موضوع مصرف بنزین و توزیع یارانه ها در ایران بحث هایی را پیرامون عدالت، کارایی و پایداری به راه انداخته است. در مرکز این بحث، تفاوت در یارانه های انرژی است، به ویژه در مورد خانواده های ثروتمند با چندین خودرو که از یارانه های قابل توجه بنزین بهره مند می شوند، در حالی که آنهایی که وسایل نقلیه ندارند هیچ حمایتی دریافت نمی کنند. برای رفع این ناترازی، نیاز مبرمی به اصلاح سیستم یارانه بنزین با تخصیص مجدد یارانه ها بر اساس نیازهای فردی به جای مالکیت خودرو وجود دارد. ایران با تغییر به سمت نظام سهمیه‌بندی شخص محور برای یارانه بنزین و اجرای مکانیزم قیمت‌گذاری تعادلی، می‌تواند به مصرف بهینه بنزین دست یابد، از عدالت در تخصیص یارانه اطمینان حاصل کند و کارایی در بخش حمل و نقل را ارتقا دهد.

مدل فعلی یارانه بنزین در ایران به طور نامتناسبی به نفع خانوارهای پرمصرف با خودروهای متعدد است که منجر به یارانه انرژی پنهان قابل توجهی بالغ بر میلیاردها دلار برای افراد مرفه می شود. تخصیص یارانه بنزین بر اساس مالکیت وسیله نقلیه به جای نیاز فردی منجر به وضعیتی شده است که مالکان خودرو از مزایای قابل توجهی برخوردار می شوند در حالی که مالکان غیرخودرو از این یارانه ها حذف می شوند.

این توزیع اریب نه تنها نابرابری ها را تشدید می کند، بلکه تلاش ها برای بهینه سازی مصرف انرژی و ترویج شیوه های پایدار در بخش حمل و نقل را با مشکل مواجه می کند. پرداختن به این چالش ها مستلزم یک اصلاح جامع در سیستم یارانه ها برای اطمینان از انصاف، کارایی و برابری در توزیع یارانه بنزین است.

یک پیشنهاد اصلاحی کلیدی برای رسیدگی به نابرابری‌ها در توزیع یارانه بنزین، انتقال از سیستم سهمیه‌بندی مبتنی بر خودرو به سیستم سهمیه‌بندی مبتنی بر شخص است. با تخصیص یارانه بنزین به افراد به جای وسایل نقلیه، دولت می تواند عادلانه و عادلانه در توزیع یارانه ها را ترویج دهد و اطمینان حاصل کند که افراد نیازمند بدون توجه به وضعیت مالکیت خودرو، حمایت مناسبی دریافت می کنند. این رویکرد نه تنها با اصول عدالت اجتماعی مطابقت دارد، بلکه تخصیص کارآمد یارانه‌ها را بر اساس الگوهای مصرف و نیازهای فردی تقویت می‌کند.

طرح اصلاحی پیشنهادی چندین مزیت کلیدی از جمله بهینه سازی مصرف بنزین در خانوارها، ترویج عادلانه در تخصیص یارانه ها، و تشویق استفاده کارآمد از منابع در بخش حمل و نقل را ارائه می دهد. با توزیع مجدد یارانه ها بر اساس سیستم سهمیه ای مبتنی بر شخص، افراد بر اساس نیازهای واقعی خود یارانه دریافت می کنند که منجر به توزیع عادلانه تری از مزایا در سراسر جامعه می شود.

علاوه بر این، اجرای قیمت‌گذاری تعادلی، تغییر رفتار را به سمت شیوه‌های مصرف بنزین پایدارتر و کارآمدتر سوق می‌دهد، زیرا افراد برای بهینه‌سازی مصرف خود و جستجوی منافع اقتصادی از فروش بیش از حد سهمیه انگیزه خواهند داشت. این سیستم نه تنها ناترازی های موجود را اصلاح می کند، بلکه مدیریت مسئولانه منابع و پایداری محیطی را نیز ارتقا می دهد.

در پایان، با تمرکز بر اعطای یارانه بنزین به نفر علاوه بر رفع نابرابری‌ها در توزیع یارانه‌ها، ترویج شیوه‌های مصرف کارآمد و تقویت عادلانه در تخصیص منابع، مصرف‌کنندگان انرژی به سمت بهینه کردن مصرف خود و استفاده حداکثری از یارانه انرژی خود در جهت رفاه بیشتر خود بهره ببرند موضوعی که در حال حاضر و با اعطای 100 میلیون تومان یارانه بنزین به هر خودرو به هیچ وجه اتفاق نمی‌افتد و مردم در قشر متوسط و پایین جامعه نیز بازنده اصلی این نوع اعطای یارانه انرژی در بخش بنزین هستند.