روز شنبه قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی عراق با آیت الله گلپایگانی رئیس دفتر رهبر معظم انقلاب دیدار و گفت وگو کرد. طبق بیانیه دفتر الاعرجی، دو طرف احوالات منطقه و اهمیت ادامه همکاری میان عراق و جمهوری اسلامی ایران را در همه سطوح بررسی کردند. همچنین آیت الله گلپایگانی و الاعرجی نسبت به توسعه و در راستای امنیت و ثبات دو کشور تاکید کردند.

شاید بتوان گفت، چرایی این دیدار تقریبا بسته به تلاش‌های نمایندگان کنگره و دولت فعلی ایالات متحده آمریکا برای دخالت و توطئه آفرینی‌های آنها دارد. اخیرا وبگاه آمریکایی "نشنال" موافقت جمعی از نمایندگان کنگره آمریکا برای ارائه طرح "آزادی عراق از ایران" را منتشر کرد. طرحی که عملا دخالت در امور داخلی کشور عراق می‌باشد و از هر دو حزب جمهوری خواه و دموکرات در آن مشارکت دارند. هدف نمایندگان از تهیه و تدوین چنین طرحی، مقابله یا جلوگیری از نفوذ ایران در عراق عنوان شده است. طرحی که مهم‌ترین قسمت آن انحلال حشدالشعبی و سایر سازمان‌های مستقل مقاومت عراقی به شکل کامل و بدون بازگشت است.

این اولین بار نیست که ایالات متحده آمریکا چنین برنامه‌ای را طراحی کرده است. سابق بر این به دفعات تحت اسم و عناوین مختلف با رویکردهای متفاوت اعم از سیاسی-نظامی، اقتصادی-تجاری و فرهنگی-دینی سعی در اختلاف بین حکومت و حاکمیت ایران و عراق را داشته است. اختلافی که دخالت آشکار آمریکایی در ساختار حاکمیتی عراق می‌باشد.

از همان ابتدای جنگ دوم خلیج فارس که از حدود ساعت 21 شب 19 مارس 2003 جنگ رسماً آغاز شد، ائتلاف تصمیمش بر این بود بتواند جلوی نفوذ احتمالی ایران در عراق را بگیرند. آنها دوسال قبل‌تر که به افغانستان حمله کرده بودند رفتاری شبیه همین را در افغانستان پیاده کردند، که البته تا سال 2005 بی‌نتیجه بود. بعد از حمله ائتلاف به عراق، حکومت ائتلاف موقت عراق تشکیل شد. حکومتی که دراصل همان دولت-ملت سازی آمریکایی بود.

دولت سازی به سبک آمریکایی

به نوعی حکومت و نیز دولتی زیر نظر مستقیم مقامات آمریکایی‌ از جمله "دونالد رامسفلد" وزیر دفاع جرج واکر بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا شکل گرفت و مسؤلیت‌های اجرایی، تقنینی و قضایی دولت عراق را عهده‌دار بود. هرچند که از گروه‌های مختلف عراقی نیز در دولت موقت عضو بودند، اما تشکیل چنین ساختار حاکمیتی ولو موقت نشان از چشم انداز بلند آمریکایی‌ها برای کنترل سیستم حکومتی عراق داشت.

از همان ابتدای جنگ دوم خلیج فارس، گروه‌های مقاومت عراقی با حمایت جبهه مقاومت سعی در بیرون راندن نیروهای اشغالگر از جمله آمریکایی‌ها کنند. سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران از بدو تاسیس تا به امروز در تمامی کشورهای منطقه و فرامنطقه عدم دخالت در امور داخلی کشورها بوده است. تا آنجا که حتی بعد از حضور مستشاری نیروهای مسلح ایران در کشورهای عراق و سوریه به دعوت حکومت آنها، صرفاً فعالیت محدود به چارچوب‌های تعیین شده می‌‎پرداختند.

