پرخوری عصبی (Binge Eating Disorder) یکی از اختلالات تغذیه‌ای است که در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای در جوامع مختلف مشاهده می‌شود. این اختلال به معنای مصرف مقادیر زیاد غذا در یک زمان کوتاه و احساس عدم کنترل بر روی خوردن است. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، معمولاً بعد از پرخوری دچار احساس گناه، شرم و افسردگی می‌شوند. این احساسات منفی می‌تواند به چرخه‌ای از پرخوری و احساس گناه منجر شود که به نوبه خود می‌تواند مشکلات روانی و جسمی جدی‌تری را به همراه داشته باشد. پرخوری عصبی نه تنها بر روی سلامت جسمی تاثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی نیز منجر شود. در دنیای امروز، فشارهای اجتماعی، تبلیغات مربوط به زیبایی و فرهنگ لاغری می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند. به همین دلیل، آگاهی از علل، علائم و روش‌های درمان پرخوری عصبی اهمیت زیادی دارد.

شناخت و مدیریت پرخوری عصبی

مصطفی افشاریان فر، متخصص تغذیه و کارشناس سلامت در گفت‌وگو با خبرنگار قدس درباره پرخوری عصبی توضیح داد و بیان کرد: این اختلال معمولاً با مشکلات عاطفی و روانی مانند اضطراب، افسردگی و استرس همراه است. پرخوری عصبی به حالتی اطلاق می‌شود که در آن فرد در یک جلسه ممکن است مقادیر زیادی غذا بخورد، حتی اگر گرسنه نباشد. این رفتار معمولا با احساس عدم کنترل بر روی خوردن و بروز احساس گناه یا شرم بعد از آن همراه است.

وی ادامه داد: علائم پرخوری عصبی شامل مصرف مقادیر زیاد غذا، احساس عدم کنترل، خوردن سریع و پنهان کردن عادت‌های غذایی است. فرد ممکن است بعد از خوردن احساس گناه یا شرم کند و تلاش کند تا عادات غذایی خود را از دیگران پنهان کند. همچنین، ممکن است فرد به طور مکرر به غذاهای خاصی روی بیاورد که به او احساس راحتی می‌دهد، اما در عین حال باعث افزایش وزن و مشکلات جسمی می‌شود.

افشاریان فر به عوامل موثر در بروز پرخوری عصبی اشاره کرد و گفت: ژنتیک یکی از عوامل مهم است. برخی افراد ممکن است به دلیل تاریخچه خانوادگی خود مستعد این اختلال باشند. همچنین، عوامل محیطی مانند فشارهای اجتماعی، تبلیغات مربوط به زیبایی و فرهنگ لاغری می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند. به عنوان مثال، در جوامعی که به لاغری و زیبایی ظاهری اهمیت زیادی داده می‌شود، افراد ممکن است به دلیل فشارهای اجتماعی به رفتارهای غذایی ناسالم روی بیاورند.

او با تاکید به تاثیر استرس و مشکلات عاطفی بر روی رفتار غذایی افراد عنوان کرد: افرادی که به دلیل فشارهای زندگی یا مشکلات عاطفی دچار استرس هستند، ممکن است به پرخوری روی بیاورند. تجربیات منفی مانند قلدری، طرد اجتماعی یا سوء استفاده نیز می‌تواند بر روی رفتار غذایی فرد تأثیر بگذارد. این تجربیات می‌توانند منجر به احساس ناامنی و عدم اعتماد به نفس شوند که در نهایت به پرخوری منجر می‌شود.

تاثیرات پرخوری عصبی بر سلامت جسمی و روانی

این متخصص تغذیه در خصوص تاثیر پرخوری عصبی بر سلامت جسمی و روانی فرد بیان کرد: پرخوری عصبی می‌تواند تاثیرات جدی بر سلامت جسمی و روانی داشته باشد. مشکلات جسمی مانند چاقی، دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا از جمله عوارض این اختلال هستند. همچنین، خطر ابتلا به اختلالات خواب مانند آپنه خواب نیز افزایش می‌یابد. از نظر روانی، افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دچار اضطراب، افسردگی، کاهش اعتماد به نفس و مشکل در روابط اجتماعی شوند. این مشکلات روانی می‌تواند چرخه‌ای از پرخوری و احساس گناه را تقویت کند و به ایجاد احساس انزوا و تنهایی منجر شود.

وی همچنین به مشکلات روانی ناشی از پرخوری عصبی اشاره کرد و گفت: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دچار اضطراب، افسردگی، کاهش اعتماد به نفس و مشکل در روابط اجتماعی شوند. این مشکلات روانی می‌تواند چرخه‌ای از پرخوری و احساس گناه را تقویت کند. به عنوان مثال، فرد ممکن است بعد از پرخوری احساس کند که نمی‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند و این احساس انزوا می‌تواند به پرخوری بیشتر منجر شود.

ارتباط پرخوری عصبی با سایر اختلالات تغذیه‌ای

این کارشناس سلامت در مورد ارتباط بین پرخوری عصبی و سایر اختلالات تغذیه‌ایتصریح کرد: پرخوری عصبی می‌تواند با سایر اختلالات تغذیه‌ای مانند بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری انتخابی مرتبط باشد. این اختلالات ممکن است در یک فرد همزمان وجود داشته باشند یا یکی از آن‌ها ممکن است به دیگری منجر شود. به عنوان مثال، فردی که دچار بی‌اشتهایی عصبی است، ممکن است در نهایت به پرخوری عصبی روی بیاورد.

وی در پایان درباره روش‌های درمان پرخوری عصبی گفت: مشاوره روانشناسی نقش کلیدی در درمان این اختلال دارد. مشاوره می‌تواند به فرد کمک کند تا ریشه‌های عاطفی و روانی پرخوری را شناسایی کند. درمان شناختی-رفتاری (CBT) نیز به فرد کمک می‌کند تا الگوهای منفی تفکر و رفتار خود را تغییر دهد. این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا به جای استفاده از غذا به عنوان یک راهکار برای مقابله با احساسات منفی، روش‌های سالم‌تری را برای مدیریت استرس و احساسات خود پیدا کند.

ناهید آذرنوش _خبرنگارتحریریه جوان قدس