فطرت خدا جوی انسان به چیزی جز خدا ارتباط نداشته باشد و انگیزههای دنیوی در آن دخیل نباشد، مقدس محسوب میشود.
از این رو منشأ قداست یک واقعیت، الهی بودن آن است. خداوند برای همه انسانها مقدس است و نسبت به آن دلبستگی و کرنش وجود دارد. او آفتاب قداست است و هر پدیده، فرد یا جامعهای که به تقویت رابطه خود با خدا بپردازد به همان اندازه رنگی از قداست آن ذات پاک را به خود میگیرند.
جهاد در راه خدا نیز به همین جهت مقدس شمرده میشود چرا که انگیزههای زمینی از ترس جان پا به فرار میگذارند و تنها عامل ایستادن در میدان مبارزه جلوه جمال خدای بیهمتاست.
هر جا که انگیزههای زمینی انسان برای حضور در عرصهای قربانی شده باشد و رضای خدا، خواست انسان باشد آن عرصه مقدس است. انسانهای که در این جهت همسفرند همه رنگی از قداست خدا را به خود گرفتهاند.
*
عرصه انتخابات و سپردن مقدرات کشور به دست صالحان، بدون انگیزههای زمینی؛ یکی از مقدسترین جلوههای حیات اجتماعی است اما عملکرد برخی نامزدها و هیجان جاهلانه برخی طرفداران نور قداست آن را تار میکند و انگیزهها و رفتارهای زمینی، نگاه آسمانی مردم را به زمین میزند. یکی از پیامدهای ناگوار این گناه اجتماعی این است که مردم از صندوقهای رأی دلسرد میشوند و در میانه راه نور روشن راه حق را گم میکنند مگر آنکه از بصیرت نافذی برخوردار باشند و بهتر از خواص حق را تشخیص دهند.
تک تک آرای مردم به اندازه تک تک قدم های شهیدان در فکه و شلمچه مقدس است، اگر انگیزهها و معیارهای انتخاب، شبیه شهیدان، پاکیزه و خداپسندانه باشد. چرا که نتیجۀ آرای مقدس، همان نتیجۀ دفاع مقدس است.
نظر شما