این فعالیت‌های مستشاری که بخش مهمی از آن معطوف به مقابله با اشغالگران بود، باعث شد توطئه‌های قومی، مذهبی و یا حتی فتنه شیعی-شیعی از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی غربی طراحی شود. از آنجا که در کشورهای خاورمیانه به ویژه عراق، عملاً چیزی به اسم اپوزیسیون داخلی وجود ندارد، سفارت خانه‌های کشورهای غربی اپوزیسیون سازی را قبول زحمت کرده بودند.

در چند سال اخیر نیز به بهانه‌های مختلف، از نفوذ معنوی تهران در بغداد جلوگیری می‌کردند. تحریم‌هایی که زیر ساخت اعمال محدودیت‌های ثانویه بر روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور می‌باشد. محدودیت‌هایی که در راستای سیاست فشار حداکثری آمریکا می‌باشد.

تمدید تحریم واردات انرژی مانند گاز و برق از ایران یا منع صادرات از ایران به عراق (عراق برای تأمین حدود 45 درصد از نیازهای برق خود به گاز طبیعی وارداتی از ایران وابسته است. این وابستگی در ماه‌های گرم تابستان به 50 درصد نیز افزایش می‌یابد)، بلوکه کردن 8 میلیارد دلار از پول‌های ایران در بانک‌های عراق به دستور وزارت خزانه داری ایالات متحده در دور اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ (از سال 2018)، گروکشی تامین، تجهیز و تعمیر تسلیحاتی همچون جنگنده‌های اف 16 به شرط کاهش ارتباط با ایران و انحلال حشدالشعبی، کاهش صادرات کالاهای ایرانی به عراق، زیرا ایران بزرگترین تامین کننده کالاهای مصرفی کشور عراق است و لابی برای جایگزنی کشورهای عربی منطقه مانند امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر و ترکیه در پروژه های زیر ساختی این کشور همچون "کریدور راه توسعه" که با بودجه 17 هزار میلیارد دلاری در سه فاز طراحی شده است؛ موارد بالا فقط نمونه‌هایی از دخالت آشکار و پنهان ایالات متحده آمریکا به همراه شرکای غربی و منطقه‌ای به جهت کاهش نفوذ معنوی جمهوری اسلامی ایران در همسایه دیوار به دیوار خودش محسوب می‌شود.

هزینه و نتیجه چراغ خاموش در خاومیانه

دونالد ترامپ در دور اول ریاست جمهوری‌اش تاکید کرد اینکه ایالات متحده در خاورمیانه 7 تریلیون دلار هزینه کرده، آن وقت هواپیمای ریاست جمهوری چراغ خاموش در عین الاسد فرود آمده است. رفتن به عین الاسد در تاریخ 26 دسامبر 2018 اولین حضور وی در یک منطقه جنگی محسوب می‌شد. هر چند که هنوز اقدام خاصی بر علیه رابطه تهران و بغداد انجام نداده است، اما تیم وزارت خارجه او از ژانویه سال 2017 تا کنون سعی بر انحلال گروه های مقاومت عراق همچون حشدالشعبی، عصائب الحق و کتائب حزب الله را داشته است.

با توجه به سابقه واشنگتن در فتنه افروزی و برپایی جنگ‌های داخلی، انتظار می‌رود حاکمان کاخ سفید همچون گذشته با قدرت به تنش افروزی در منطقه تحت هر شرایطی مبادرت کنند؛ واشنگتن دولت دوم ترامپ را فرصتی برای تکمیل کارهای نیمه کاره دور اول وی می دانند. ضمن اینکه با توجه به تجربیات 30 سال گذشته تا کنون، هیچ تفاوتی در راهبرد اختلاف و آشوب سیاستمداران آمریکایی نسبت به کشورهای غرب آسیا خصوصاً ایران و عراق وجود نداشته و ندارد؛ تنها راهکنش آنها تغییر کرده یا می‌کند که آن هم بستگی به شرایط داخلی کشورهای هدف دارد.

به اعتقاد آگاهان سیاسی، پیمان‌های دفاعی از طریق استمرار حضور مستشاری نظامی ایران در عراق، تجارت آزاد کالا و یا مشارکت در پروژه‌های بازسازی عراق می‌تواند توطئه‌های دشمنان را تا حد زیادی خنثی کند.

خبرنگار: حمید اسدی